Η Ευρώπη αλλάζει σελίδα στη δημοσιονομική της πολιτική μετά από 30 χρόνια, καθώς χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρόταση της για τις αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας, που θα αρχίσουν να ισχύουν από το 2024.
Οι τιμές αναφοράς της Συνθήκης, που προβλέπουν πως το δημοσιονομικό έλλειμα δεν πρέπει να υπερβαίνει το 3% και η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ το 60%, παραμένουν αμετάβλητες.
Ο κανόνας όμως που αφαιρείται είναι ο λεγόμενος κανόνας 1/20, που αφορά τον ρυθμό μείωσης τους χρέους.
Στο επίκεντρο της πρότασης τίθεται η μείωση του χρέους, μέσα όμως από το μονοπάτι της βιώσιμης ανάπτυξης, και όχι μέσω της λιτότητας.
Βάσει της πρότασης της Κομισιόν δεν ορίζεται νέος ρυθμός μείωσης του χρέους ή ποια θα πρέπει να είναι η αναλογία χρέους ΑΕΠ στο τέλος του προγράμματος ή πως θα γίνει η απομείωση του ΑΕΠ στο 60% μέσα σε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια (όπως ήταν τώρα η 20ετία).
Νέα σχέδια προσαρμογής
Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να καταθέσουν εθνικά σχέδια που θα οδηγούν στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους και την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Τα σχέδια αυτά θα είναι διαφορετικά ανά χώρα, ανάλογα με τους κινδύνους που έχει να αντιμετωπίσει μια οικονομία αλλά και το ύψος του χρέους της. Τα σχέδια θα ενσωματώνουν δημοσιονομικούς, μεταρρυθμιστικούς και επενδυτικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για την αντιμετώπιση μακροοικονομικών ανισορροπιών όπου χρειάζεται.
Η πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής θα καλύπτει μια περίοδο τεσσάρων ετών, ενώ θα υπάρχει δυνατότητα επέκτασης αυτής της περιόδου για επιπλέον 3 χρόνια, μετά από πρόταση των κρατών-μελών, με την προϋπόθεση ότι το πρόγραμμα που θα ακολουθηθεί θα υποστηρίζεται από μια σειρά δεσμεύσεων, μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που υποστηρίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους και ανταποκρίνονται στις κοινές προτεραιότητες και τους στόχους της ΕΕ.
Σε αυτή την τετραετία, θα πρέπει να διασφαλίζεται πως το χρέος των κρατών-μελών που εμφανίζουν σημαντικές ή μεσαίες προκλήσεις χρέους, θα τεθεί σε μια εύλογη καθοδική πορεία και ότι το έλλειμμα θα παραμείνει κάτω από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ που ορίζεται στη Συνθήκη. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις εφαρμογής, αντί για ετήσια προγράμματα σταθερότητας ή σύγκλισης.
Η Επιτροπή θα αξιολογεί το μεσοπρόθεσμο σχέδιο του κάθε κράτους και είτε θα το εγκρίνει, είτε θα συνιστά στο κράτος-μέλος να υποβάλει εκ νέου τροποποιημένο σχέδιο.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ του κράτους-μέλους και της Επιτροπής, η πορεία των καθαρών δαπανών, δηλαδή η οροφή δαπανών, θα τίθεται από την Επιτροπή και το Συμβούλιο.
Τι σημαίνει η μεταρρύθμιση για τα κράτη μέλη με υψηλό και χαμηλό χρέος;
Για τα κράτη μέλη με υψηλός χρέος, η πορεία των καθαρών δαπανών αναφοράς θα πρέπει να διασφαλίζει ότι μέχρι τον ορίζοντα του σχεδίου (τεσσάρων ετών), η πορεία του 10ετούς χρέους θα βρίσκεται σε μια εύλογη και συνεχώς πτωτική τροχιά και ότι το έλλειμμα παραμένει κάτω από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ κατά την ίδια δεκαετή περίοδο.
Για τα κράτη-μέλη με χαμηλό χρέος, η πορεία των καθαρών δαπανών αναφοράς θα πρέπει να διασφαλίζει ότι το πολύ τρία χρόνια μετά τον ορίζοντα του σχεδίου, η πορεία του 10ετούς χρέους βρίσκεται σε μια εύλογη και συνεχώς πτωτική πορεία και το έλλειμμα παραμένει κάτω από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ για την ίδια δεκαετία.
Τι θα γίνει με τη διαδικασία υπερβολικού ελλείματος;
Η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος στο σκέλος του ελλείμματος διατηρείται, ενώ η ΔΥΕ που βασίζεται στο χρέος ενισχύεται.
Η ΔΥΕ θα ενεργοποιείται όταν ένα κράτος μέλος με χρέος άνω του 60% του ΑΕΠ παρεκκλίνει από τη συμφωνημένη πορεία δαπανών. Για τα κράτη μέλη με υψηλό χρέος, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα και η Ιταλία, οι αποκλίσεις από τη συμφωνηθείσα δημοσιονομική πορεία θα οδηγούσαν εξ ορισμού στο άνοιγμα της ΔΥΕ.
Για τα κράτη μέλη με μικρότερο χρέος οι αποκλίσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο άνοιγμα μιας ΔΥΕ, εάν εκτιμηθεί ότι προκαλούν «μεγάλα σφάλματα».
Η αποτυχία υλοποίησης των μεταρρυθμιστικών και επενδυτικών δεσμεύσεων θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια πιο περιοριστική πορεία προσαρμογής αλλά και στην επιβολή οικονομικών κυρώσεων για τις χώρες.
Χρ. Σταϊκούρας: Η πρόταση αναγνωρίζει την ανάγκη για σημαντικές αλλαγές
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε, χθες, την πρότασή της για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόταση η οποία αναγνωρίζει την ανάγκη σημαντικών αλλαγών στο ισχύον πλαίσιο και συμβάλλει ώστε οι σχετικές συζητήσεις να πραγματοποιηθούν σε εποικοδομητική βάση», δήλωσε σχετικά ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.
«Όλοι οι εμπλεκόμενοι – κράτη-μέλη και θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – αναγνωρίζουμε την ανάγκη κοινών, ρεαλιστικών κανόνων, οι οποίοι να διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους και, παράλληλα, να ενισχύουν τη βιώσιμη, χωρίς αποκλεισμούς οικονομική μεγέθυνση στην Ευρώπη, μέσω της υλοποίησης επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων.
Η Ελλάδα συμμετέχει – και θα συνεχίσει να συμμετέχει – στις συζητήσεις αυτές ενεργά και δημιουργικά, με υπεύθυνες και εμπεριστατωμένες προτάσεις και με στόχο η νέα οικονομική αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διασφαλίζει ότι η μεσο- μακροπρόθεσμη ευστάθεια και βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών θα συνδυάζεται με την επίτευξη διατηρήσιμων ρυθμών ανάπτυξης».
Διαβάστε ακόμη:
