Το ειρηνευτικό σχέδιο ΗΠΑ-Ρωσίας έχει πλέον διαρρεύσει εκτεταμένα και αποκαλύπτει ότι προτείνεται η μεταβίβαση των τμημάτων του Ντονμπάς που παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο στη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, έστω και ανεπίσημα.

Στις νεότερες εκδοχές του εγγράφου περιλαμβάνεται επίσης πρόταση για σημαντική μείωση του ουκρανικού στρατού, στους 600.000 άνδρες.

Σύμφωνα με το BBC, το κείμενο περιλαμβάνει 28 άρθρα, κάποια από τα οποία θα μπορούσαν, θεωρητικά, να είναι αποδεκτά από την Ουκρανία, ενώ άλλα παραμένουν αόριστα.

Το σχέδιο προβλέπει επιβεβαίωση της κυριαρχίας της Ουκρανίας, μια «πλήρη συμφωνία μη επιθετικότητας» ανάμεσα σε Ρωσία, Ουκρανία και Ευρώπη, καθώς και «αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας» για το Κίεβο. Επιπλέον, ζητά τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών εντός 100 ημερών.

Σε περίπτωση νέας ρωσικής εισβολής, προβλέπεται «συντονισμένη στρατιωτική αντίδραση» και επαναφορά των κυρώσεων.

Αν και οι εκλογές είναι αδύνατες υπό στρατιωτικό νόμο, η διεξαγωγή τους θα μπορούσε να γίνει αν προηγηθεί συμφωνία ειρήνης. Ωστόσο, οι προβλεπόμενες εγγυήσεις ασφαλείας δεν ορίζουν ποιος θα τις παρέχει ούτε το εύρος τους, απέχοντας πολύ από μια δέσμευση αντίστοιχη του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, κάτι που η Ουκρανία θεωρεί απαραίτητο.

Παράδοση εδαφών και μείωση στρατιωτικών δυνάμεων

Από τις πιο αμφιλεγόμενες προτάσεις είναι η εγκατάλειψη εδαφών που η Ουκρανία ακόμη ελέγχει, καθώς και η μείωση του στρατού.

Το σχέδιο αναφέρει ότι ο ουκρανικός στρατός θα αποχωρήσει από περιοχές της περιφέρειας Ντονέτσκ που ελέγχει σήμερα, οι οποίες θα μετατραπούν σε διεθνώς αναγνωρισμένη ουδέτερη, αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, που θα λογίζεται ως ρωσικό έδαφος. Οι ρωσικές δυνάμεις δεν θα εισέλθουν στη ζώνη αυτή.

Η παραχώρηση περιοχών όπου ζουν εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανοί — συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικών πόλεων Σλοβιάνσκ, Κραματόρσκ και Ντρουζκίφκα θεωρείται αδιανόητη για την ουκρανική κοινή γνώμη. Η Ουκρανία αρνείται επίσης να δεχθεί περιορισμό στο μέγεθος των Ενόπλων Δυνάμεών της, παρότι το σχέδιο προτείνει στρατό 600.000 ατόμων, αριθμό μικρότερο από τους περίπου 880.000 ενεργούς στρατιώτες που διαθέτει σήμερα.

Η Χριστίνα Χαγιοβίσιν, εκπρόσωπος της Ουκρανίας στον ΟΗΕ, έχει τονίσει ότι η χώρα δεν θα αποδεχθεί καμία αναγνώριση ρωσικού ελέγχου σε κατεχόμενα εδάφη, ούτε περιορισμούς στην άμυνα και στις στρατιωτικές δυνατότητές της.

Το σχέδιο προτείνει επίσης ότι η Κριμαία, η Λουχάνσκ και το Ντονέτσκ θα αναγνωριστούν de facto ως ρωσικά ακόμη και από τις ΗΠΑ χωρίς όμως επίσημη νομική αναγνώριση, ώστε να μη θίγεται το Σύνταγμα της Ουκρανίας.

Σε άλλα μέτωπα, στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια, προβλέπεται «πάγωμα» των γραμμών και μερική αποχώρηση ρωσικών δυνάμεων.

  • Το μελλοντικό καθεστώς της Ουκρανίας: ΕΕ ναι — ΝΑΤΟ όχι
  • Το σχέδιο ειρήνης περιλαμβάνει σημαντικές γεωπολιτικές προβλέψεις:
  • Η Ουκρανία θα ενσωματώσει στο Σύνταγμά της ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
  • Το ΝΑΤΟ, από την πλευρά του, θα δεσμευτεί ότι δεν θα κάνει δεκτή την Ουκρανία στο μέλλον.
  • Η Ουκρανία θα έχει προνομιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά ενόσω εξετάζεται η ένταξή της στην ΕΕ.
  • Η Ουκρανία αρνείται να παραιτηθεί από το δικαίωμα επιλογής συμμαχιών, κάτι που θεωρεί βασικό στοιχείο της κυριαρχίας της.

