Αγώνας δρόµου µετ’ εµποδίων ξεκινάει µε την επιστροφή από τις καλοκαιρινές διακοπές, προκειµένου το ∆ηµόσιο να εισπράξει περί τα 4,7 δισ. από τις παραχωρήσεις της Εγνατίας Οδού και της Αττικής Οδού. Πρόκειται για ποσό που αντιστοιχεί σε περισσότερο από 1% του δηµόσιου χρέους της χώρας και µε βάση τον προϋπολογισµό έχει προγραµµατιστεί να µειώσει αντίστοιχα τις δανειακές υποχρεώσεις της.
Τα έσοδα από τις δύο παραχωρήσεις, τους διαγωνισµούς για τις οποίες έχει ολοκληρώσει εδώ και καιρό το ΤΑΙΠΕ∆, κατευθύνονται σύµφωνα µε τον νόµο και τις δανειακές συµβάσεις του κράτους µε τους πιστωτές του στην εξυπηρέτηση του χρέους. Ωστόσο κάθε άλλο παρά σίγουρο είναι ότι οι συναλλαγές αυτές θα καταφέρουν να ολοκληρωθούν έως τα τέλη του 2024, να γίνει δηλαδή το οικονοµικό κλείσιµο που θα σηµάνει και την πίστωση των τµηµάτων στα ταµεία του ∆ηµοσίου. «Θα απαιτηθούν σηµαντική προσπάθεια και συντονισµός από όλες τις εµπλεκόµενες πλευρές, ∆ηµόσιο, ιδιώτες, κυβέρνηση και διάφορους φορείς, προκειµένου να καταστεί δυνατό αυτό το οικονοµικό κλείσιµο», πληροφορείται αρµοδίως η «Κ».
Η Αττική Οδός
Τις περισσότερες πιθανότητες για επιτυχή ολοκλήρωση εντός του 2024 συγκεντρώνει η παραχώρηση της Αττικής Οδού καθώς αποτελεί µια οργανωµένη, εν λειτουργία υποδοµή που θα µεταβιβαστεί από ιδιώτη σε ιδιώτη. Παρ’ όλα αυτά όµως θα πρέπει πρώτα το ∆ηµόσιο να παραλάβει τον οδικό άξονα και κατόπιν να το µεταβιβάσει στον νέο παραχωρησιούχο.
Με βάση τα αποτελέσµατα του διαγωνισµού που διενέργησε το ΤΑΙΠΕ∆, νέος παραχωρησιούχος του νευραλγικού οδικού άξονα της πρωτεύουσας είναι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ µε οικονοµική προσφορά 3,27 δισ. ευρώ, η οποία δηλώνει µε κάθε ευκαιρία πανέτοιµη και µε εξασφαλισµένη τη χρηµατοδότηση για την άµεση ολοκλήρωση της συναλλαγής. Η τρέχουσα παραχώρηση την οποία ελέγχει η κοινοπραξία Ελλάκτωρ – Αβαξ – Egis Projects εκπνέει τον Οκτώβριο και οι σηµερινοί παραχωρησιούχοι θα πρέπει να µεταβιβάσουν τη λειτουργία της σε σχήµα συµφερόντων του ∆ηµοσίου και αυτό µε τη σειρά του στον νέο λειτουργό του οδικού άξονα, o οποίος πρέπει να έχει έτοιµα τα εταιρικά σχήµατα (SPVs) που θα διαχειριστούν και θα εκµεταλλευτούν τον αυτοκινητόδροµο. Πάντως, το υπουργείο Μεταφορών και Υποδοµών δεν διαθέτει τη δυνατότητα αυτή και έτσι κατά πάσα πιθανότητα θα απαιτηθεί το ίδιο το ΤΑΙΠΕ∆ να λειτουργήσει ως ενδιάµεσος φορέας, παραλαµβάνοντας και παραδίδοντας τον άξονα. Εν τω µεταξύ, εκκρεµούν οι υπογραφές των σχετικών µε την παραχώρηση υπουργικών αποφάσεων (αν και έχει ληφθεί σχετική απόφαση υπουργικού συµβουλίου που εξουσιοδοτεί τους υπουργούς προς τούτο), όπως και η υπογραφή της σύµβασης µε τον επενδυτή και βέβαια η κύρωσή της από τη Βουλή. Εάν όλα αυτά επιτευχθούν µέχρι τον Οκτώβριο, και δεν προκύψουν απρόοπτα, τότε θεωρείται εφικτό το οικονοµικό κλείσιµο να γίνει έως τις 20 ∆εκεµβρίου, εξηγούν πηγές του ΤΑΙΠΕ∆ και του υπουργείου Οικονοµικών.
