Ταχύτατη αλλαγή του μοντέλου ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων στα ενεργειακά και στο ρεύμα ειδικότερα, απαιτούν από την Ελλάδα σχεδόν ‘ενορχήστρωμένα’ η ΕΕ, η ΕΚΤ και οι ευρωπαίοι ρυθμιστές ενέργειας, CEER και ACER.
«Στην Ελλάδα που κατεύθυναν σημαντικό μέρος του ΑΕΠ τους για τις επιδοτήσεις, το έπραξαν οριζόντια δίχως σχεδόν καμία στόχευση κατά τη διάρκεια του περσινού και του φετινού έτους. Το αποτέλεσμα τέτοιων αδιάκριτων μέτρων είναι ότι δεν υπάρχει κίνητρο για εξοικονόμηση ενέργειας, ενώ ευνοούνται οι μεγάλοι καταναλωτές έναντι των μικρών», παρατηρούν οι συντάκτες της έκθεσης των δύο ρυθμιστών.
Η χώρα μας κατατάσσεται πρώτη στην Ευρώπη στις επιδοτήσεις για το 2022 και το 2023 με μέτρα που έφτασαν το 8,5% του ΑΕΠ.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το α’ εξάμηνο του 2022 η Ελλάδα ήταν τρίτη πανευρωπαϊκά στο οικιακό κόστος του ρεύματος ως μέρος του διαθέσιμου εισοδήματος αν δεν συμπεριληφθούν οι γενναιόδωρες επιδοτήσεις, ενώ το φετινό α’ εξάμηνο ήταν τέταρτη.
Συνεπώς το μήνυμα που εξέπεμψε προ διμήνου η ΕΚΤ επαναλαμβάνουν οι δύο ευρωπαϊκοί ρυθμιστές ενέργειας, CEER και ACER, όσον αφορά το πως θα πρέπει να είναι στο εξής οι επιδοτήσεις προς τους καταναλωτές.
Στη νέα τους έκθεση οι δύο οργανισμοί τονίζουν την ανάγκη για στοχευμένα μέτρα προστασίας από εδώ και πέρα, κατεύθυνση που έχει υιοθετήσει άλλωστε και η Κομισιόν ήδη από τους προηγούμενους μήνες στις κατευθύνσεις της προς τα κράτη-μέλη.
Εν τω μεταξύ, πρόγραμμα ενεργειακών κοινοτήτων (ΕΝΕΡΚΟΙΝ) από Δήμους ετοιμάζει ο ΥΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης για την εγκατάσταση 1 Γιγαβάτ φωτοβολταϊκών που θα «δουλεύουν» για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Οι τιμές θα «εκτοξευθούν» πάλι-τι θα γίνει με τις επιδοτήσεις;
Καθώς οι τιμές της ενέργειας θεωρείται πιθανό να αυξηθούν εκ νέου, οι κυβερνήσεις αναμένεται να αντιμετωπίσουν την αντίσταση των Βρυξελλών σε περίπτωση που θελήσουν να επαναλάβουν το ίδιο μετά τα τέλη του 2023, όταν δηλαδή θα λήξει η παράταση των υφιστάμενων έκτακτων μέτρων.
Οι δύο ρυθμιστές προβάλουν ως θετικό παράδειγμα την Αυστρία, όπου εφαρμόστηκε μια “κοινωνική” ταρίφα για ένα μέρος της οικιακής κατανάλωσης ηλεκτρισμού ενώ το υπόλοιπο τιμολογείται κανονικά δίχως επιδότηση.
Θεωρούν ότι το εν λόγω μοντέλο θα μπορούσε να πλαισιωθεί από πρόσθετες μεταβλητές, όπως τη σύσταση του κάθε νοικοκυριού και την ενεργειακή αποδοτικότητα του εκάστοτε κτηρίου, ώστε να υπάρχουν κίνητρα για εξοικονόμηση.
Παράλληλα, επισημαίνουν ότι η πληροφόρηση του καταναλωτή έχει μεγάλη σημασία και πρέπει να ενισχυθούν τα εργαλεία σύγκρισης τιμών ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικά.
Ρυθμιστής πλέον ο λιγνίτης στη χονδρική ρεύματος
Ο λιγνίτης και όχι το φυσικό αέριο πλέον διαμορφώνει πλέον τη χονδρική ρεύματος, ενώ υψηλότερη είναι η τιμή όταν συμμετέχουν οι λεγόμενες ‘ρυπογόνες’ μονάδες.
Συνεπώς ο ρυθμιστικός ρόλος του λιγνίτη στο ημερήσιο ενεργειακό μείγμα φαίνεται πως είναι ο καθοριστικός παράγοντας που αυξάνει την τιμή χονδρικής περισσότερο από τους υπόλοιπους.
Η επίδρασή του στην τιμή ήταν δυσανάλογα μεγάλη. Στην επίμαχη ώρα 8-9 το βράδυ, η τιμή χονδρικής κορυφώθηκε για τις ημέρες εκείνες στα επίπεδα των 350-384 ευρώ/MWh. Οι μέσες τιμές ημέρας εκείνη την περίοδο ήταν 130-160 ευρώ/MWh. Η υψηλότερη ημερήσια τιμή των τελευταίων εβδομάδων ήταν τα 164 ευρώ στις 24/8 με το λιγνίτη στο 3,3%.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας από το τελευταίο διάστημα, την περίοδο ως την 1η Σεπτεμβρίου ο λιγνίτης έμπαινε κάποιες ώρες κάθε ημέρα με μικρό ποσοστό που την πρώτη ημέρα του μήνα έφτασε το 0,8%.
Συγκριτικά, τις ημέρες από τις 2 Σεπτεμβρίου μέχρι σήμερα ο λιγνίτης βρίσκεται εκτός μείγματος και οι τιμές χονδρικής είναι αισθητά χαμηλότερες, τόσο σε μέσο όρο της κάθε ημέρας, όσο και στις αιχμές του απογεύματος.
Τις τελευταίες ημέρες η μέγιστη τιμή το απόγευμα ήταν από 135 ως 183 ευρώ, δηλαδή λιγότερο από το μισό σε σχέση με τα επίπεδα που αναφέραμε παραπάνω.
Οι μέσες τιμές ημέρας ήταν από 82 έως 106 ευρώ, δηλαδή επίσης αρκετά μικρότερες.
Πάντως όταν η τιμή του φυσικού αερίου έπεσε την άνοιξη κάτω από τα 50 ευρώ/MWh, οι μονάδες αερίου έπαψαν να είναι αυτές που θέτουν την οριακή τιμή στο σύστημα. Το ρόλο αυτό έχει πλέον ο λιγνίτης, εξ ου και η επίδρασή του τιμολογιακά.
Το ΥΠΕΝ θέλει ενεργειακές κοινότητες στους δήμους της χώρας
Πρόγραμμα ενεργειακών κοινοτήτων (ΕΝΕΡΚΟΙΝ) από Δήμους ετοιμάζει ο ΥΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης για την εγκατάσταση 1 Γιγαβάτ φωτοβολταϊκών που θα «δουλεύουν» για τα ευάλωτα νοικοκυριά
Ο προϋπολογισμός του προγράμματος θα ξεπεράσει τα 150 εκατ. ευρώ με πρόσκληση συμμετοχής των ΟΤΑ.
Προϋπόθεση για να συμμετάσχει ένας Δήμος θα είναι να έχει δημιουργήσει Ενεργειακή Κοινότητα (ΕΝΕΡΚΟΙΝ) ή να αποτελεί μέλος Κοινότητας.
Το σχέδιο είναι σε τελική φάση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το πρόγραμμα επιδότησης Δήμων σε ποσοστό έως 100% για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, με σκοπό την παροχή φθηνού ρεύματος σε ευάλωτα νοικοκυριά.
Με την επιδότηση θα εγκατασταθούν συστήματα συνολικής ισχύος 1.000 Μεγαβάτ ανά την επικράτεια, ώστε να αποτελέσει ένα σημαντικό νέο «αντίδοτο» στην ενεργειακή φτώχεια.
Η στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, μέσα από καινούριες πρωτοβουλίες που προωθεί η κυβέρνηση, είναι βασική εξαγγελία που έχει κάνει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ενώ ο στόχος είναι με αυτό το πρόγραμμα, να μειωθούν δραστικά οι λογαριασμοί ρεύματος νοικοκυριών με χαμηλά εισοδήματα.
Τα φωτοβολταϊκά θα μπορούν να εγκατασταθούν σε ελεύθερους χώρους ή στις στέγες δημοτικών εγκαταστάσεων (όπως κτίρια και αθλητικά κέντρα).
Οι Δήμοι, μέσω των ΕΝΕΡΚΟΙΝ θα μπορούν να συμψηφίσουν μέρος της παραγωγής των συστημάτων με την κατανάλωση ευάλωτων νοικοκυριών, παρέχοντάς τους ουσιαστικά πολύ φθηνή ηλεκτρική ενέργεια.
Επίσης, το 50% της παραγωγής των φωτοβολταϊκών θα αξιοποιείται για τη μείωση του κόστους ηλεκτροδότησης δημοτικών εγκαταστάσεων.
Έτσι, οι ΟΤΑ που θα ενταχθούν στο Πρόγραμμα θα μπορέσουν να «κουρέψουν» τους λογαριασμούς ηλεκτρικού παιδικών σταθμών, σχολείων, αθλητικών κέντρων, δικτύων ηλεκτροφωτισμού, κέντρων υγείας και υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης.
Από το πρόγραμμα σε πρώτη φάση θα ωφεληθούν περί τα 30.000 νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος.
Προς το παρόν, δεν είναι ξεκάθαρο πως θα γίνει η επιλογή των Δήμων οι οποίοι θα ενταχθούν στο πρόγραμμα, από τους ΟΤΑ που θα ανταποκριθούν στην πρόσκληση του ΤΑΙΠΕΔ.
Πιθανή προϋπόθεση είναι η υποχρέωση που θα έχουν οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης να προχωρήσουν σε αναδιοργάνωση των δημοτικών επιχειρήσεων, με σκοπό να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας.
Διαβάστε ακόμη:
- Ναόμι Κάμπελ: Ανέβηκε στην πασαρέλα και φάνηκε όλο το στήθος της
- Με ποιον υπουργό είναι «πυρ και μανία» το σύστημα άνωθεν, γιατί προστατεύει χρεοκοπημένους καζινάδες
- Όλα φωνάζουν ανασχηματισμό – Η κυβέρνηση διάγει το χειρότερο τρίμηνο από το 2019
- Κακοκαιρία Daniel: Η Μεταμόρφωση Καρδίτσας θάφτηκε κάτω από όγκους νερού