Το σχέδιο, επιπλέον, αναφέρει ότι το ΝΑΤΟ δεν θα σταθμεύει στρατιωτικές δυνάμεις στην ουκρανική επικράτεια, ενώ ευρωπαϊκά μαχητικά θα σταθμεύουν στην Πολωνία. Το Κίεβο θα δεσμευτεί επίσης να παραμείνει «μη πυρηνικό κράτος».

νατο

Η επιστροφή της Ρωσίας στη διεθνή σκηνή

Αρκετά σημεία του εγγράφου αναφέρονται στην πολιτική και οικονομική επανένταξη της Ρωσίας, ακόμη και σε πιθανή επιστροφή της στο G8. Ωστόσο, αυτό φαίνεται μακρινό, καθώς ο Πούτιν τελεί υπό διεθνές ένταλμα σύλληψης και η Ρωσία παραμένει απομονωμένη μετά την εισβολή στην Ουκρανία.

Το σχέδιο προτείνει ότι 100 δισ. δολάρια από τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια θα διατεθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, υπό αμερικανική διαχείριση, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% των κερδών. Η Ευρώπη θα συνεισφέρει άλλα 100 δισ.

Ωστόσο, το συνολικό κόστος ανασυγκρότησης της Ουκρανίας εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 500 δισ. δολάρια, ενώ τα περισσότερα παγωμένα κεφάλαια βρίσκονται στην Euroclear στο Βέλγιο και η ΕΕ εξετάζει τα δικά της σχέδια ενίσχυσης.

Το υπόλοιπο των παγωμένων ρωσικών χρημάτων θα διοχετευθεί σε αμερικανο–ρωσικό επενδυτικό φορέα, ώστε να εξασφαλιστεί μερική επιστροφή κεφαλαίων στη Μόσχα και παράλληλα οφέλη για τις ΗΠΑ.

Τι δεν περιλαμβάνει το σχέδιο

Δεν προβλέπονται περιορισμοί στους τύπους όπλων της Ουκρανίας, εκτός από την πρόβλεψη ότι επίθεση με ουκρανικό πύραυλο σε Μόσχα ή Αγία Πετρούπολη ακυρώνει τις εγγυήσεις ασφαλείας.

Δεν τίθενται όρια στην ανάπτυξη νέων ουκρανικών υπερηχητικών ή μακράς εμβέλειας όπλων.

Οι ΗΠΑ επιθυμούν ταχεία πρόοδο και φαίνεται ότι έχουν δώσει στην Ουκρανία αυστηρό χρονοδιάγραμμα συζήτησης. Ωστόσο, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υπογραμμίζουν ότι τα 28 σημεία δεν αποτελούν ακόμη οριστικό κείμενο.

Την ίδια στιγμή, η ΕΕ και η Ρωσία δηλώνουν ότι δεν έχουν λάβει επίσημη ενημέρωση γι’ αυτό.

Εξυπηρετεί κυρίως τον Πούτιν;

Το γεγονός ότι ο Ρώσος απεσταλμένος Κιρίλ Ντμίτριεφ συζήτησε εκτενώς το σχέδιο με τον Αμερικανό διαπραγματευτή προκαλεί υποψίες ότι περιλαμβάνει σημαντικές παραχωρήσεις προς τη Μόσχα. Ωστόσο, η Ρωσία εμφανίζεται επιφυλακτική και δηλώνει ότι δεν έχει δει επίσημα το κείμενο.

Η παραχώρηση ουκρανικών εδαφών αποτελεί την πιο χαρακτηριστική ρωσική απαίτηση. Από την άλλη, το «πάγωμα» των μετώπων στα νότια ίσως δυσκολέψει τη Μόσχα, η οποία έχει ενσωματώσει Χερσώνα και Ζαπορίζια στο Σύνταγμά της.

Ορισμένες ρήτρες όπως η σταδιακή άρση κυρώσεων ή μια γενική αμνηστία, θα γίνονταν δεκτές από τη Ρωσία, αλλά θα προκαλούσαν έντονη αντίδραση στο Κίεβο και στην Ευρώπη.

Τέλος, το σχέδιο προβλέπει ίσα δικαιώματα για ουκρανικά και ρωσικά μέσα ενημέρωσης και εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθώς και ισότιμη διανομή της ενέργειας του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια.

Διαβάστε ακόμη: