Μια νέα ψηφιακή πρωτοβουλία για να δοθεί τέλος στις κληρονομιές που καταλήγουν στο Δημόσιο λόγω αδιαφορίας ή άγνοιας, ενεργοποιεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Στόχος, η αυτόματη ειδοποίηση των δικαιούχων για περιουσίες και χρηματικά ποσά που κληρονομούν, μέσω αξιοποίησης τεχνητής νοημοσύνης και διασύνδεσης με το Μητρώο Πολιτών, τα υποθηκοφυλακεία, τις τράπεζες και το Κτηματολόγιο.

Αυτόματη ειδοποίηση μόλις δηλωθεί ο θάνατος

Όταν ενημερώνεται το σύστημα για τον θάνατο ενός πολίτη, ενεργοποιείται αυτόματος μηχανισμός ειδοποίησης μέσω Taxisnet. Οι πιθανοί κληρονόμοι λαμβάνουν ηλεκτρονική ενημέρωση για:

  • Τα στοιχεία της κληρονομιαίας περιουσίας
  • Τις προθεσμίες αποδοχής ή αποποίησης
  • Την υποχρέωση υποβολής δήλωσης φόρου κληρονομιάς

Η υποβολή δήλωσης αποδοχής ή αποποίησης θα πρέπει να γίνει εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία ειδοποίησης.

Δήλωση αποδοχής ή αποποίησης

  • Αποδοχή: Υποβάλλεται δήλωση στη ΔΟΥ, με πλήρη αποτύπωση της περιουσίας (ακίνητα, καταθέσεις, κινητά αγαθά), προκειμένου να υπολογιστεί ο φόρος.
  • Αποποίηση: Γίνεται με επίσημη δήλωση στο δικαστήριο, απαλλάσσοντας τον κληρονόμο από κάθε σχετική υποχρέωση.

Φορολογική μεταχείριση: Ποιοι πληρώνουν και πόσο

  • Συγγενείς Α΄ βαθμού (σύζυγοι, παιδιά, γονείς): Απαλλαγή έως 150.000 ευρώ. Από εκεί και πάνω, φόρος 1% έως 10%, ανάλογα με την αξία.
  • Μακρινοί συγγενείς ή τρίτοι: Φορολόγηση που φτάνει έως 40%.

Για τον λόγο αυτό, ειδικευμένοι σύμβουλοι προτείνουν προσεκτική εξέταση της περίπτωσης, ειδικά όταν υπάρχει αμφιβολία για τυχόν χρέη.

Απαλλαγή για πρώτη κατοικία – Όροι και όρια

Παρέχεται πλήρης απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς πρώτης κατοικίας, εφόσον:

  • Ο κληρονόμος (ή ο/η σύζυγος ή τα ανήλικα παιδιά του) δεν διαθέτει άλλη κατοικία που να καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες
  • Το συνολικό εμβαδόν δεν ξεπερνά τα 70 τ.μ. + 20 τ.μ. για κάθε ένα από τα δύο πρώτα τέκνα + 25 τ.μ. για το τρίτο και κάθε επόμενο τέκνο
  • Το ακίνητο βρίσκεται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων

Αφορολόγητα ποσά και οικόπεδα

  • Κατοικία: Απαλλαγή έως 200.000 ευρώ για άγαμους/ανήλικους, 250.000 ευρώ για έγγαμους ή με σύμφωνο συμβίωσης, με προσαυξήσεις 25.000 € (για τα δύο πρώτα τέκνα) και 30.000 € (για το τρίτο και επόμενα).
  • Οικόπεδο: Απαλλαγή έως 50.000 ευρώ για άγαμους, 100.000 ευρώ για έγγαμους ή με σύμφωνο συμβίωσης, με προσαυξήσεις 10.000 και 15.000 ευρώ αντίστοιχα για τέκνα.
  • Στην απαλλασσόμενη αξία περιλαμβάνεται και θέση στάθμευσης και αποθήκη έως 20 τ.μ. (αν βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο).

Σημείωση: Οι απαλλαγές ισχύουν μόνο για πλήρη κυριότητα, όχι για ποσοστά εξ αδιαιρέτου.

Εξόφληση φόρων: Δόσεις, εκπτώσεις και εξαιρέσεις

  • Ο φόρος καταβάλλεται σε 12 διμηνιαίες δόσεις, κατώτατο ποσό 500 ευρώ (εκτός της τελευταίας).
  • Αν ο κληρονόμος είναι ανήλικος, οι δόσεις διπλασιάζονται.
  • Αν πληρωθεί εφάπαξ στην πρώτη δόση, δίνεται έκπτωση 5%.
  • Για φόρο κάτω των 500 ευρώ, η πληρωμή γίνεται εφάπαξ χωρίς έκπτωση.
  • Για κινητή περιουσία, αν δεν διασφαλίζεται η είσπραξη, ο φόρος πληρώνεται εντός τριών ημερών.
  • Εκπρόθεσμες τροποποιήσεις πληρώνονται σε μία δόση εντός 30 ημερών.

Ενεργοποίηση τραπεζών και κράτους για καταθέσεις

Οι τράπεζες θα ενημερώνουν την ΑΑΔΕ μόλις ενημερωθούν για τον θάνατο καταθέτη. Στη συνέχεια, οι δικαιούχοι θα ειδοποιούνται, ώστε να διεκδικήσουν τα χρήματα πριν αυτά καταλήξουν στο Δημόσιο ως αδήλωτη περιουσία.

Διαβάστε ακόμη: