Την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για τις αποστολές στο διάστημα και τις προσεληνώσεις έχουν προκαλέσει τα σχέδια των «μεγάλων δυνάμεων», ΗΠΑ και Ρωσίας.

Σε αυτά έρχονται να προστεθούν οι διαστημικές επιτυχίες της Κίνας και της Ινδίας, αλλά και η είσοδος της φιλόδοξης Ιαπωνίας.

Εξάλλου, η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου πιστεύει ότι πραγματοποίησε την πρώτη στον κόσμο «ακριβή προσγείωση» στο φεγγάρι, αφού το διαστημόπλοιό της προσγειώθηκε στην επιφάνεια της Σελήνης το Σάββατο. Ένα γεγονός που γιορτάστηκε με λαμπρότητα αφού η προσπάθεια της Ιαπωνίας να προσγειώσει το σκάφος της σε μια συγκεκριμένη θέση, ακολούθησε την αποτυχία του διαστημοπλοίου μιας ιαπωνικής εταιρείας τον Απρίλιο, το οποίο συνετρίβη ενώ προσπαθούσε να προσγειωθεί στο φεγγάρι.

Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα σχετικά με το πόσο ακριβής ήταν η προσεδάφιση, το κατόρθωμα της Ιαπωνίας να φτάσει στο φεγγάρι εντάχθηκε σε μια σύγχρονη προσπάθεια για επαφή με τη Σελήνη η οποία έχει ρίζες στον διαστημικό αγώνα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης.

Φυσικά, ελπίζει ότι με την επιτυχία αυτή θα μπορέσει να διεκδικήσει με αξιώσεις την είσοδό της σε ένα κλαμπ που προηγουμένως κατείχαν μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Σοβιετική Ένωση, η Ινδία και η Κίνα, θα έχει διεθνή επιστημονική και διπλωματική αναγνώριση και πιθανά εσωτερικά πολιτικά οφέλη.

Οι πρωτοπόρες ΗΠΑ

Πενήντα χρόνια μετά την πρώτη σεληνιακή προσεδάφιση, η NASA δεν σταματά να κοιτά… ψηλά, σχεδιάζοντας νέα αποστολή στο φεγγάρι το επόμενο έτος με προοπτικές προσελήνωσης το 2026.

Μόλις αυτή την εβδομάδα, ωστόσο, μια αμερικανική εταιρεία, η Astrobotic Technology, δήλωσε ότι η δική της προσπάθεια απέτυχε και τα συντρίμια της απόπειρας αυτής θα περάσουν την ατμόσφαιρα σύντομα. Η αποστολή, που ονομάστηκε Peregrine, παρουσίασε διαρροή καυσίμου λόω κάποιας προβληματικής βαλβίδας, που ανάγκασε την Astrobotic να εγκαταλείψει την προσπάθειά της να πραγματοποιήσει την πρώτη σεληνιακή προσεδάφιση των ΗΠΑ μετά από περισσότερα από 50 χρόνια.

Προς το παρόν, η ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να δαπανούν μεγάλα ποσά και να οργανώνουν ανάλογα ταξίδια τούς δίνει ένα πλεονέκτημα έναντι της Κίνας και άλλων ανταγωνιστών της στο φεγγάρι. Φορείς του ιδιωτικού τομέα, όπως η SpaceX και η Blue Origin, έχουν θέσει ως προτεραιότητα τις επανδρωμένες διαστημικές αποστολές. Μια άλλη αμερικανική εταιρεία, η Intuitive Machines, σχεδιάζει να οργανώσει τον επόμενο μήνα τη δική της αποστολή. 

Η ανερχόμενη Ινδία

Πέρυσι, η Ινδία έγινε η πρώτη χώρα που προσγείωσε διαστημόπλοιο κοντά στο νότιο πόλο της Σελήνης, εκεί δηλαδή όπου οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι μονίμως σκοτεινοί κρατήρες μπορεί να περιέχουν παγωμένο νερό που θα μπορούσε να βοηθήσει μελλοντικές αποστολές.

Το 2019, μια δυσλειτουργία του λογισμικού προκάλεσε τη συντριβή ενός ινδικού σκάφους προσεδάφισης κατά την κάθοδό του στη Σελήνη. Έτσι, η επιτυχία των 75 εκατομμυρίων δολαρίων τον Αύγουστο έγινε δεκτή σε ευρύτερο πανηγυρικό κλίμα, με τον κόσμο να ζητωκραυγάζει στους δρόμους και να δηλώνει την άνοδο της Ινδίας ως επιστημονική υπερδύναμη.

Οι Ινδοί επιστήμονες δήλωσαν ότι το επόμενο βήμα είναι μια επανδρωμένη σεληνιακή αποστολή. Η επιτυχία θεωρείται κλειδί για την ενίσχυση της δημοτικότητας του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι πριν από τις κρίσιμες γενικές εκλογές φέτος.

Η Ινδία πιέζει για ένα διαστημικό πρόγραμμα από τη δεκαετία του 1960 και στοχεύει να επισκεφθεί τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το επόμενο έτος σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το Νέο Δελχί βλέπει επίσης τη νίκη στο διάστημα ως σημαντική στην αντιπαλότητά του με την πυρηνικά εξοπλισμένη γειτονική Κίνα. Οι σχέσεις μεταξύ Ινδίας και Κίνας έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα μετά τις φονικές συνοριακές συγκρούσεις το 2020.

Η Κίνα που είναι παντού

Η Κίνα προσεδαφίστηκε στο φεγγάρι το 2013 και πέρυσι εκτόξευσε ένα τριμελές πλήρωμα για τον διαστημικό σταθμό της για να μπει σε τροχιά. Και όλα αυτά σκοπεύοντας να στείλει αστροναύτες στο φεγγάρι πριν από το τέλος της δεκαετίας.

Το 2020, μια κινεζική κάψουλα επέστρεψε στη Γη από το φεγγάρι με τα πρώτα φρέσκα δείγματα σεληνιακών πετρωμάτων μετά από 40 και πλέον χρόνια. Η πρώτη επανδρωμένη διαστημική αποστολή της Κίνας το 2003 την έκανε την τρίτη χώρα μετά την τότε ΕΣΣΔ και τις Ηνωμένες Πολιτείες που έστειλε άνθρωπο στο διάστημα.

Οι διαστημικές φιλοδοξίες της Κίνας συνδέονται με τον ανταγωνισμό της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου ανταγωνίζονται για διπλωματική, πολιτική και στρατιωτική επιρροή στην Ασία και πέραν αυτής.

Η Κίνα κατασκεύασε τον δικό της διαστημικό σταθμό αφού αποκλείστηκε από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, εν μέρει λόγω των αντιρρήσεων των ΗΠΑ για τους στενούς δεσμούς του κινεζικού διαστημικού προγράμματος με τον στρατό.

Η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες εξετάζουν επίσης σχέδια για μόνιμες επανδρωμένες βάσεις στο φεγγάρι. Αυτό έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με τον ανταγωνισμό και τη συνεργασία στη σεληνιακή επιφάνεια. 

Η Ρωσία

Ομοίως πέρυσι, το ρωσικό Luna-25 απέτυχε στην προσπάθειά του να προσγειωθεί στην ίδια περιοχή του φεγγαριού που έφτασε η Ινδία. Ένα περιστατικό που συνέβη 47 ολόκληρα χρόνια μετά την προσεδάφιση των Σοβιετικών στο φεγγάρι – οι Ρώσοι επιστήμονες απέδωσαν την ευθύνη για την πρόσφατη αποτυχία σε αυτό το μεγάλο διάλειμμα και τη συνακόλουθη απώλεια διαστημικής τεχνογνωσίας.

Οι Σοβιετικοί εκτόξευσαν τον πρώτο δορυφόρο στο διάστημα το 1957 και έστειλαν τον πρώτο άνθρωπο στο διάστημα το 1961, αλλά το πρόγραμμα της Ρωσίας αγωνίζεται μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 εν μέσω εκτεταμένης διαφθοράς και δυτικών κυρώσεων που έπληξαν την επιστημονική ανάπτυξη.

Δεν το βάζει όμως κάτων και σχεδιάζει άλλη μια αποστολή στο φεγγάρι το 2027.

Οι αποτυχίες της Ρωσίας και ο αυξανόμενος ρόλος των ιδιωτικών εταιρειών, όπως η SpaceX του Elon Musk, έχουν κοστίσει στη Ρωσία την κάποτε σημαντική θέση της στην προσοδοφόρα παγκόσμια αγορά διαστημικών εκτοξεύσεων.

Ακριβώς όπως η επιτυχία της Ινδίας θεωρήθηκε ως απόδειξη της ανόδου της σε καθεστώς μεγάλης δύναμης, η αποτυχία της Ρωσίας απεικονίστηκε από ορισμένους ως αμφισβήτηση της παγκόσμιας επιρροής και δύναμής της.

Διαβάστε ακόμη: