Πάνω από το 90% των πληρωμών στις τράπεζες το 2022 πραγματοποιήθηκε μέσω Ιντερνετ και mobile banking, αναδεικνύοντας την κυριαρχία των ηλεκτρονικών δικτύων στις καθημερινές συναλλαγές, που έχουν υποκαταστήσει σχεδόν πλήρως τις συναλλαγές στον γκισέ, αλλά και σημαντικό μέρος των συναλλαγών στα ATM.
Πρόκειται για συναλλαγές κάθε μορφής από επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα, όπως οι πληρωμές προς δημόσιους οργανισμούς, ιδιωτικές επιχειρήσεις, μεταφορές κεφαλαίων κ.ά. Η διάδοση των ηλεκτρονικών πληρωμών που ενισχύθηκε μετά την πανδημία έχει αυξήσει τους χρήστες Ιντερνετ και mobile banking και σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών:
• Οι ενεργοί χρήστες του internet banking, δηλαδή αυτοί που έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον μια εγχρήματη συναλλαγή το τελευταίο 12μηνο, ανήλθαν το 2022 σε 3,8 εκατ. και το 66% αυτών έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον μία συναλλαγή κάθε μήνα.
• Οι ενεργοί χρήστες του mobile banking ξεπέρασαν τα 5,1 εκατ. και το 55% αυτών έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον μία συναλλαγή κάθε μήνα.
• Σχεδόν το 40% των μεταφορών χρημάτων πραγματοποιείται πλέον μέσω εφαρμογών mobile banking, αναδεικνύοντας το κινητό ως κυρίαρχο για την πραγματοποίηση πληρωμών.
Παράλληλη είναι και η αύξηση στη χρήση του πλαστικού χρήματος μέσω πιστωτικών, χρεωστικών και προπληρωμένων καρτών που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα, με:
• Τον αριθμό των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών να ανέρχεται στο 1,88 δισ., καταγράφοντας αύξηση κατά 20% σε σχέση με το 2021.
• Την αξία των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών να φτάνει τα 58,8 δισ. ευρώ, καταγράφοντας άνοδο κατά 23% σε ετήσια βάση, ενώ η μέση αξία της κάθε συναλλαγής διαμορφώνεται στα 31 ευρώ.
• Αυξημένη κατά 9% ήταν την περασμένη χρονιά και η αξία των αναλήψεων που πραγματοποιήθηκαν μέσω ATM, μια τάση που επανέκαμψε μετά την πανδημία, όταν οι αναλήψεις είχαν μειωθεί λόγω των περιοριστικών μέτρων.
Να σημειωθεί ότι η χρήση των καρτών έχει υπερτριπλασιαστεί τα έξι τελευταία χρόνια, φθάνοντας από τα 505 εκατ. συναλλαγών το 2017 στο 1,88 δισ. συναλλαγών. Επιπλέον η συμμετοχή τους στον συνολικό τζίρο των ηλεκτρονικών πληρωμών έχει διευρυνθεί και αντιπροσωπεύουν το 69,5% των συνολικών ηλεκτρονικών συναλλαγών που πραγματοποιούνται στη χώρα, έναντι 49,3% που αντιπροσωπεύουν στην Ευρωζώνη και 52% στις χώρες της Ε.Ε.
Η τάση αυτή βελτίωσε ακόμη περισσότερο την κατάταξη της χώρας μας σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες, καταλαμβάνοντας με βάση τα στοιχεία της ΕΚΤ για το 2021 τη 17η θέση από την 25η δύο χρόνια πριν και αφήνοντας πίσω της χώρες όπως η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η Γερμανία, που παραμένει ουραγός στην 24η θέση σε ό,τι αφορά τη χρήση των καρτών ανά κάτοικο.
Η υπεροχή των ηλεκτρονικών δικτύων συνοδεύεται με τη σταδιακή υποχώρηση του φυσικού δικτύου των τραπεζικών καταστημάτων, που έχουν μειωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια και συγκεκριμένα κατά 65% σε σχέση με το 2009, φθάνοντας τα 1.483 το 2022 έναντι 4.079 το 2009, ενώ το ίδιο διάστημα σημαντική ήταν και η μείωση των ATMS που περιορίστηκαν από τα 9.170 σε 5.927 το 2022. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μείωση των ATMS – όπως και η μείωση των καταστημάτων– ήταν αποτέλεσμα της συρρίκνωσης του αριθμού των τραπεζών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Η τάση αυτή αντιστράφηκε από το 2015 και μετά, όταν δηλαδή έκλεισε ο κύκλος των συγχωνεύσεων μεταξύ των τραπεζών και έκτοτε ο αριθμός των ATMS παρουσιάζει μικρή αλλά σταθερή αύξηση.
Αντίστοιχη ήταν και η μείωση στην απασχόληση στον τραπεζικό τομέα, με τον αριθμό των τραπεζοϋπαλλήλων την ίδια περίοδο να μειώνεται κατά 55% και συγκεκριμένα από 65.682 σε 29.340, μια τάση που αναμένεται να συνεχιστεί και το 2023, μέσα από νέα προγράμματα εθελουσίας εξόδου για το προσωπικό τους, που υλοποιούν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η Alpha διαθέτει 280 καταστήματα και 5.958 υπαλλήλους, η Εθνική Τράπεζα 318 καταστήματα και 6.706 υπαλλήλους, η Eurobank 274 καταστήματα και 6.272 υπαλλήλους και η Τράπεζα Πειραιώς 389 καταστήματα και 7.900 υπαλλήλους.
