Μέσα στην πολιτική θύελλα για τα λουκέτα σε καταστήματα των ΕΛΤΑ και ενώ τρέχουν οι πρώτες μεγάλες κινήσεις του νέου ρόλου του ως «εθνικού επενδυτικού ταμείου», το Υπερταμείο δημοσιοποίησε τις οικονομικές καταστάσεις της χρήσης 2024.

Οι αριθμοί αποτυπώνουν έναν όμιλο με σταθερά υψηλή κερδοφορία και έναν ισολογισμό που έχει σχεδόν διπλασιαστεί, κυρίως λόγω της απορρόφησης του ΤΑΙΠΕΔ και του ΤΧΣ. Πίσω από τα νούμερα, όμως, διαγράφεται η πραγματική πρόκληση της διετίας 2025-2026. Αν το νέο, «φουσκωμένο» Growthfund υπό τον διευθύνοντα σύμβουλο κ. Γιάννη Παπαχρήστου  μπορεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις χρηματοοικονομικές επιδόσεις και το δημόσιο ρόλο των ΔΕΚΟ που διαχειρίζεται, με τα ΕΛΤΑ να λειτουργούν ήδη ως το πρώτο μεγάλο crash test του μετασχηματισμού.

Τα αποτελέσματα

Σε επίπεδο Ομίλου, ο κύκλος εργασιών του Υπερταμείου διαμορφώθηκε το 2024 στα 693,1 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 9% σε σχέση με τα 636,6 εκατ. του 2023. Το μικτό κέρδος εκτινάχθηκε στα 144 εκατ. ευρώ από 98,7 εκατ., μια αύξηση της τάξης του 46%, αντανακλώντας βελτιωμένα περιθώρια σε κρίσιμες θυγατρικές και ενίσχυση των λοιπών εσόδων εκμετάλλευσης.

Παράλληλα, τα λειτουργικά έξοδα (μισθοδοσία, αμοιβές και έξοδα τρίτων, κόστη ωρίμανσης έργων του χαρτοφυλακίου όπως ADP και PPF) κινήθηκαν ανοδικά, στα 317,2 εκατ. ευρώ από 288,9 εκατ. ευρώ. Ωστόσο τα αποτελέσματα προ χρηματοοικονομικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων υπερδιπλασιάστηκαν, φθάνοντας τα 82,1 εκατ. ευρώ έναντι 35,6 εκατ. ευρώ το 2023.

Η εικόνα αλλάζει στο επίπεδο των συγγενών επιχειρήσεων, όπου το Υπερταμείο αποτυπώνει σημαντική κάμψη. Η συνεισφορά κερδών από συγγενείς (ΔΕΗ, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ κ.ά.) μειώθηκε στα 111,9 εκατ. ευρώ από 203,2 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος της πτώσης συνδέεται με τη χαμηλότερη αναλογία κερδών από τη ΔΕΗ, η οποία από 146,2 εκατ. ευρώ το 2023 υποχωρεί στα 54,9 εκατ. ευρώ.

Έτσι, τα αποτελέσματα προ φόρων διαμορφώνονται στα 215,7 εκατ. ευρώ (έναντι 244 εκατ.), ενώ τα καθαρά κέρδη μετά φόρων κινούνται οριακά χαμηλότερα, στα 211,1 εκατ. ευρώ έναντι 219,8 εκατ. ευρώ το 2023. Σε επίπεδο συνολικών εισοδημάτων (μαζί με τα λοιπά συνολικά εισοδήματα των συγγενών), το αποτέλεσμα πέφτει στα 157,1 εκατ. ευρώ από 256,4 εκατ., καθώς επιβαρύνεται από αρνητικές μεταβολές στα ίδια κεφάλαια ορισμένων συμμετοχών.