Δυσκολίες στην Εγνατία
Πολύ πιο περίπλοκες είναι οι εκκρεµότητες µε την Εγνατία Οδό. Και σε αυτή την παραχώρηση στον διαγωνισµό επικράτησε η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ µε τίµηµα 1,496 δισ. ευρώ. Ο διαγωνισµός για την Εγνατία καθώς και των τριών καθέτων προς αυτήν οδικών αξόνων ολοκληρώθηκε στις 26 Αυγούστου του 2021, αλλά η σύµβαση παραχώρησης υπογράφτηκε τον περασµένο Μάρτιο και δεν έχει περάσει ακόµα προς κύρωση από τη Βουλή. Κάτι που προγραµµατίζεται να γίνει µέσα στον επόµενο µήνα.
Οι εκκρεµότητες
Εκκρεµότητες που σχετίζονταν µε την αύξηση των διοδίων έχουν ολοκληρωθεί. ∆εν έχει ολοκληρωθεί όµως η καταγραφή της κατάστασης του οδικού άξονα και ειδικά οι πιστοποιήσεις ενός σηµαντικού αριθµού γεφυρών και σηράγγων που συνιστούν υποχρέωση της σηµερινής λειτουργού του οδικού άξονα, της εταιρείας Εγνατία Οδός Α.Ε. ∆ιατυπώνονται ωστόσο σοβαρές επιφυλάξεις από όλες τις πλευρές κατά πόσον η διαδικασία αυτή µπορεί να «τρέξει» γρήγορα και, εν πάση περιπτώσει, εντός του 2024. Επιπλέον, καθώς η προσφορά για τον οδικό άξονα έγινε στις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας εκτιµάται ότι η κατάσταση του δρόµου έκτοτε έχει επιδεινωθεί. Ο βαθµός και το εύρος στο οποίο αυτό έχει συµβεί εκτιµάται ότι µπορεί να γεννήσει δικαίωµα του παραχωρησιούχου για claim, δηλαδή για επιστροφή χρηµάτων ή µείωση τιµήµατος. Από το υπουργείο Οικονοµικών εξηγούν πως αυτό δεν θα αποτελέσει πρόβληµα για την παραχώρηση καθώς οποιοδήποτε claim µπορεί κάλλιστα να γίνει και να τακτοποιηθεί µετά. Και για την Εγνατία Οδό η ΓΕΚ ΤEΡΝΑ δηλώνει έτοιµη να αναλάβει άµεσα την παραχώρηση και να καταβάλει το τίµηµα.
Τα έσοδα των 4,7 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν στην αποπληρωµή δηµόσιου χρέους και γίνεται προσπάθεια οι συναλλαγές να ολοκληρωθούν εντός του 2024.
Οι ελεύθερες διελεύσεις
Θέµα, όχι ήσσονος σηµασίας, είναι και ο τερµατισµός των αδειών ελεύθερων διελεύσεων της Εγνατίας που έχουν χορηγηθεί από αυτοδιοικητικούς και άλλους παράγοντες σε οδηγούς, πολίτες και χρήστες του άξονα τις προηγούµενες δεκαετίες. Πηγές του υπουργείου Οικονοµικών επιβεβαιώνουν πως ο αριθµός τους ανέρχεται σε περίπου 80.000 και θα πρέπει όλες να ανακληθούν και να πάψουν να ισχύουν, κάτι το οποίο µπορεί να γίνει εύκολα, «µε µία απόφαση και µία ανακοίνωση, ωστόσο όχι χωρίς κάποιο πολιτικό κόστος», σχολιάζουν κύκλοι της αγοράς.
