Ρυθμίζεται μετά από πολύχρονη ‘κυοφορία’ το ζήτημα της ένταξης των traders στην Ενδοημερήσια Αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στα μη συζευγμένα σύνορα της χώρας όπως είναι με Αλβανία, Τουρκία και Βόρεια Μακεδονία. Υπάρχουν επιμέρους ζητήματα να ρυθμιστούν αλλά οι βασικοί άξονες έχουν καθοριστεί.
Μετά από καιρό η ΡΑΕ (πλέον ΡΑΑΕΥ) και ΑΔΜΗΕ, προχωρούν σε ρυθμίσεις, ωστόσο, πρόκειται για ένα σύνθετο ζήτημα που απαιτεί χρόνο για την επίλυση του.
Εξάλλου, περισσότερη κρατική στήριξη προκειμένου να εγγυηθούν τις αγοραπωλησίες του χρειάζονται οι traders ηλεκτρικής ενέργειας, ζήτησε και το Eυρωπαϊκό Xρηματιστήριο Eνέργειας (ΕΕΧ).
Την ίδια στιγμή, έτοιμη είναι η ΚΥΑ του ΥΠΕΝ που θα ενεργοποιήσει τους περιορισμούς πρόσβασης και κατάληξης (‘έγχυσης’ όπως λέγεται τεχνικά) στο δίκτυο, οι οποίοι θα επιβληθούν σε νέους σταθμούς ΑΠΕ καθώς και μονάδες αποθήκευσης.
Από την πλευρά του ο ΔΕΔΔΗΕ διευρύνει το χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ στο δίκτυο διανομής στο οποίο μπορεί να περικόπτει εκτάκτως την παραγωγή από απόσταση και σε λίγα λεπτά, για τις περιπτώσεις όπου η υψηλή συμμετοχή των «πράσινων» μονάδων στο σύστημα συνδυάζεται με χαμηλή ζήτηση.
Οι διαδικασίες ένταξης των traders στο σύστημα
Αρχικά χρειάζεται να θεσπισθούν Ημερήσιες Δημοπρασίες Intraday Δυναμικότητας, γεγονός που απαιτεί την σύμφωνη γνώμη των όμορων διαχειριστών των χωρών.
Ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι καταρχάς, μεταξύ των Διαχειριστών, υπάρχει σύμφωνη γνώμη να προχωρήσει, ωστόσο απαιτείται χρόνος.
Από την πλευρά του ο ΑΔΜΗΕ, όπως σημειώνουν πηγές του Διαχειριστή, δηλώνει έτοιμος για την υλοποίηση των δημοπρασιών από τεχνική πλευρά, πράγμα που, ωστόσο, δεν ισχύει αντίστοιχα για τους άλλους διαχειριστές.
Πρόκειται για αγορές που βρίσκονται στα πρώτα βήματα ανάπτυξής τους και επομένως η ενσωμάτωση ενός ακόμη «εργαλείου» όπως είναι οι Ημερήσιες Δημοπρασίες Intraday Δυναμικότητας απαιτεί χρόνο για να γίνει.
Σημειώνεται ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει προβεί σε πλήθος επαφών με τους γειτονικούς διαχειριστές, υπογραμμίζοντας την διαθεσιμότητά του να συμβάλει στην προσπάθεια που κάνουν, πράγμα που αναμένεται να συνεχιστεί με νέες επαφές το αμέσως επόμενο διάστημα.
Για να υλοποιηθεί αυτό το σχέδιο, θα πρέπει να υπάρξει συναίνεση και των φορέων των Ενδοημερήσιων Αγορών των γειτονικών χωρών με τις οποίες δεν προβλέπεται να γίνει coupling, και, κατά συνέπεια, θα συνεχίσουν να υφίστανται διασυνδετικά δικαιώματα. Από την πλευρά τους, οι traders εκφράζουν το αίτημα να «παραληφθεί» το στάδιο των Ημερήσιων Δημοπρασιών Intraday Δυναμικότητας και να αρκεί για την συμμετοχή στην Ενδοημερήσια αγορά, το δεσμευμένο «capacity» στην προημερήσια αγορά.
Σημειώνουν δε πως η εν λόγω «λύση» είναι ασύγκριτα απλούστερη σε σχέση με την θέσπιση Δημοπρασιών καθώς στη δεύτερη περίπτωση, η διαδικασία, όπως αναφέρουν πηγές με γνώση του πράγματος, είναι σημαντικά πιο σύνθετη και περίπλοκη στην υλοποίησή της.
