Συντονισμένες κινήσεις κάνει το ΥΠΕΝ προς τις Βρυξέλλες ώστε να εγκριθεί το θεσμικό πλαίσιο βασικής μεταρρύθμισης της ενεργειακής αγοράς και πολιτικής εφεδρειών. Με το σχέδιο μεταρρύθμισης της ενεργειακής αγοράς θα επιτευχθεί και η στοιχειώδης κάλυψη της ΔΕΗ, αφού η επιχείρηση κλήθηκε με πιεστικό τρόπο να βγάλει γρήγορα τις λιγνιτικές της μονάδες σε εφεδρεία.
Η διοίκηση Στάσση ανταποκρίθηκε με επάρκεια στο πιεστικό αίτημα των Βρυξελλών αλλά όπως είναι εύλογο πρέπει να εισπράξει αποζημίωση αφού γράφει ζημιές εξαιτίας αυτής της αιφνιδιαστικής υποχρέωσης, κάτι που έχει ήδη γίνει με αντίστοιχες γερμανικές και ολλανδικές εταιρίες.
Αυτός ο Μηχανισμός Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος (CRM) για την απόσυρση λιγνιτικών και λειτουργία μονάδων φυσικού αερίου στη θέση τους, θα πρέπει να λειτουργήσει από …χθες και τουλάχιστον μέχρι το 2025, που θα ολοκληρωθούν οι θεσμικές, τεχνικές και λειτουργικές διαδικασίες απολιγνιτοποίησης.
Άλλωστε το 2024 αναμένεται να μπούν σε λειτουργία τα μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα της ΔΕΗ και των Γερμανών σε Πτολεμαίδα, Κοζάνη και Μεγαλόπολη ώστε να ξεκινήσει η νέα εποχή των ΑΠΕ και του φυσικού αερίου.
Το σχέδιο μεταρρύθμισης της ενεργειακής αγοράς και οι 2 μελέτες
Να θυμίσουμε πως από τον χειμώνα που πέρασε η Κομισιόν στην έκθεση ενισχυμένης εποπτείας χαρακτήρισε «μεγάλη μεταρρύθμιση για την ενεργειακή αγορά την έναρξη λειτουργίας του νέου μοντέλου αγοράς από την 1η Νοεμβρίου, που αποτελεί μεγάλο βήμα ώστε η Ελλάδα να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της έναντι της ευρωπαϊκού κεκτημένου» ενώ συμπλήρωνε πως «η σωστή εφαρμογή του νέου μοντέλου εντός των κανόνων της ΕΕ θα παρακολουθείται από κοινού με τις ελληνικές Αρχές».
Το σχέδιο βέβαια έφερε και σημαντικά προβλήματα για τα οποία γίνεται σήμερα προσπάθεια να επιλυθούν αφού και τα τιμολόγια αυξήθηκαν και πολλοί μικροί της αγοράς …εκκαθαρίστηκαν.
Σε σχέση με τη θέση της ΔΕΗ στην αγορά του λιγνίτη, το ΥΠΕΝ υπέβαλλε την πρότασή του προκειμένου να εκπληρωθεί η δέσμευση.
Το σχέδιο μεταρρύθμισης της ενεργειακής αγοράς που υποβλήθηκε χαρακτηρίζεται ως βήμα κλειδί ωστόσο η Κομισιόν με την τελική έγκριση θέλει να τεστάρει αναλυτικά το σύστημα ώστε τα μέτρα να εφαρμοστούν στην οριστική τους μορφή στην αγορά πριν το τέλος του 2021. Σύμφωνα με την έκθεση «τα προτεινόμενα μέτρα θα εκπληρώσουν τη δέσμευση της ελληνικής πλευράς εάν εφαρμοστούν αφού και το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ στην προμήθεια είναι πτωτικό, ωστόσο υπάρχει ακόμη απόσταση από τον στόχο του 50% που τέθηκε με νόμο».
Για το φλέγον ζήτημα του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ, οι Κοινοτικοί αναφέρουν ότι δημιουργούνται κάποιες ανησυχίες και ότι «θα πρέπει το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί με βιώσιμη προσέγγιση που θα επιλύει δομικά το θέμα του ελλείμματος ενώ αναφορικά με τα εκκρεμή χρέη από και προς το διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς ΑΔΜΗΕ, πρέπει να επιλυθούν το γρηγορότερο ώστε να μην δημιουργήσουν θέμα ρευστότητας στην αγορά».
Στις Βρυξέλλες αντιμετωπίζουν με καχυποψία το αίτημα της ΕΒΙΚΕΝ για αποζημίωση των βιομηχανικών καταναλωτών για την αύξηση των τελών διανομής το 2016, που κρίθηκε παράνομη και τονίζουν πως «η σχετική απόφαση της ΡΑΕ αποτελεί βήμα προόδου και η εφαρμογή της απόφασης είναι αναγκαιότητα».
Η κοινοτική τακτική του λαγού και της χελώνας
Στο ΥΠΕΝ δουλεύουν συστηματικά δύο παράλληλα σχέδια: πρώτον το «τελικό σχέδιο μεταρρύθμισης της αγοράς και την προσαρμογή του ανταγωνισμού στη χονδρεμπορική του ηλεκτρισμού» σε συνεργασία με το ΕΜΠ και δεύτερον το «τελικό σχέδιο επάρκειας του συστήματος και στρατηγικών εφεδρειών».
Αυτό το τελευταίο το απαιτεί επιτακτικά και η ελληνική κυβέρνηση, αφού θα καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες του συστήματος και θα αποζημιωθεί η ΔΕΗ για τις λιγνιτικές.
Στο σχέδιο επάρκειας και εφεδρειών θα φαίνεται η επείγουσα ανάγκη δημιουργίας ενός «αλγόριθμου προστασίας του συστήματος» που θα εμπεριέχει τα λιγνιτικά της ΔΕΗ σε εφεδρεία και τη σχέση αυξημένης ζήτησης-άμεσης ανταπόκρισης του συστήματος (demand –response) με κάθε δυνατό μέσον.
Το ΥΠΕΝ είχε ανταλλάξει επιστολές με τις Βρυξέλλες στις 12 Μαΐου, μια μόλις ημέρα πριν την επίσκεψη της Επιτρόπου Ανταγωνισμού Μ. Βεστάγκερ στην Αθήνα και την συνάντησή της με τον Κ.Σκρέκα. Σε εκείνη την επιστολή, η DG Comp καλούσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να εξετάσει πόσο γρήγορα μπορεί να «ξαναστήσει» τον νέο μηχανισμό στρατηγικών εφεδρειών με βάση τις κατευθύνσεις που του έχει δώσει και το ΥΠΕΝ απάντησε με την κατάρτιση των δύο οριστικών σχεδίων.
Ήδη τις τελευταίες ημέρες σε πυκνές «ηλεκτρονικές επαφές» ΥΠΕΝ- Διεύθυνσης Ανταγωνισμού (DG Comp) της EE δόθηκαν αναλυτικές απαντήσεις σε κατάλογο 25 αρκετά μπερδεμένων τεχνικών ερωτημάτων της Κομισιόν ως προς την λειτουργία και αναγκαιότητα της ελληνικής πρότασης για τις εφεδρείες.
«Το πρόβλημα είναι πως θα χρειαστεί χρόνος πολύς με συζητήσεις, ερωτοαπαντήσεις, διευκρινίσεις αλλά και αντεγκλήσεις για να βρούμε άκρη» μας λέει ειδικευμένος τεχνοκράτης του ΥΠΕΝ και συνεχίζει: «φτιάχνουμε διπλό μηχανισμό με αναδιάρθρωση και εφεδρείες πολύ περίπλοκο στην εφαρμογή του, ενώ μιλάμε απέναντί μας με τεχνοκράτες-γραφειοκράτες των Βρυξελλών που χρονοτριβούν εκ συστήματος και μάλιστα για ένα θέμα, όπως η αποζημίωση στη ΔΕΗ που από την αρχή έβλεπαν αρνητικά».
Σύμφωνα πάντως με εκμυστηρεύσεις κορυφαίου παράγοντα του ΥΠΕΝ «δυστυχώς οι Βρυξέλλες θα ακολουθήσουν την τακτική της …χελώνας και θα μας καθυστερήσουν μέχρι τις αρχές του 2022, όπως γνωρίζουμε από όλα όσα έχουν συμβεί ως τώρα. Ασε που δεν θέλουν να αποζημιώσουν της ΔΕΗ για τη ζημιά που πληρώνει με τις λιγνιτικές αφού το θεωρούν περιτό έξοδο για την Κομισιόν!
Όταν όμως πρόκειται για γερμανικές ή ολλανδικές εταιρίες τότε εφαρμόζουν την τακτική του …λαγού και τρέχουν να τους εξυπηρετήσουν. Τι να γίνει έτσι είναι η Κοινοτική ζωή και θα την ακολουθήσουμε»…
Eurostat: Στο 19,7% το ποσοστό ενέργειας από ΑΠΕ στην Ελλάδα το 2019
