Στις 24 Φεβρουαρίου 2022 συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο κόσμος που ζούμε δεν είναι πια ο ίδιος. Καθημερινά χάνονται ζωές και ακόμα δεν φαίνεται στον ορίζοντα η ειρήνη.
Με καθαρά εμπορικούς όρους, ο πόλεμος έχει επίσης μετατοπίσει το παγκόσμιο εμπόριο ενέργειας, δημιουργώντας σημαντικές διαταραχές που είχαν ως αποτέλεσμα ένα απροσδόκητο ράλι στις αγορές των δεξαμενόπλοιων πετρελαίου και των μεταφορέων φυσικού αερίου μαζί με τις τιμές των πλοίων.
Η Ρωσία, ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο, έχασε τον μεγαλύτερο πελάτη της, την Ευρώπη. Το μεγαλύτερο μέρος της πετρελαϊκής υποδομής της Ρωσίας είχε σχεδιαστεί για να στέλνει το πετρέλαιο δυτικά. Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις ανάγκασαν τη Μόσχα να στραφεί προς τα ανατολικά για μια νέα βάση καταναλωτών πετρελαίου, παρά το γεγονός ότι οι υποδομές της δεν ήταν επαρκείς για τη μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων.
«Αυτό δημιούργησε την ανάγκη για περισσότερα δεξαμενόπλοια στη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα, όχι μόνο για μακρινά ταξίδια προς την Ανατολή αλλά και για μεταφορές από πλοίο σε πλοίο.
Ταυτόχρονα, η Ευρώπη αναγκάστηκε να αναζητήσει εναλλακτικούς προμηθευτές πετρελαίου, αντικαθιστώντας τις παραδόσεις πετρελαίου μέσω αγωγών με θαλάσσια φορτία» επισημαίνουν οι αναλυτές του ναυλομεσιτικού οίκου Xclusiv Shipbrokers:
«Αυτό αύξησε τα ναυτιλιακά τονοχιλιόμετρα, μειώνοντας την προσφορά πλοίων, ενώ η ζήτηση πλοίων διατηρούσε ανοδική τάση, αυξάνοντας τη χρησιμοποίηση των πλοίων και δημιουργώντας την τέλεια “καταιγίδα” για να στείλει τα ναύλα στα ύψη.
Η εισβολή στην Ουκρανία ενίσχυσε επίσης τις τιμές του πετρελαίου, με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το πετρέλαιο Brent να αυξάνονται κατά 35% μέσα στις πρώτες 10 ημέρες του πολέμου και να παραμένουν σε επίπεδα μεταξύ 95 και 118 δολαρίων ΗΠΑ ανά βαρέλι για σχεδόν 5 μήνες, προτού αρχίσουν να αποκλιμακώνονται προς χαμηλότερα επίπεδα».
Μετά την έναρξη των κυρώσεων για τα πετρελαιοειδή στις 5 Φεβρουαρίου 2023, η Ρωσία ανακοίνωσε μείωση της παραγωγής πετρελαίου κατά 500.000 βαρέλια ημερησίως. Οι έμποροι και οι αναλυτές πιστεύουν ότι η μείωση της παραγωγής ήταν απαραίτητη, καθώς τα περισσότερα ρωσικά πετρελαιοειδή πρέπει να περάσουν από την Ευρώπη και να φτάσουν στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική και την Ανατολική Ασία για να βρουν πελάτες πρόθυμους να αντικαταστήσουν τους προμηθευτές τους με ρωσικούς με έκπτωση. Αυτό θα απαιτήσει επίσης αυξημένο θαλάσσιο εμπόριο και αυτή τη στιγμή που υπάρχει έλλειψη εφοδιασμού πλοίων.
Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο
Οι ίδιες επιπτώσεις δημιουργήθηκαν και στο εμπόριο φυσικού αερίου, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχαν επίσημες κυρώσεις στο ρωσικό εμπόριο LNG. Tο εμπόριο της Ρωσίας γινόταν κυρίως μέσω αγωγών προς την Ευρώπη.
Η Ρωσία σταδιακά σταμάτησε να παραδίδει φυσικό αέριο μέσω του αγωγού Nord Stream λόγω προβλημάτων συντήρησης, η ΕΕ αναγκάστηκε να αναζητήσει εναλλακτικούς προμηθευτές, μειώνοντας το μερίδιο της Ρωσίας στην αγορά φυσικού αερίου της σε λιγότερο από 10% από σχεδόν 50%.
Οι αναλυτές αναφέρουν: «Η ευρωπαϊκή στροφή προς το ΥΦΑ είχε θετικό αντίκτυπο όχι μόνο στην αγορά των πλοίων μεταφοράς ΥΦΑ, ενισχύοντας τόσο τους ναύλους όσο και τις τιμές των πλοίων, αλλά και στην τιμή του εμπορεύματος ΥΦΑ, η οποία ξεπέρασε τα 5 USD/MMBtu για πάνω από 8 μήνες, με αποκορύφωμα τα 9,71 USD/MMBtu (τον Αύγουστο του 2022), τιμή που είχε να παρατηρηθεί από τον Ιούλιο του 2008. Για τη Ρωσία δεν είναι εύκολο να εκτρέψει τις ροές φυσικού αερίου από την Ευρώπη προς την Ασία, καθώς δεν υπάρχουν σημαντικές υποδομές, εκτός από τον μικρότερο αγωγό της Σιβηρίας, και θα χρειαστούν χρόνια για να μπορέσει η Ρωσία να κατασκευάσει την υποδομή που θα επιτρέψει πραγματικά σε μέρος του δυτικού αερίου να γίνει ανατολικό. Μέχρι τότε η μόνη λύση είναι οι περιορισμένες εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και την Ανατολική Ασία».