Η προσθήκη των traders στην Ενδοημερήσια αγορά θα ενισχύσει την ρευστότητα της καθώς περισσότεροι συμμετέχοντες θα αναλάβουν δραστηριότητα. Αυτό, όπως είναι φυσικό, θα επηρεάσει θετικά τους βαθμούς ελευθερίας των «παικτών» της αγοράς, αναφορικά με τη δυνατότητα διόρθωσης των θέσεών τους.
Επομένως, χάρη στη μεγαλύτερη ευελιξία, θα μπορούν να περιορίσουν τις επιβαρύνσεις τους στην Αγορά Εξισορρόπησης.
Επίσης, η μεγαλύτερη ακρίβεια των «παικτών» δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περιορισμό των όγκων ηλεκτρικής ενέργειας που θα χρειάζεται να ενεργοποιηθούν στην Αγορά Εξισορρόπησης. Τέλος, η «είσοδος» των traders στην Ενδοημερήσια Αγορά στα μη συζευγμένα σύνορα εναρμονίζει, όπως προαναφέρθηκε την ελληνική αγορά με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ενέργειας.
Έτοιμη η ΚΥΑ για όρους πρόσβασης μονάδων ΑΠΕ και για αποθήκευση
Έτοιμη είναι η ΚΥΑ του ΥΠΕΝ που θα ενεργοποιήσει τους περιορισμούς πρόσβασης και κατάληξης (‘έγχυσης’ όπως λέγεται τεχνικά) στο δίκτυο, οι οποίοι θα επιβληθούν σε νέους σταθμούς ΑΠΕ καθώς και μονάδες αποθήκευσης.
Η ΚΥΑ πρόκειται να υπογραφεί τις αμέσως επόμενες ημέρες, καθώς συγκαταλέγεται στις ενεργειακές εκκρεμότητες που θέλει το υπουργείο να διευθετήσει πριν από τις εκλογές.
Πάντως στη διαβούλευση, η αγορά έδειξε να είναι αρνητική στους οριζόντιους και σταθερούς «κόφτες». Οι τοποθετήσεις συλλογικών φορέων των ΑΠΕ και εταιρειών κινήθηκαν από την συλλήβδην απόρριψη των στατικών περιορισμών, μέχρι την εισαγωγή παραμέτρων που θα τους προσδώσουν μεγαλύτερη ευελιξία.
Αφορά τους στατικούς περιορισμούς έγχυσης, καθώς για τους δυναμικούς και τους τοπικούς περιορισμούς θα υπάρξει εξειδίκευση σε επόμενη φάση. Για τους στατικούς «κόφτες» προηγήθηκε δημόσια διαβούλευση των σχετικών εισηγήσεων των δύο Διαχειριστών, σχετικά με την εξειδίκευση και ποσοτικοποίησή τους, καθώς και τη μεθοδολογία εφαρμογής και παρακολούθησης του σχετικού μηχανισμού. Η Απόφαση του ΥΠΕΝ δεν διαφοροποιείται από τις «φόρμουλες» που πρότειναν ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ.
Όπως είναι γνωστό, η επιβολή περιορισμών έγχυσης προκρίθηκε για τη βέλτιστη αξιοποίηση του διαθέσιμου ηλεκτρικού «χώρου» στο σύστημα μεταφοράς και δικτύου διανομής, ώστε στην (‘πεπερασμένη’) διαθέσιμη δυναμικότητα να μπορεί να εγκατασταθεί ο μέγιστος δυνατός αριθμός «πράσινων» μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Το μέτρο θεσπίσθηκε με ρύθμιση στο νομοσχέδιο με το δεύτερο «κύμα» απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας νέων «πράσινων» επενδύσεων.
Οι «κοφτές» που βάζει ο ΔΕΔΔΗΕ στην πρόσβαση ΑΠΕ
Από την πλευρά του ο ΔΕΔΔΗΕ διευρύνει το χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ στο δίκτυο διανομής στο οποίο μπορεί να περικόπτει εκτάκτως την παραγωγή από απόσταση και σε λίγα λεπτά, για τις περιπτώσεις όπου η υψηλή συμμετοχή των «πράσινων» μονάδων στο σύστημα συνδυάζεται με χαμηλή ζήτηση.
Ένας συνδυασμός που εγκυμονεί κίνδυνο για την ευστάθεια του συστήματος, όπως συνέβη το διήμερο 25-26 Μαρτίου και σε πολύ μικρότερο βαθμό το Πάσχα, λόγω ευνοϊκού καιρού.
Προς αυτή την κατεύθυνση, ο Διαχειριστής προχωρά μεταξύ άλλων στη συνεχή εγκατάσταση διακοπτικών στοιχείων στο δίκτυο.
Ως συνέπεια, μέσα σε ένα περίπου έτος από σήμερα θα μπορεί να περικόπτει άμεσα ένα χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ συνολικής ισχύος 2,5-3 Γιγαβάτ.
Σήμερα ο ΔΕΔΔΗΕ έχει τη δυνατότητα να περικόπτει την παραγωγή ενός portfolio 700-900 Μεγαβάτ – είτε από απόσταση είτε με τοπικούς χειρισμούς συνεργείων του, για τους οποίους χρειάζεται ένα διάστημα περίπου μισής ώρας.
Αν ωστόσο κριθεί πως είναι πιθανό σε μερικά 24ωρα να ανακύψουν προβλήματα ευστάθειας, ο Διαχειριστής μπορεί να περιορίσει ακόμη περισσότερο την «πράσινη» ηλεκτροπαραγωγή στο δίκτυο διανομής, αν ειδοποιηθεί σχετικά μία ημέρα νωρίτερα, ώστε να προετοιμάσει τις απαιτούμενες ενέργειες.
Ο στόχος του ΔΕΔΔΗΕ είναι να αυξήσει σημαντικά μέσα στους επόμενους μήνες το «πράσινο» χαρτοφυλάκιο στο οποίο θα μπορεί να παρέμβει από απόσταση – όπως εξάλλου, προβλέπεται και στο σχετικό MoU που υπέγραψαν πρόσφατα οι δύο Διαχειριστές.
Προς αυτή την κατεύθυνση έχει επιστρατευθεί και η μαζική εγκατάσταση διακοπτικών στοιχείων, δίνοντας προτεραιότητα στις αποκλειστικές γραμμές ΑΠΕ, αλλά και τις περιοχές όπου είναι εγκατεστημένοι πολλοί «πράσινοι» σταθμοί.
Επιδίωξη είναι να επεκταθεί η δυνατότητα τηλε-ελέγχου σε πρώτη φάση στις μεγαλύτερες μονάδες ΑΠΕ κατά κύριο λόγο στο δίκτυο διανομής, αλλά και όπου αυτό είναι τεχνικά εφικτό.
Έτσι, το ορόσημο αύξησης σε ένα έτος στα 2,5-3 Γιγαβάτ του χαρτοφυλακίου, στο οποίο θα μπορεί ο ΔΕΔΔΗΕ να παρεμβαίνει από απόσταση, αφορά κυρίως το σύνολο των μονάδων στη μέση τάση.
Τα προβλήματα ευστάθειας λόγω ενισχυμένης διείσδυσης ΑΠΕ και μειωμένης κατανάλωσης είναι αρκετά τελευταία, σε περιόδους της άνοιξης και του φθινοπώρου.
Στο σύστημα μεταφοράς, ο ΑΔΜΗΕ επιστρατεύει το ίδιο «αντίδοτο» με τη εφαρμογή οριζόντιων και αναλογικών περικοπών ΑΠΕ, με βάση την ισχύ παραγωγής εκείνη τη στιγμή κάθε σταθμού.
Ανάλογη φόρμουλα αναμένεται να περιγράφει η εισήγηση του ΑΔΜΗΕ προς τη ΡΑΑΕΥ, βάσει της οποίας θα θεσμοθετηθεί το μεταβατικό σε πρώτη φάση πλαίσιο για τις έκτακτες περικοπές. Η εισήγηση αναμένεται να αποσταλεί στην Αρχή το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Πλαφόν στην ετήσια δυνατότητα παραγωγής
Με τη νομοθετική ρύθμιση, προβλέπεται πως η ενέργεια που θα περικόπτεται δεν θα μπορεί να ξεπερνά το 5% της ετήσιας δυνατότητας παραγωγής ενέργειας ενός σταθμού αναφοράς αντίστοιχης τεχνολογίας.
Όπως είναι φυσικό, το όριο αυτό ικανοποιείται από τις εισηγήσεις των Διαχειριστών και, κατά συνέπεια, από την Υπουργική Απόφαση.
Μάλιστα, οι δύο Διαχειριστές επισημαίνουν πως, αν στην πορεία αυστηροποιηθούν οι περιορισμοί, τότε τα νέα όρια θα ισχύσουν και για τα έργα στα οποία επιβλήθηκαν οι αρχικοί περιορισμοί, με τη διατήρηση όμως του πλαφόν του 5% για το «ψαλίδισμα» της ετήσιας παραγωγής.
Το μέτρο καταλαμβάνει όλες τις υπό ανάπτυξη μονάδες ΑΠΕ με οριστική προσφορά σύνδεσης, καθώς και τα «πράσινα» πρότζεκτ για τα οποία έχει υποβληθεί αίτημα σύνδεσης στον ΔΕΔΔΗΕ ή τον ΑΔΜΗΕ.
Επίσης, «κόφτης» θα ισχύει για όλες τις μπαταρίες, είτε συνδυάζονται είτε όχι με σύστημα ΑΠΕ.
Εκτός περιορισμών τίθενται οι σταθμοί που έχουν κλειδώσει «ταρίφες» έως και τον πρόσφατο διαγωνισμό. Το ίδιο ισχύει και για τις μονάδες με «ταρίφες» εκτός διαγωνισμών, που μέχρι τις 4 Ιουλίου πέρυσι, είτε είχαν συνάψει σύμβαση σύνδεσης είτε είχαν υποβάλει πλήρες αίτημα για σύμβαση σύνδεσης.
Στην περίπτωση του συστήματος μεταφοράς, ο ΑΔΜΗΕ είχε προτείνει πως, σε όσα φωτοβολταϊκά υπόκεινται στο μέτρο, να επιβληθεί περιορισμός στο 72% μέγιστης ισχύος παραγωγής.
Ο περιορισμός αυτός θα είναι μόνιμος, δηλαδή θα ισχύει για όλες τις ώρες παραγωγής των φωτοβολταϊκών συστημάτων. Στην περίπτωση των αιολικών, προβλέπονται εξαιρέσεις έργων που θα εγκατασταθούν σε συγκεκριμένες περιοχές.
Για τα υπόλοιπα, ο Διαχειριστής εισηγείτο οι περικοπές να εφαρμοστούν στο «παράθυρο» 09:00-17:00, αφού το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα είναι αυξημένη η παραγωγή των φωτοβολταϊκών.
Ανάλογοι «κόφτες» θα ισχύσουν για τις αυτόνομες μονάδες αποθήκευσης. Εξαίρεση αποτελούν τα έργα που θα εγκατασταθούν σε συγκεκριμένες περιοχές, καθώς και τα συστήματα ΑΠΕ με μπαταρίες behind the meter (είτε απορροφούν είτε όχι ενέργεια από το σύστημα), ο ΑΔΜΗΕ θα προχωρήσει σε νεότερη εισήγηση.
Ευρωχρηματιστήριο ενέργειας: στηρίξτε τους traders χάριν του ανταγωνισμού
Περισσότερη κρατική στήριξη προκειμένου να εγγυηθούν τις αγοραπωλησίες του χρειάζονται οι traders ηλεκτρικής ενέργειας, δήλωσε το Eυρωπαϊκό Xρηματιστήριο Eνέργειας (ΕΕΧ).
Δισεκατομμύρια ευρώ που δίνονται ως εγγυήσεις για τις συναλλαγές μειώνουν τη ρευστότητα και κάνουν ακόμη πιο ασταθείς τις τιμές, προειδοποίησαν οι επενδυτικοί οίκοι.
Ο γερμανικός ενεργειακός κολοσσός Uniper ζήτησε επέκταση της κυβερνητικής πιστωτικής γραμμής στα 13 δισ. ευρώ για να εξασφαλίσει τη βραχυπρόθεσμη επιβίωσή του.
Οι τιμές του ρεύματος μελλοντικών συμβολαίων, ξεπέρασαν πρόσφατα τα 1.000 ευρώ ανά μεγαβατώρα πριν πέσουν πάνω από 20% στην EEX, τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκά αγορά για συμβόλαια ηλεκτρικής ενέργειας.
Το συμβούλιο του Ευρω-χρηματιστηρίου, ανέφερε σε δήλωσή του ότι «είναι πολύ σημαντικό οι εταιρείες να λαμβάνουν υποστήριξη για τη χρηματοδότηση των εγγυήσεων (περιθώρια) όχι μόνο από τη Γερμανία όπως γίνεται μέχρι τώρα, αλλά και από άλλα κράτη μέλη ή την ΕΕ».
Το συμβόλαιο για τον επόμενο χρόνο στο ηλεκτρικό ρεύμα αυξήθηκε έως 31% καθώς η αγορά βγήκε εκτός ελέγχου.
Ωστόσο, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΕΧ έκρινε ότι οι τιμές είχαν διαμορφωθεί σωστά και δεν υπήρχε ανάγκη να σταματήσουν οι συναλλαγές, μεταδίδει το Bloomberg.
Σε ένδειξη του πόσο γρήγορα αυξάνονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις, η Fortum Oyj, μητρική της Uniper, ανακοίνωσε ότι οι απαιτήσεις της για εγγυήσεις αυξήθηκαν κατά 1 δισ. ευρώ την περασμένη εβδομάδα, φτάνοντας στα 5 δισ. ευρώ — και αυτό μόνο για τη σκανδιναβική αγορά ενέργειας.