Ο ισολογισμός που «φουσκώνει»

Το εντυπωσιακό στοιχείο του 2024 είναι η εικόνα του ισολογισμού. Τα συνολικά περιουσιακά στοιχεία του Ομίλου εκτοξεύονται στα 12,28 δισ. ευρώ από 6,06 δισ. ευρώ στο τέλος του 2023, ενώ σε επίπεδο μητρικής ΕΕΣΥΠ τα assets ανεβαίνουν στα 7,98 δισ. ευρώ από 1,11 δισ. ευρώ.

Ο βασικός λόγος είναι η ενσωμάτωση του ΤΑΙΠΕΔ και του ΤΧΣ στο Υπερταμείο, όπως προβλέπει ο νόμος 5131/2024. Με ημερομηνία 31.12.2024, το ΤΑΙΠΕΔ απορροφάται με συγχώνευση και τα ίδια κεφάλαιά του ( περίπου 33,1 εκατ. ευρώ) περνούν στα αποθεματικά της ΕΕΣΥΠ ως «αποθεματικό απορρόφησης ΤΑΙΠΕΔ». Αντίστοιχα, το ΤΧΣ καταργείται και το χαρτοφυλάκιό του, τίτλοι, δικαιώματα και υποχρεώσεις ύψους περίπου 5,38 δισ. ευρώ μεταφέρεται στο Υπερταμείο και αναγνωρίζεται ως ειδικό αποθεματικό.

Αντίστοιχη εικόνα προκύπτει και στα ταμειακά διαθέσιμα, τα οποία σε ενοποιημένη βάση εκτινάσσονται σε επίπεδα άνω των 5,1 δισ. ευρώ, καθώς ενσωματώνονται οι καταθέσεις και τα ρευστά διαθέσιμα του πρώην ΤΧΣ

Στις συμμετοχές, η αξία των συγγενών επιχειρήσεων που ενοποιούνται με τη μέθοδο της καθαρής θέσης ανεβαίνει περίπου στα 1,72 δισ. ευρώ από 682 εκατ. ευρώ, αντανακλώντας τόσο τις συμμετοχές που έρχονται από το χαρτοφυλάκιο του ΤΧΣ (κυρίως τραπεζικός κλάδος) όσο και τις κινήσεις στα ίδια κεφάλαια επιχειρήσεων όπως η ΔΕΗ, ο ΔΑΑ και η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ.

Μερίσματα και ροές προς το Δημόσιο

Παρά την πτώση των κερδών της μητρικής ΕΕΣΥΠ (καθαρά κέρδη 30,9 εκατ. ευρώ από 154,1 εκατ. ευρώ το 2023, λόγω χαμηλότερων μερισμάτων από τον ΔΑΑ), οι ροές προς το Δημόσιο παραμένουν ισχυρές.

Για τη χρήση 2024, ο Όμιλος διανέμει στο Ελληνικό Δημόσιο 113,4 εκατ. ευρώ με τη μορφή μερισμάτων, έναντι 72,2 εκατ. ευρώ που είχαν διανεμηθεί για τη χρήση 2023 σε επίπεδο εταιρείας.

Σε αυτό προστίθεται μια έκτακτη ροή 303,5 εκατ. ευρώ, που συνδέεται με το «αντιστάθμισμα» για την επαναμεταβίβαση των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο Δημόσιο. Από το ποσό των 607 εκατ. ευρώ που είχε αναγνωριστεί το 2023 στα ίδια κεφάλαια, το 50% αναγνωρίζεται το 2024 ως υποχρέωση διανομής προς τον μέτοχο και καταβάλλεται στις αρχές του 2025. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα είδος «σούπερ μερίσματος» που κλειδώνει ακόμη περισσότερο τον ρόλο του Υπερταμείου ως μηχανισμού επιστροφής αξίας στο Δημόσιο.

Growthfund

Οι οικονομικές καταστάσεις του 2024 είναι οι πρώτες που αποτυπώνουν πλήρως τη θεσμική μετατροπή του Υπερταμείου. Με τον ν. 5131/2024, ενσωματώνει τους σκοπούς του πρώην ΤΑΙΠΕΔ και του πρώην ΤΧΣ και καθίσταται καθολικός διάδοχος σε δικαιώματα και υποχρεώσεις, περιλαμβανομένων των τραπεζικών συμμετοχών και του χαρτοφυλακίου αποκρατικοποιήσεων και συμβάσεων στρατηγικής σημασίας.

Το ίδιο νομικό πλαίσιο προβλέπει τη δυνατότητα σύστασης Επενδυτικού Ταμείου (Investment Fund) υπό την ομπρέλα της ΕΕΣΥΠ, για επενδύσεις σε υποδομές, καινοτομία και έργα με υψηλό κοινωνικό και οικονομικό αποτύπωμα, κάτι που συνέβη φέτος.

Στην πράξη, το χαρτοφυλάκιο του Υπερταμείου καλύπτει πλέον:

-Ενέργεια & υποδομές (ΔΕΗ, HelleniQ Energy, ΔΑΑ, ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ κ.ά.),

-Μεταφορές & αστικές υποδομές (ΟΑΣΑ, ΣΤΑΣΥ, ΟΣΥ, λιμένες, μαρίνες, ΔΕΘ),

-Real estate μέσω ΕΤΑΔ (χαρτοφυλάκιο δεκάδων χιλιάδων ακινήτων),

-Ταχυδρομικές υπηρεσίες (ΕΛΤΑ),

-Τεχνολογία & 5G (Συμμετοχές 5G – Ταμείο Φαιστός),

-Τραπεζικό κλάδο μέσω των συμμετοχών που μεταφέρονται από το ΤΧΣ.

Η ΕΕΣΥΠ δηλώνει ρητά ότι λειτουργεί ως «Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο» με μακροπρόθεσμο στόχο την αύξηση της αξίας του χαρτοφυλακίου και τη στήριξη της επενδυτικής πολιτικής της χώρας, με παράλληλη απομείωση των υποχρεώσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Η διετία 2025-2026

Στο απολογιστικό κομμάτι, το Υπερταμείο «δείχνει» τη διετία 2025-2026 ως κομβική.

Στις μεταφορές, προτεραιότητα έχουν ο μετασχηματισμός των Συγκοινωνιών Αθηνών (ΟΑΣΑ – ΟΣΥ – ΣΤΑΣΥ) και η βελτίωση του οικονομικού και λειτουργικού μοντέλου τους, σε ένα περιβάλλον περιορισμένων κρατικών ενισχύσεων και αυξημένων επενδυτικών αναγκών (στόλος, ψηφιοποίηση, εισιτήρια).

Στο real estate, η ΕΤΑΔ τρέχει το μεγάλο πρόγραμμα καταγραφής, αποτίμησης και ωρίμανσης χαρτοφυλακίου – με στόχο να έχει αποτιμήσει χιλιάδες ακίνητα και να οδηγήσει περίπου 1.000 σε ώριμη φάση αξιοποίησης (μακροχρόνιες μισθώσεις, ΣΔΙΤ, παραχωρήσεις).

Στις υποδομές & παραχωρήσεις, κεντρική θέση έχουν η ανάπλαση της ΔΕΘ, η αξιοποίηση των 22 περιφερειακών αεροδρομίων (με τεχνικούς ελέγχους και μελέτες βιωσιμότητας που «κλειδώνουν» μέσα στο 2025) και σειρά projects σε λιμένες, μαρίνες και άλλες υποδομές.

Στο κομμάτι της καινοτομίας & άμυνας, προστίθεται το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας, στο οποίο το Υπερταμείο κατέχει το 33%, ενώ μέσω των Συμμετοχές 5G «τρέχει» το Ταμείο Φαιστός με στόχο επενδύσεις σε εφαρμογές 5G.

Όλα τα παραπάνω συνθέτουν ένα χαρτοφυλάκιο που μοιάζει περισσότερο με sovereign fund που κυνηγά απόδοση σε υποδομές, ενέργεια και ακίνητα, παρά με κλασικό όχημα ιδιωτικοποιήσεων.

Τα ΕΛΤΑ

Το πιο ευαίσθητο –και πολιτικά φορτισμένο– κομμάτι του χαρτοφυλακίου είναι αναμφίβολα τα ΕΛΤΑ. Στο εσωτερικό του απολογισμού, η διοίκηση του Υπερταμείου περιγράφει έναν οργανισμό που σταθεροποιεί τα έσοδά του και αναδιατάσσει το μείγμα δραστηριότητας προς τις ταχυμεταφορές και το e-commerce, μετά την έξοδο από την αγορά ενέργειας και τις κινήσεις εξυγίανσης των προηγούμενων ετών, χωρίς ωστόσο να προμηνύεται το σχέδιο αναδιάρθρωσης για το οποίο τελικά υπήρξαν έντονες πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις.

Στην έκθεση παρουσιάζεται ένα δίκτυο 456 καταστημάτων, 19 θυρίδων, 472 πρακτορείων, 63 μονάδων διανομής, 4 κέντρων διαλογής και 2 κέντρων courier, μαζί με ένα πρόγραμμα αναβάθμισης δεξιοτήτων του προσωπικού (digital & green skills) που εκτείνεται μέχρι το 2025.

Την ίδια στιγμή, στην ενότητα των κινδύνων υπογραμμίζεται ότι βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις προς τα ΕΛΤΑ – αποζημιώσεις Καθολικής Υπηρεσίας, κεφαλαιακή ενίσχυση 100 εκατ. ευρώ και απαλλαγή από ΦΠΑ – εξέλιξη που μπορεί να έχει δημοσιονομικό και εταιρικό αποτύπωμα, ανάλογα με τα συμπεράσματα των Βρυξελλών.

Πάνω σε αυτό το υπόβαθρο ήρθε το σχέδιο λουκέτων σε 204 καταστήματα του δικτύου, με την επιχειρηματολογία ότι τα συγκεκριμένα σημεία αποφέρουν λιγότερο από το 10% των εσόδων αλλά απορροφούν πάνω από το 50% των εξόδων. Η κίνηση αυτή προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από συνδικάτα, αυτοδιοίκηση και τοπικές κοινωνίες, καθώς και έντονη πολιτική αντιπαράθεση, με αποτέλεσμα να υπάρξει μερική αναδίπλωση και περίπου τα μισά από τα καταστήματα της περιφέρειας να παραμείνουν ανοιχτά, υπό καθεστώς επανεξέτασης.

Crash test

Το αποτέλεσμα είναι τα ΕΛΤΑ να λειτουργούν ως στρες τεστ για τον νέο ρόλο του Υπερταμείου. Από τη μία πλευρά, η ανάγκη για οικονομική βιωσιμότητα και εκσυγχρονισμό ενός οργανισμού που έχασε το μεγαλύτερο μέρος του παραδοσιακού ταχυδρομικού έργου και προσπαθεί να μετακινηθεί σε μια αγορά όπου κυριαρχούν ιδιωτικοί παίκτες. Από την άλλη, ο κοινωνικός ρόλος μιας ΔΕΚΟ που οφείλει να διασφαλίζει την καθολική υπηρεσία, ειδικά στην περιφέρεια και σε ευάλωτες ομάδες.

Σε αυτό το δίπολο θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό και η αξιοπιστία του αφηγήματος «Growthfund», αν το Υπερταμείο μπορεί να παραμείνει επενδυτής επιδιώκοντας αποδόσεις, χωρίς όμως να αγνοεί την κοινωνική διάσταση των επιχειρήσεων που διαχειρίζεται.

Διαβάστε ακόμη: