Στην περίπτωση της χώρας μας, η Κομισιόν στην έκθεσή της για τις χειμερινές οικονομικές προβλέψεις κάνει λόγο για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας με ρυθμό 3,5% φέτος και 5% το 2022.

Η ανάκαμψη θα συνεχίσει να στηρίζεται κυρίως από την ιδιωτική κατανάλωση, λόγω του σταδιακού εκ νέου ανοίγματος του λιανικού εμπορίου, της βελτίωσης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και της υποστηρικτικής για την οικονομία δημοσιονομικής πολιτικής.

Οι καθαρές εξαγωγές αναμένεται να συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη το 2021 και το 2022, με την πορεία των εμβολιαστικών προγραμμάτων να αναμένεται να στηρίξει μία σταδιακή επάνοδο των τουριστών στην Ελλάδα.

Γράφει ο Σπύρος Σταθάκης

Το ΑΕΠ

Όπως σημειώνει στην έκθεση η Επιτροπή, το ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε 2,3% στο τρίτο τρίμηνο του 2020 μετά την επανεκκίνηση της οικονομίας και την προσωρινή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων. Μετά την εφαρμογή νέων περιοριστικών μέτρων στο τέταρτο τρίμηνο του έτους, το ΑΕΠ εκτιμάται ότι μειώθηκε σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο. Συνολικά, το ΑΕΠ αναμένεται να έχει μειωθεί 10% το 2020. Η ανεργία ανήλθε στο 16,7% τον Οκτώβριο του 2020, παρόμοια με έναν χρόνο πριν, που δείχνει ότι ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στην εργασία παραμένει σχετικά περιορισμένος.

Υπενθυμίζεται, πάντως, ότι στις φθινοπωρινές προβλέψεις του Νοεμβρίου, πριν επιβληθεί το δεύτερο lockdown στην οικονομία, η Ε.Ε. προέβλεπε ύφεση 9% του ΑΕΠ για το 2020 και ανάπτυξη 5% του ΑΕΠ φέτος και 3,5% το 2022.

Στο σχόλιό της η Επιτροπή αφήνει να εννοηθεί ότι το πρόβλημα για την Ελλάδα και παράλληλα η αιτία της αναθεώρησης των προβλέψεων ήταν η χειρότερη του αναμενομένου πορεία του κλάδου των υπηρεσιών και ειδικότερα του τουρισμού το περασμένο καλοκαίρι. Σε ειδικό κομμάτι της έκθεσης η Ε.Ε. βάζει την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις σε ό,τι αφορά τις απώλειες του τουρισμού, με 73% μείωση στο σύνολο των διανυκτερεύσεων και 77% μείωση διανυκτερεύσεων από ξένους τουρίστες.

Βραδύτεροι ρυθμοί

Επίσης η Κομισιόν αναμένει και ανάκαμψη των επενδύσεων αλλά με ρυθμούς βραδύτερους από τους αναμενόμενους, ενώ εκτιμά ότι η ρευστότητα στην οικονομία θα τονωθεί και με τις κυβερνητικές παρεμβάσεις για εγγυήσεις δανείων και κάλυψη δόσεων δανείων. Η ανεργία η οποία αναμένεται να κλείσει στο 16,7% το 2020 τονίζεται ότι συγκρατήθηκε και λόγω των μέτρων στήριξης της οικονομίας ενώ και ο πληθωρισμός αναμένεται να μείνει αρνητικός στο -0,1 για να γίνει και πάλι θετικός το 2022.Οι προβλέψεις πάντως, δεν περιλαμβάνουν τις επιπτώσεις του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο θα μπορούσε να δώσει σημαντική ώθηση στην εγχώρια ζήτηση μόλις εφαρμοστεί.

Σε ρευστό περιβάλλον οικονομία και προϋπολογισμός

Σύμφωνα και με τις πρόσφατες επισημάνσεις του ΙΟΒΕ, το αντίξοο οικονομικό περιβάλλον, λόγω των εξάρσεων του COVID-19 και των μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας, που περιορίζουν τη δραστηριότητα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, σε συνδυασμό με τη μη προβλεψιμότητα των εξάρσεων, καθώς και την παραμένουσα αβεβαιότητα για το πότε θα αντιμετωπιστεί επαρκώς η υγειονομική κρίση, με σημαντική πρόοδο στον εμβολιασμό και αποτελεσματικότητα αυτής, ανακάλυψη φαρμάκων και θεραπειών κ.ά., διατηρούν την αβεβαιότητα σε υψηλό επίπεδο και το νέο έτος.

Έτσι, καθίσταται δύσκολη η διενέργεια προβλέψεων, για μακροοικονομικά μεγέθη, αλλά και για δημοσιονομικές μεταβλητές, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η πιθανότητα αυτές να μην επαληθευτούν και να παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις από τους σχετικούς στόχους.

Αποκλίσεις από τους στόχους

Βεβαίως, η χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων στην Ε.Ε., όπως αυτοί προσδιορίζονται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και για το 2021, διευρύνει σημαντικά τα περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών για την αντιμετώπιση της πανδημίας, επιτρέποντας αποκλίσεις από τους δημοσιονομικούς στόχους.

Ταυτόχρονα, η υποστηρικτική νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών, μεταξύ των οποίων η ΕΚΤ, πέρα από την εκτεταμένη, πρωτοφανή στήριξη της ρευστότητας, έχει διαμορφώσει το κόστος δανεισμού του δημόσιου τομέα στις χώρες της Ε.Ε. σε διαχρονικά ελάχιστα επίπεδα ή κοντά σε αυτά, διευκολύνοντας την αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους.

Ωστόσο, όταν εξασθενήσει σημαντικά και σταθερά ο COVID-19 και ολοκληρωθούν οι έκτακτες παρεμβάσεις στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών, κατόπιν των ισχυρών επιπτώσεών τους στο δημόσιο έλλειμμα και χρέος, είναι πιθανό το ενδεχόμενο οι χρηματοοικονομικές συνθήκες διεθνώς να μεταβληθούν και να χειροτερεύσουν, δυσχεραίνοντας την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα, στις οποίες το επίπεδό του ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι υψηλό.

Για αυτούς τους λόγους, πρέπει να αποφευχθεί οποιοσδήποτε εφησυχασμός εγχωρίως ως προς τη συνάφεια των εφαρμοζόμενων παρεμβάσεων πολιτικής, ακόμα και των έκτακτων, με τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Σε αυτή την κατεύθυνση, είναι σκόπιμο αυτές να αφορούν σε ενεργητικές δράσεις υποβοήθησης της προσαρμογής των επιχειρήσεων στις νέες συνθήκες και λιγότερο σε ενίσχυσή τους στην τρέχουσα κατάστασή τους.

Η επόμενη μέρα

Από κει και πέρα, καθώς θα τελειώνει το άμεσο υγειονομικό πρόβλημα και θα ανακάμπτει η οικονομία, τα δημοσιονομικά ελλείματα, που στήριξαν τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, θα πρέπει να αντιστρέφονται.

Αυτή η εξέλιξη θα είναι απαραίτητη για την προστασία της αξιοπιστίας συνολικά της οικονομικής πολιτικής στη χώρα, δεδομένου του υψηλού δημόσιου χρέους και του ιστορικού συστηματικών ελλειμμάτων στο παρελθόν. Θα συναρτηθεί, φυσικά, και με αποφάσεις στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Η θετική επίδραση της ομπρέλας προστασίας που έχουν προσφέρει στην ελληνική οικονομία τα συνδυασμένα ευρωπαϊκά μέτρα, στη νομισματική και τη δημοσιονομική πολιτική, ήδη εκφράζεται με χαμηλότερα επιτόκια χρηματοδότησης και συνολικά μικρότερη αβεβαιότητα αλλά στο άμεσο μέλλον η οικονομική πολιτική εγχωρίως θα πρέπει να κινηθεί με ιδιαίτερη σύνεση και εντός των περιορισμών.

Επιπλέον, η επόμενη ημέρα της πανδημίας θα βρει τις οικονομίες να ανταγωνίζονται διεθνώς για να προσελκύσουν επενδύσεις και ανθρώπους.

Τόσο το φυσικό όσο και το ανθρώπινο κεφάλαιο, όμως, τείνουν προς εκεί όπου η καθαρή τους απόδοση είναι υψηλότερη.

Αυτό σημαίνει κυρίως υψηλή παραγωγικότητα, λογική φορολογική επιβάρυνση και σταθερό θεσμικό πλαίσιο. Όσο πιο σύντομα γίνουν βήματα προόδου σε αυτές τις περιοχές, τόσο πιο πιθανό θα είναι η ελληνική οικονομία να αποτελέσει πόλο έλξης και όχι πηγή φυγόκεντρων τάσεων στα χρόνια αμέσως μετά την πανδημία.

https://radar.gr/article/68463/i-antidrasi-tis-ekt-stin-pandimia-kai-i-apotelesmatikotita-tis