Το Συντηρητικό κόμμα, στην εξουσία στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπέστη σήμερα βαριές ήττες σε δυο αναπληρωματικές εκλογικές διαδικασίες από το Εργατικό κόμμα, αποτέλεσμα που χαρακτηρίζεται κακός οιωνός για τον πρωθυπουργό τον Ρίσι Σούνακ ενόψει της εκλογικής αναμέτρησης του 2024.
Η υποψήφια των Εργατικών Σάρα Έντουαρντς κέρδισε την έδρα του Τάμγουερθ με διαφορά 1.316 ψήφων, ανατρέποντας πλειοψηφία σχεδόν 20.000 ψήφων (επακριβώς 19.634) στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές, του 2019.
Ενώ στο Μιντ-Μπέρντφορντσιρ, έδρα που χαρακτηριζόταν επίσης ασφαλής για τη συμπολίτευση καθώς η συγκεκριμένη περιφέρεια εξέλεγε Συντηρητικούς στο κοινοβούλιο αδιαλείπτως από το 1931, ο υποψήφιος των Εργατικών Άλιστερ Στράδερν κέρδισε με διαφορά 1.192 ψήφων, ανατρέποντας πλειοψηφία σχεδόν 25.000 ψήφων (επακριβώς 24.664) των Τόρις στις προηγούμενες εκλογές.
Οι δυο ψηφοφορίες διεξήχθησαν καθώς η δημοτικότητα του βρετανού πρωθυπουργού, 43 ετών, πρώην τραπεζίτη, έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο σημείο της αφότου ανέλαβε την εξουσία πριν από έναν χρόνο.
Η αξιωματική αντιπολίτευση, που καταγράφει ευρύ, διψήφιο προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις ενόψει των βουλευτικών εκλογών της επόμενης χρονιάς, τόνιζε πως οι έδρες που κέρδισε σήμερα ήταν «ασφαλείς» για τη συντηρητική παράταξη και θεωρούσε λίγες τις πιθανότητες να τις αποσπάσει. Ωστόσο, οι Τόρις αναγνώριζαν επίσης πως οι δυο τοπικές αναμετρήσεις διεξήχθησαν σε «δύσκολη» συγκυρία.
Η αποχώρηση δυο βουλευτών, που οδήγησε στις αναπληρωματικές εκλογές, φέρει τη σφραγίδα του Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος δεν είχε άλλη επιλογή παρά να παραιτηθεί το καλοκαίρι του 2022, έπειτα από σειρά σκανδάλων, κυρίως εξαιτίας των πάρτι που οργανώνονταν στη Ντάουνινγκ Στριτ κατά παραβίαση των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Στο Μιντ-Μπέρντφορντσιρ, χρειάστηκε να οργανωθούν εκλογές επειδή παραιτήθηκε η Ναντίν Ντόρις, βουλεύτρια των Συντηρητικών και σθεναρή υπερασπίστρια του πρώην πρωθυπουργού. Η πρώην υπουργός Πολιτισμού παραιτήθηκε αφού είδε να της αρνούνται έδρα στη Βουλή των Λόρδων και αφού κατηγόρησε τον σημερινό επικεφαλής της κυβέρνησης πως εγκαταλείπει «θεμελιώδεις αρχές του συντηρητισμού».
Στο Τάμγουερθ, οι ψηφοφόροι καλούνταν να αναδείξουν τον διάδοχο του Κρις Πίντσερ, του πρωταγωνιστή σκανδάλου που αποδείχτηκε μοιραίο για τον Μπόρις Τζόνσον. Το καλοκαίρι του 2022, ξέσπασε σάλος όταν ο βουλευτής κατηγορήθηκε πως παρενόχλησε σεξουαλικά άνδρα σε κλαμπ της υψηλής κοινωνίας, κατόπιν αποκαλύφθηκαν πολλά άλλα συμβάντα της ίδιας φύσης. Ερωτηθείς πέρυσι αν ήξερε το παρελθόν του, ο κ. Τζόνσον παραδέχτηκε πως διέπραξε «σφάλμα» επιλέγοντάς τον μερικούς μήνες νωρίτερα.
Αφού για καιρό ισχυριζόταν το αντίθετο, εντέλει η Ντάουνινγκ Στριτ αναγνώρισε πως ο πρωθυπουργός Τζόνσον ήταν ενήμερος από το 2019 για τις κατηγορίες σε βάρος του κ. Πίντσερ, που όμως «ξεχάστηκαν».
Οι Συντηρητικοί, που κέρδισαν τις τέσσερις τελευταίες εκλογές, εγείρονται πλέον ολοένα εντονότερες αμφιβολίες για το εάν θα μπορέσουν να το επαναλάβουν το 2024. Η σημερινή διπλή ήττα είναι μόλις η τρίτη σε δύο αναπληρωματικές εκλογές μέσα σε μια μέρα που γνωρίζει εν ενεργεία πρωθυπουργός από το 1991.
Για «πρωτοφανή» αποτελέσματα έκανε λόγο ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ, κρίνοντας ότι οι νίκες των υποψηφίων της παράταξής του «σε οχυρά των Τόρις» δείχνουν πως ο λαός «θέλει στη μεγάλη πλειοψηφία του αλλαγή και είναι έτοιμος να εμπιστευτεί το μεταμορφωμένο Εργατικό Κόμμα μας για να τη φέρει». Ο κ. Στάρμερ έστρεψε τα τελευταία χρόνια το κόμμα στο κέντρο.
Από την άλλη ο κ. Σούνακ, ο οποίος τελευταία επιδιώκει να εμφανιστεί ως τολμηρός μεταρρυθμιστής, αφήνοντας κατά μέρος την εικόνα του προσεκτικού τεχνοκράτη που αποκατέστησε τη φερεγγυότητα της Βρετανίας μετά τα σκάνδαλα του Μπόρις Τζόνσον και την οικονομική θύελλα επί πρωθυπουργίας Λιζ Τρας -της πιο βραχύχρονης στην ιστορία της χώρας-, βλέπει τον χρόνο και τις ευκαιρίες στη διάθεσή του για να κλείσει την ψαλίδα να εξαντλούνται. Κι αυτό τη στιγμή που ολοένα περισσότεροι Βρετανοί δηλώνουν εξοργισμένοι για τον υψηλό πληθωρισμό, τον οικονομικό μαρασμό, τις τεράστιες καθυστερήσεις ως προς την εξυπηρέτηση των πολιτών στο εθνικό σύστημα υγείας…
