Με στόχο την ταχύτατη αξιοποίηση του διεθνούς ενδιαφέροντος για την ελληνική ΑΟΖ και τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες, η κυβέρνηση και η ΕΔΕΥΕΠ προχωρούν σε σύμπτυξη των διαγωνισμών για τα τρία θαλάσσια οικόπεδα που ενδιαφέρουν τη Chevron («Νότια της Κρήτης Ι», «Νότια της Κρήτης ΙΙ», «Νότια της Πελοποννήσου») και το όμορο οικόπεδο «Α2» της HELLENiQ Energy, σε έναν ενιαίο διεθνή διαγωνισμό.

Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, με μπροστάρη τον Σταύρο Παπασταύρου, έχει ήδη θέσει ως ορόσημο την υποβολή δεσμευτικών προσφορών εντός του καλοκαιριού, με πιθανή ημερομηνία-στόχο πριν τον Δεκαπενταύγουστο. Η προκήρυξη του διαγωνισμού, μετά την υπουργική απόφαση, θα αποσταλεί στην Κομισιόν για δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα παραμείνει ανοικτή για 90 ημέρες.

Όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, η απόφαση για ενοποίηση κρίθηκε αναγκαία «ώστε να εκμεταλλευτούμε το παγκόσμιο θετικό momentum υπέρ των ορυκτών καυσίμων και την πρόθεση της Chevron να προχωρήσει γρήγορα». Υπενθυμίζεται ότι ο προηγούμενος κύκλος διαγωνισμών διήρκεσε σχεδόν δύο χρόνια, γεγονός που δεν θέλει να επαναλάβει η παρούσα κυβέρνηση.

Το σχέδιο συνοδεύεται και από νομική θωράκιση, με τη δρομολόγηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ), που κλείνει διοικητικές εκκρεμότητες και αφαιρεί επιχειρήματα από περιβαλλοντικές προσφυγές – όπως αυτή για το οικόπεδο νοτιοδυτικά της Κρήτης, που εκκρεμεί στο ΣτΕ.

Σημειώνεται πως τα συγκεκριμένα blocks βρίσκονται σε στρατηγικής σημασίας περιοχές, σε άμεση επαφή με το σημείο συνάντησης των ελληνικών, λιβυκών και αιγυπτιακών θαλάσσιων ζωνών. Το γεγονός ότι ένας ενεργειακός κολοσσός όπως η Chevron ενδιαφέρεται ενεργά για την ελληνική ΑΟΖ, ενισχύει περαιτέρω το γεωπολιτικό αποτύπωμα της χώρας και δημιουργεί προσδοκίες για διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον.

Επόμενο βήμα, όπως αναφέρουν πηγές, είναι η ολοκλήρωση του διεθνούς φακέλου, ώστε να «ανέβει» άμεσα ο διαγωνισμός και να ξεκινήσει η διαδικασία υποβολής ενδιαφέροντος από παίκτες της διεθνούς αγοράς upstream.

Το project παρακολουθεί από κοντά το Μέγαρο Μαξίμου και ειδικότερα ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, που έχει θέσει ως στρατηγικό στόχο την ανάδειξη της Ελλάδας ως κόμβου παραγωγής και διαμετακόμισης ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Υδρογονάνθρακες: Η “σκακιέρα” και οι επόμενοι παίκτες

Η σύμπτυξη των διαγωνισμών στα νότια της Κρήτης και της Πελοποννήσου αποτελεί μόνο την κορυφή του παγόβουνου για τη νέα φάση των ερευνών στην ελληνική ΑΟΖ. Η Αθήνα επιχειρεί, με αιχμή του δόρατος την ΕΔΕΥΕΠ και υπό τη σκέπη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, να ενεργοποιήσει ξανά το ενδιαφέρον μεγάλων ενεργειακών παικτών για τα θαλάσσια blocks, με ένα σαφές χρονοδιάγραμμα και επιθετική διπλωματία.

Πρόκειται για ένα project που η κυβέρνηση θέλει να ωριμάσει εγκαίρως ώστε να μην χαθεί το διεθνές momentum για τις έρευνες υδρογονανθράκων. Όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, το πολιτικό μήνυμα προς τους επενδυτές είναι ξεκάθαρο: η Ελλάδα είναι ανοικτή σε fast track επενδύσεις και επιδιώκει αξιοποίηση του ορυκτού της πλούτου με σεβασμό στο περιβάλλον, αλλά χωρίς αγκυλώσεις.

