Είναι συνηθισμένο όταν δεν κοιμόμαστε συνεχόμενα ή ξυπνάμε ανά φάσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου, να θεωρούμε τον ύπνο μας ως «μη ικανοποιητικό». Από την άλλη πλευρά, εκτιμούμε πολύ έναν ύπνο χωρίς διακοπές, αφού τα ξυπνήματα τη νύχτα όχι μόνο δεν είναι ευχάριστη αίσθηση, αλλά συχνά μπορεί να μας οδηγήσουν σε αϋπνία.
Η επιστήμη μάς καλεί τώρα να αλλάξουμε γνώμη για όλα αυτά τα πιστεύω μας ή τουλάχιστον να μην ανησυχούμε εάν ξυπνάμε στη διάρκεια του ύπνου.
Ο εγκέφαλός μας «ξυπνάει» περισσότερες από 100 φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας, αλλά όλα καλά!
Νέα έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια (τα οποία μοιράζονται βασικούς μηχανισμούς ύπνου με τους ανθρώπους), συμπεραίνει ότι ίσως θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε την άποψή μας για τον ύπνο και τα σύντομα ξυπνήματα κατά τη διάρκεια αυτού.
Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη έδειξε ότι τα σύντομα, επαναλαμβανόμενα «ξυπνήματα» κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι απολύτως φυσιολογικά και ότι μπορεί στην πραγματικότητα να είναι ευεργετικά για τη μνήμη μας.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Neuroscience.
Γιατί οι σύντομες διακοπές του ύπνου δεν πρέπει να μας ανησυχούν
Στην πολύπλοκη νευρολογική διαδικασία του ύπνου, η ορμόνη νορεπινεφρίνη φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο. Οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης που πραγματοποίησαν την έρευνα, παρατήρησαν τους εγκεφάλους των ποντικιών καθώς τα ζώα κοιμούνταν.
Παρατήρησαν ότι τα επίπεδα της νορεπινεφρίνης αυξάνονταν και μειώνονταν σε ένα σταθερό μοτίβο και ότι αυτός ο ρυθμός συνέπεσε με συχνές, φευγαλέες εξάρσεις διέγερσης στον εγκέφαλο. Όπως ανέφερε σε δήλωσή της μία εκ των κύριων συγγραφέων της μελέτης, η Celia Kjærby, μάθαμε ότι η νοραδρεναλίνη μάς κάνει να ξυπνάμε περισσότερες από 100 φορές τη νύχτα.
«Νευρολογικά, όντως ξυπνάτε, επειδή η εγκεφαλική σας δραστηριότητα κατά τη διάρκεια αυτών των πολύ σύντομων στιγμών είναι η ίδια με εκείνη που έχετε όταν είστε ξύπνιοι. Αλλά η στιγμή είναι τόσο σύντομη που το άτομο που κοιμάται δεν το αντιλαμβάνεται», ανέφερε η διδακτορική φοιτήτρια και επίσης βασική συγγραφέας της μελέτης, Mie Andersen.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι όταν η ταλάντωση της νορεπινεφρίνης είχε μεγαλύτερο πλάτος οδηγούσε σε πιο ολοκληρωμένες αφυπνίσεις αλλά και σε αύξηση της συχνότητας των μοτίβων των εγκεφαλικών κυμάτων που βιώνονται κατά τη διάρκεια του ύπνου και σχετίζονται με τη μάθηση και τη μνήμη.
Όταν οι ερευνητές μείωσαν τεχνητά το πλάτος της ταλάντωσης της νορεπινεφρίνης στον εγκέφαλο των κοιμισμένων ποντικιών, είτε μέσω γενετικής μηχανικής (σκόπιμης τροποποίησης των χαρακτηριστικών ενός οργανισμού με επέμβαση στο γενετικό του υλικό), είτε μέσω φαρμακευτικών ουσιών, διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια είχαν χειρότερες επιδόσεις στα τεστ μνήμης.
Από τα ποντίκια στους ανθρώπους
Όσον αφορά το αν αυτά τα συμπεράσματα που εξήχθησαν για τα ποντίκια, θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και στους ανθρώπους, οι ερευνητές πιστεύουν ότι η μελέτη τους θα μπορούσε να ισχύει και για τους ανθρώπους, αφού στα θηλαστικά παρατηρούνται παρόμοιοι βιολογικοί μηχανισμοί ύπνου.
Επίσης, όπως αναφέρει το site με νέα από τον χώρο της επιστήμης Big Think, η μελέτη μάς βοηθάει να καταλάβουμε ότι τα σύντομα ξυπνήματα κατά τη διάρκεια του ύπνου, είτε γίνονται αντιληπτά είτε όχι, φαίνεται να είναι απολύτως φυσιολογικά και γενικά δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας, εκτός αν προκαλούνται από κάποια διαταραχή, όπως η υπνική άπνοια.
