Οι τιμές καυσίμων παραμένουν επίμονα υψηλές, παρά την πρόσφατη υποχώρηση στις διεθνείς τιμές πετρελαίου. Ο λόγος δεν βρίσκεται στο ίδιο το αργό, αλλά στο παγκόσμιο σύστημα διύλισης, το οποίο δοκιμάζεται σκληρά από αλλεπάλληλες αναταράξεις. Στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ασία, τα περιθώρια κέρδους των διυλιστηρίων έχουν εκτοξευθεί στα υψηλότερα επίπεδα τέτοια εποχή εδώ και τουλάχιστον επτά χρόνια, οδηγώντας τους επενδυτές σε μαζικές αγορές μετοχών του κλάδου. Για τους καταναλωτές, όμως, αυτό μεταφράζεται σε περιορισμένη ανακούφιση στην αντλία.
Τιμές καυσίμων: Επιθέσεις, βλάβες και ελλείψεις πιέζουν την αγορά
Το τελευταίο διάστημα, μια σειρά από πραγματικές ελλείψεις και γεωπολιτικές εντάσεις έχει αποσταθεροποιήσει την παγκόσμια παραγωγή προϊόντων πετρελαίου. Οι συνεχιζόμενες επιθέσεις της Ουκρανίας σε ρωσικά διυλιστήρια – από το Σαράτοφ μέχρι το Ορσκ και το Βόλγκογκραντ – έχουν περιορίσει τις ρωσικές εξαγωγές σε ιστορικά χαμηλά. Πλήγματα σε εγκαταστάσεις φόρτωσης, όπως στην Τуапσέ, έχουν εντείνει την πίεση στις θαλάσσιες ροές.
Ταυτόχρονα, μεγάλα διυλιστήρια εκτός Ρωσίας αντιμετωπίζουν σοβαρά λειτουργικά προβλήματα. Στο Κουβέιτ, το γιγαντιαίο Al-Zour λειτουργεί με μόλις μία μονάδα, ενώ στη Νιγηρία μονάδα παραγωγής βενζίνης του διυλιστηρίου Dangote οδηγείται σε νέο shutdown διάρκειας περίπου 50 ημερών. Αυτές οι ελλείψεις δημιουργούν στενότητα προσφοράς σε μια περίοδο όπου παραδοσιακά η ζήτηση ανεβαίνει.
Η Δύση χάνει δυναμικότητα διύλισης
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η παραγωγή διυλισμένων προϊόντων κινείται πάνω από 1 εκατ. βαρέλια/ημέρα χαμηλότερα από πέρυσι, εξαιτίας μιας σειράς μόνιμων κλεισιμάτων εγκαταστάσεων. Το ίδιο συμβαίνει και στη δυτική Ευρώπη, περιορίζοντας ακόμη περισσότερο την προσφορά. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας σημειώνει ότι οι απρογραμμάτιστες βλάβες του Οκτωβρίου οδήγησαν σε ακόμη υψηλότερα περιθώρια κέρδους, αναγκάζοντάς τον να αναθεωρήσει ανοδικά τις εκτιμήσεις λειτουργίας για Ευρώπη και Ασία.
Τιμές καυσίμων: Οι κυρώσεις που έρχονται «φουσκώνουν» τις προσδοκίες
Σε αυτό το ήδη φορτισμένο περιβάλλον προστίθενται οι επερχόμενες αμερικανικές κυρώσεις στη Rosneft και τη Lukoil, αλλά και οι νέοι ευρωπαϊκοί περιορισμοί στα προϊόντα που παράγονται από ρωσικό αργό. Οι traders εκτιμούν ότι ενδέχεται να αποσυρθούν από την αγορά έως και 800.000 βαρέλια την ημέρα ρωσικών προϊόντων – μια ποσότητα που αντιστοιχεί σε κρίσιμο ποσοστό των παγκόσμιων θαλάσσιων ροών, περίπου 22 εκατ. βαρέλια/ημέρα.
Παρά το γνωστό ιστορικό της Μόσχας να παρακάμπτει κυρώσεις, η προοπτική νέων περιορισμών διαβρώνει τις προσδοκίες για σταθεροποίηση της αγοράς. Επιπλέον, προβλήματα μπορεί να εμφανιστούν και σε ευρωπαϊκά διυλιστήρια στα οποία συμμετέχει η Lukoil, όπως το Burgas στη Βουλγαρία, το Zeeland στην Ολλανδία και το Petrotel στη Ρουμανία.
Η Ευρώπη «σφίγγει» τους κανόνες – Ρίσκο για ντίζελ από Ινδία και Τουρκία
Η ΕΕ προετοιμάζεται να εφαρμόσει από τις 21 Ιανουαρίου αυστηρότερους κανόνες που περιορίζουν την είσοδο προϊόντων παραγόμενων από ρωσικό αργό. Αυτό αναμένεται να επηρεάσει ακόμη και τις εισαγωγές ντίζελ από Ινδία και Τουρκία, δύο χώρες που έχουν στηριχθεί έντονα σε φθηνές ρωσικές ροές για να τροφοδοτήσουν τις εξαγωγές τους.
Οι τιμές στην αντλία δεν ακολουθούν το πετρέλαιο
Παρότι το αργό έχει χάσει περίπου 20% από τη δεύτερη ορκωμοσία του Donald Trump, οι τιμές στην αντλία δεν ακολουθούν την πτωτική τάση. Στις ΗΠΑ, η μέση τιμή του ντίζελ έχει αυξηθεί αισθητά, ενώ η βενζίνη παραμένει «κολλημένη» στα 3,08 δολάρια το γαλόνι. Το ίδιο μοτίβο εμφανίζεται και στην Ευρώπη, όπου η λιανική τιμή καυσίμων αντιδρά με μεγάλη καθυστέρηση στις διακυμάνσεις του αργού.
Τιμές καυσίμων: Ένα οριακό περιβάλλον για την επόμενη περίοδο
Οι επόμενοι μήνες αναμένονται κρίσιμοι. Οι επιθέσεις, οι κυρώσεις και τα κενά δυναμικότητας στη διύλιση δημιουργούν ένα οριακό παγκόσμιο περιβάλλον, όπου η ισορροπία προσφοράς-ζήτησης παραμένει εύθραυστη. Αυτή η αβεβαιότητα είναι που κρατά τις τιμές καυσίμων σε υψηλά επίπεδα – και οι καταναλωτές συνεχίζουν να πληρώνουν το τίμημα.