Η περίπτωση του οικοπέδου 2

Εκτός από τα block της Chevron και της HELLENiQ Energy, έντονο ενδιαφέρον συγκεντρώνει και το οικόπεδο 2 στο Ιόνιο, δυτικά της Κέρκυρας. Η Energean, η οποία διατηρεί την πλειοψηφία της κοινοπραξίας, εξετάζει την είσοδο νέου εταίρου, ενώ έχει πάρει ένα έτος παράτασης για να προχωρήσει σε ερευνητική γεώτρηση.

Το συγκεκριμένο οικόπεδο εμφανίζει θετικές ενδείξεις από τις τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες που ολοκληρώθηκαν στα τέλη του 2022, αλλά οι τελικές αποφάσεις εξαρτώνται από τη δημιουργία υποδομών στο λιμάνι της Πάτρας, οι οποίες προς το παρόν παραμένουν σε εκκρεμότητα.

Οι χειρισμοί της ExxonMobil

Παράλληλα, σε φάση επαναξιολόγησης βρίσκεται η στρατηγική της ExxonMobil για τις περιοχές δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Αν και έχει ήδη λάβει παράταση για το block στα δυτικά έως τον Απρίλιο του 2026, το ενδιαφέρον φαίνεται να μεταβάλλεται ανάλογα με την πρόοδο των ερευνών σε γειτονικές χώρες, όπως η Αίγυπτος και η Κύπρος.

Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, δεν αποκλείεται η εταιρεία να αποχωρήσει από τμήματα με υψηλό γεωτεχνικό ρίσκο ή και από ολόκληρη την παραχώρηση, διατηρώντας μόνο όσα σημεία κριθούν επενδυτικά βιώσιμα. Ορισμένες πηγές κάνουν λόγο για ενδεχόμενη επιστροφή μέρους της παραχώρησης στο ελληνικό Δημόσιο πέραν του ελάχιστου ποσοστού του 20% που προβλέπει ο νόμος.

Η ευρωπαϊκή διάσταση και ο διεθνής παράγοντας

Η ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας δεν εκτείνεται μόνο στα χωρικά της ύδατα. Στο γεωπολιτικό παρασκήνιο, η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει να εντάξει τις έρευνες σε έναν ευρύτερο ευρωμεσογειακό ενεργειακό χάρτη, με στόχο να καταστεί η χώρα κόμβος διέλευσης και παραγωγής ενέργειας, ιδίως αν αναδειχθούν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα.

Πέραν της Chevron, υπάρχουν διεθνείς παίκτες που παρακολουθούν διακριτικά τις εξελίξεις. Ανάμεσα σε αυτούς φέρεται να συγκαταλέγεται και η TotalEnergies, που στο παρελθόν είχε αποχωρήσει από ελληνικές παραχωρήσεις, αλλά επανεξετάζει στρατηγικά την Ανατολική Μεσόγειο ως πηγή εναλλακτικής τροφοδοσίας της Ευρώπης.

Το στοίχημα της εθνικής ενεργειακής στρατηγικής

Η ελληνική κυβέρνηση επενδύει σε ένα ισχυρό αφηγηματικό και ρεαλιστικό μείγμα: εξορύξεις με αυστηρό περιβαλλοντικό πλαίσιο, ρυθμιστικό έλεγχο και σαφή διεθνή στόχευση. Η στροφή δεν αφορά μόνο την οικονομία, αλλά και την εθνική κυριαρχία, καθώς οι θαλάσσιες παραχωρήσεις λειτουργούν και ως εργαλείο άσκησης δικαιωμάτων στην υφαλοκρηπίδα.

Το κρίσιμο επόμενο βήμα είναι η οριστικοποίηση της διαγωνιστικής διαδικασίας και η έναρξη του κύκλου προσφορών. Με τη σύμπτυξη των blocks, την πρόβλεψη fast track διαδικασιών και την ενίσχυση της νομικής θωράκισης έναντι ενστάσεων, το project των υδρογονανθράκων μπαίνει στη φάση των αποφάσεων. Η μάχη για τον ελληνικό υποθαλάσσιο πλούτο μόλις ξεκίνησε.

Διαβάστε ακόμη: