Tα σενάρια για την πορεία του ΑΕΠ αλλά και εκείνα για την αξία των τιμών των ακινήτων θα αποτελέσουν τα βασικότερα στοιχεία που αναμένεται να κρίνουν τα stress tests των τραπεζών.
To δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών θα ανακοινώσουν τα κριτήρια εκείνα με βάση τα οποία θα πραγματοποιηθούν τα stress tests του 2025 για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Η ΕΚΤ σκοπεύει να αυστηριοποιήσει σημαντικά τις υποθέσεις της ώστε να αναγκάσει τις τράπεζες στη διατήρηση μεγάλων κεφαλαιακών αποθεμάτων κυρίως λόγω γεωπολιτικών ανησυχιών.
Μάλιστα στην περίπτωση της χώρας μας, αναμένεται μεγάλη απόσταση των υποθετικών σεναρίων της εποπτείας από την πραγματικότητα.
Τα σενάρια θα αφορούν τα έτη 2025 έως και 2027 και τα στοιχεία που θα χρησιμοποιηθούν για την άσκηση είναι εκείνα με τα οποία έκλεισαν οι ισολογισμοί των πιστωτικών ιδρυμάτων για το 2024.
Τα σενάρια είναι εικονικά και αφορούν ακραίες καταστάσεις που στην πραγματικότητα οι τράπεζες πολύ δύσκολα θα κληθούν να αντιμετωπίσουν. Ωστόσο με βάση τις υποθέσεις αυτές κρίνεται η κεφαλαιακή επάρκεια των πιστωτικών ιδρυμάτων.
ΑΕΠ και Ακίνητα
Τα δύο κυριότερα στοιχεία που αφορούν τις ελληνικές τράπεζες είναι ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ και η πορεία των τιμών των ακινήτων.
Μέσα στην άσκηση συμπεριλαμβάνονται και άλλες αξίες όπως τα ομόλογα και βέβαια και στοιχεία όπως η πορεία των επιτοκίων που επηρεάζει τις εργασίες των τραπεζών.
Πλην όμως η πορεία του ΑΕΠ και τα ακίνητα είναι δύο στοιχεία που βασικά επηρεάζουν την πορεία των πιστωτικών ιδρυμάτων και σηματοδοτούν τη βαθμολογία τους στην άσκηση.
Ιδιαίτερη αναμένεται να είναι η απόσταση μεταξύ του stress σεναρίου και της πραγματικότητας για την χώρα μας, τόσο ως προς το ΑΕΠ όσο και ως προς την πορεία της τιμής των ακινήτων.
Στο ακραίο της σενάριο η άσκηση θα προβλέψει ύφεση μέσα στην τριετία για την οικονομία της χώρας ενώ το πραγματικό σενάριο είναι πως υπάρχει ανάπτυξη 2% κατ’ έτος.
Αξίζει να σημειωθεί πως με βάση τις πρόσφατες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ότι αφορά το πραγματικό ΑΕΠ, η Ελλάδα αναμένεται να πετύχει ρυθμό ανάπτυξης ίσο με 2,1% το 2024, 2,3% το 2025 και 2,2% το 2026.
Οι ρυθμοί αυτοί, που βρίσκονται κοντά στις προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού-Διαρθρωτικού Σχεδίου 2025-2028, είναι σημαντικά υψηλότεροι των προβλέψεων της Επιτροπής για τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (0,9%, 1,5% και 1,8% αντίστοιχα).
Συγχρόνως σε ότι αφορά τις πηγές της ανάπτυξης, το κύριο χαρακτηριστικό είναι η προβλεπόμενη ποσοστιαία αύξηση των επενδύσεων, η οποία για την τριετία 2024-2026 (υποστηριζόμενη από την βελτίωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών και την επιτυχή εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας) αναμένεται να είναι πολλαπλάσια του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Παρ’ όλα αυτά το σενάριο ακραίων καταστάσεων που αποτελεί μια virtual εκδοχή θα προβλέπει ύφεση για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και θα βαίνει επιδεινούμενο στο πλαίσιο του γενικότερης γαιοπολιγικής ανησυχίας για την περιοχή.
Για τα ακίνητα αντί για μια μέση άνοδο 3-5% στην τριετία 2025-2027, η πρόβλεψη θα είναι οι τιμές να παραμείνουν σταθερές ή και να υποχωρήσουν όπως εκτιμούν αναλυτές πάντα για το stress σενάριο.
Αξίζει να σημειωθεί πως με βάση τα πραγματιικά στοιχεία εκτιμήσεων που συλλέγει η Τράπεζα της Ελλάδος, το εννεάμηνο του 2024 οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) ήταν αυξημένες κατά 9,3% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 14,3% το αντίστοιχο διάστημα του 2023.
Το γ΄ τρίμηνο του 2024 ο δείκτης για το σύνολο της χώρας ανέρχεται στο 100,9 και υπολείπεται κατά 1,3% του ιστορικώς υψηλού του γ΄ τριμήνου του 2008.
Η αγορά κατοικιών συνεχίζει τη θετική της πορεία στη διάρκεια του εννεαμήνου του 2024, η οποία ενισχύεται από τον τουρισμό και τη βραχυχρόνια μίσθωση, κάτι που δεν συμβαίνει με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.
Με βάση την ενδιάμεση έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος πάντως στην αγορά των κατοικιών, ισχυροί ετήσιοι ρυθμοί αύξησης στις τιμές των διαμερισμάτων συνεχίζουν να καταγράφονται έως και το γ΄ τρίμηνο του 2024, ωστόσο αισθητή επιβράδυνση σημειώνεται κατά τα τέσσερα τελευταία τρίμηνα.
Στον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων, με βάση τους δείκτες που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024 οι τιμές γραφείων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 2,3% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο εξάμηνο, ενώ οι τιμές των καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 4,8% πάντα σύμφωνα με την ΤτΕ.
Παρά τις επιφυλάξεις που υπάρχουν για τα επαγγελματικά ακίνητα ας σημειωθεί πως ενδέχεται να δημιουργηθούν συνθήκες ανατροπής σε διεθνές επίπεδο μιας και η άλλη πλευρά του Αλαντικού (δηλαδή στις ΗΠΑ) υπάρχουν σκέψεις που διατυπώνονται από το επιτελείο Ντόναλτ Τράμπ για την κατάργηση της τηλεεργασίας, στοιχείο που θα δώσει ώθηση στις τιμές των επαγγελματικών ακινήτων.
Το ημερολόγιο
Η Ευρωπαίκή Αρχή Τραπεζών θα ανακοινώσει τα στοιχεία αυτά στο δεύτερο μισό του Ιανουαρίου. Η πρώτη υποδοχή στοιχείων από τις τράπεζες καθώς θα τρέχει η άσκηση θα διενεργηθεί στο τέλος του Απριλίου του 2025. Η δεύτερη υποδοχή θα διενεργηθεί στις αρχές του Ιουνίου του 2025. Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της άσκησης θα γίνει στις αρχές του Αυγούστου.
Οι αντοχές των ελληνικών τραπεζών
Παρά την αυστηρότητα της ΕΚΤ οι ελληνικές τράπεζες φαίνεται να έχουν σημαντικά κεφάλαια προκειμένου να ανταποκριθούν και σε αυτές τις συνθήκες.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα του δανειακού τους χαρτοφυλακίου το περασμένο έτος. Σε αυτές τις εξελίξεις συνέβαλαν επίσης η ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας και η αναβάθμιση της κρατικής πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδος. Έτσι λοιπόν εκτιμάται πως οι ελληνικές τράπεζες με ευκολία θα ανταπεξέλθουν στο test.
