Firebird: Η ταινία που ο Πούτιν δεν θέλει να δει ο κόσμος. Πρόκειται για μια γκέι ιστορία αγάπης, πρωταγωνιστές δύο πιλότους μαχητικών αεροσκαφών.

Ένας εκ των πρωταγωνιστών, είναι ο Ουκρανός ηθοποιός Oleg Zagorodnii, ο οποίος μίλησε στον Guardian από το Κίεβο όπου βρίσκεται ακόμη, την ώρα που τα ρωσικά στρατεύματα συνεχίζουν την εισβολή τους στη χώρα του.

Ο Oleg Zagorodnii κάθεται στο καφέ που του ανήκει στο Κίεβο, κάτω από έναν πολύχρωμο πίνακα του Αλαντίν που χαμογελάει και κρέμεται στον τοίχο πίσω του. «Είμαι μόνο εγώ τώρα, χωρίς μπαρίστες», λέει ο Ουκρανός ηθοποιός μέσω βιντεοκλήσης στον Ryan Gilbey. «Ο κόσμος έρχεται. Τους φτιάχνω καφέ, τους δίνω επιδόρπιο. Είναι χαρούμενοι που νιώθουν ένα είδος φυσιολογικής ζωής. Κάθονται στο καφέ, παίζουμε μουσική, μιλάμε. Φυσικά, το μόνο για το οποίο μιλάμε είναι ο πόλεμος».

Ο Zagorodnii έχει προσπαθήσει δύο φορές να καταταγεί στο στρατό, μόνο και μόνο για να του πουν ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότεροι εθελοντές από τον εξοπλισμό. Το καλύτερο που μπορεί να κάνει είναι να κάνει εκκλήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για αλεξίσφαιρα γιλέκα και να χρησιμοποιεί το καφενείο ως χώρο για να μεταβιβάζει τρόφιμα, προμήθειες και στρατιωτικές στολές. «Προσπαθώ να κάνω ό,τι μπορώ σε αυτή την τρομερή εποχή», λέει.

Ήταν μόλις πριν από έναν χρόνο που ο 34χρονος νοίκιασε έναν μικρό κινηματογράφο στην πόλη, για να προβάλει την ψυχροπολεμική ερωτική ιστορία του Firebird που είναι βασισμένη σε αληθινή ιστορία, για την οικογένεια και τους φίλους του. Σε αυτή τη συγκλονιστική βρετανο-εσθονική παραγωγή, ο Zagorodnii πρωταγωνιστεί ως Roman, ένας πιλότος μαχητικού αεροσκάφους που πρόκειται να παντρευτεί σύντομα, ο οποίος ερωτεύεται έναν νεαρό στρατεύσιμο, τον Sergey, τον οποίο υποδύεται ο Βρετανός Tom Prior. Οι δυο τους, συναντιούνται σε μια στρατιωτική βάση στην κατεχόμενη από τη Σοβιετική Ένωση Εσθονία της δεκαετίας του 1970.

Βασισμένο στην αυτοβιογραφία του αείμνηστου Sergey Fetisov, το Firebird θα μπορούσε να μοιάζει με οποιαδήποτε ιστορία απαγορευμένου πόθου – μόνο που ο Sergey και ο Roman αντιμετωπίζουν κάτι περισσότερο από ένα απλό σκάνδαλο σε περίπτωση που αποκαλυφθεί η σχέση τους. Το σκηνικό της σοβιετικής εποχής προσδίδει στην ταινία ένα ιδιαίτερο στοιχείο θρίλερ: κάτι σαν την ταινία «Οι ερωτικές ζωές των άλλων».

Όταν ο Zagorodnii πήρε τον ρόλο, ήταν υπό τον όρο ότι θα μπορούσε να «κατακτήσει» την αγγλική γλώσσα τους τρεις μήνες πριν από την έναρξη των γυρισμάτων. «Ήξερα μόνο να λέω: “Γεια σας, είμαι ο Όλεγκ από την Ουκρανία, τα αγγλικά μου είναι πολύ άσχημα”», θυμάται ο ηθοποιός. Έπρεπε επίσης να κάνει πέντε ημέρες πρακτική εξάσκηση με πυροβολισμούς στα γυρίσματα. «Έτσι, τώρα, αν κάποιος μου δώσει ένα όπλο, ξέρω τι να κάνω με αυτό», συμπληρώνει.

«Ο ατζέντης μου, μου βρήκε τη δουλειά στο Firebird», συνεχίζει μιλώντας στον Guardian. «Αλλά τώρα θέλω να τον κάνω να ντραπεί, γιατί υποστηρίζει αυτή τη ρωσική επιθετικότητα. Μου έγραψε: “Όλεγκ, μην ανησυχείς, θα σε απελευθερώσουμε από τον Ζελένσκι και τότε θα ζήσουμε σε μια κανονική φιλική χώρα”. Νομίζει ότι η Αμερική τα κάνει όλα αυτά! Τότε είναι που σταματάμε τη συζήτησή μας».

Παρά το αρχικό γλωσσικό εμπόδιο μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών, ο Εσθονός σκηνοθέτης Peeter Rebane ήξερε ότι ο Zagorodnii θα ήταν τέλειος ως Roman. «Δεν ήταν μόνο το βλέμμα του Όλεγκ, αλλά και ο τρόπος του», λέει. «Ο Τομ είναι ευαίσθητος, καλλιτεχνικός. Ο Όλεγκ έχει αυτή την ποιότητα του πραγματικού πιλότου μαχητικού αεροσκάφους. Εκ των υστέρων, βοήθησε το γεγονός ότι στην αρχή αναγκάστηκαν να επικοινωνούν μέσω των ματιών και των χειρονομιών, γιατί έτσι θα ήταν μεταξύ του Sergey και του Roman».

Ο Rebane ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά με το βιβλίο του Fetisov πριν από μια δεκαετία. «Έμεινα έκπληκτος», λέει ο 48χρονος κινηματογραφιστής. «Το να είσαι ομοφυλόφιλος ήταν ποινικό αδίκημα. Αφού αποποινικοποιήθηκε με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, εξακολουθούσε να θεωρείται αφύσικο». Ο Rebane ήξερε ότι ήταν ομοφυλόφιλος στην ηλικία των εννέα ετών. «Αλλά ακόμη και όταν το αποκάλυψα στη μητέρα μου γύρω στα 20 μου, η πρώτη της αντίδραση εξακολουθούσε να είναι: “Δεν πειράζει, μπορούμε να βρούμε βοήθεια”».

Γράφτηκαν 93 άρθρα στον Τύπο γι’ αυτήν: όλα εκτός από ένα ήταν αρνητικά. Ένας τίτλος μεταφράστηκε ως εξής: «Ένας Εσθονός, ένας Βρετανός και ένας Ουκρανός ντροπιάζουν τη Μόσχα». Ένας άλλος αποκάλεσε την ταινία «μια γροθιά στο πρόσωπο του Ρώσου στρατιώτη». Τεχνικά δεν απαγορεύτηκε, αλλά όλα τα εισιτήρια ακυρώθηκαν. Η ταινία παίχτηκε σε μια άδεια αίθουσα.

Η απροσδόκητη εξέλιξη είναι ότι ορισμένες χώρες έχουν εκφράσει απροθυμία να κυκλοφορήσει η ταινία τώρα, καθώς η όρεξη για ρωσικές ιστορίες είναι αμελητέα. Ο Prior είναι δικαιολογημένα έκπληκτος με αυτό.

«Η Ρωσία σίγησε αυτή την ταινία. Δεν θέλουν να φαίνεται. Οπότε το να μην την προβάλλεις στην ουσία κάνεις αυτό που θέλει ο Πούτιν». Προτεραιότητά του αυτή τη στιγμή είναι να διαδώσει το μήνυμα, αν και παραδέχεται ότι δεν θα είναι εύκολη υπόθεση.