Η Παρασκευή, 1η Ιανουαρίου 2021, σηματοδοτεί την έναρξη του Ευρωπαϊκού Έτους Σιδηροδρόμων. Η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα αναδείξει τα οφέλη του σιδηροδρόμου ως βιώσιμου, έξυπνου και ασφαλούς μέσου μεταφοράς.

Μια σειρά από διάφορες δραστηριότητες καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021 θα θέσουν τους σιδηροδρόμους στο προσκήνιο σε ολόκληρη την ήπειρο, με σκοπό να ενθαρρύνουν τη χρήση τους τόσο από τους πολίτες όσο και τις επιχειρήσεις και να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Η Ευρωπαία Επίτροπος Μεταφορών Adina Vălean δήλωσε σχετικά: «Η μελλοντική μας κινητικότητα θα πρέπει να είναι βιώσιμη, ασφαλής, άνετη και οικονομικά προσιτή. Οι σιδηρόδρομοι μας τα προσφέρουν όλα αυτά και ακόμα περισσότερα! Το Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων μας δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψουμε ξανά αυτό το μέσο μεταφοράς. Θα αξιοποιήσουμε αυτήν την ευκαιρία μέσα από μια σειρά από διαφορετικές δράσεις, έτσι ώστε να συμβάλλουμε στην πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού των σιδηροδρόμων. Σας προσκαλώ όλους να συμμετάσχετε στο Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων.»

Οι σιδηρόδρομοι είναι το μέλλον

Οι σιδηρόδρομοι στην ΕΕ ευθύνονται για λιγότερο από το 0,5 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις μεταφορές. Αυτό τους καθιστά ένα από τα πλέον βιώσιμα μέσα μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων. Στα πλεονεκτήματά τους συγκαταλέγονται ακόμα η εξαιρετική τους ασφάλεια και η σύνδεση μεταξύ ατόμων και επιχειρήσεων σε ολόκληρη την ΕΕ μέσω του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ).

Παρά τα πλεονεκτήματα αυτά, μόνο το 7 % περίπου των επιβατών και το 11 % των εμπορευμάτων μετακινούνται σιδηροδρομικώς. Το Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων θα δώσει το έναυσμα για την αύξηση του μεριδίου των σιδηροδρόμων στις μεταφορές επιβατών και εμπορευμάτων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα μειωθούν σημαντικά οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και η ρύπανση από τις μεταφορές στην ΕΕ, γεγονός που θα συμβάλλει τα μέγιστα στις προσπάθειες που καταβάλλει η ΕΕ στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Το 2021 θα είναι ταυτόχρονα το πρώτο έτος πλήρους εφαρμογής της 4ης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους σηματοδοτώντας έτσι ένα σημαντικό βήμα προς τον ενιαίο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό χώρο: ένα αποδοτικότερο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο με απρόσκοπτη διασυνοριακή κινητικότητα.

Όλα τα βλέμματα στραμμένα στους σιδηροδρόμους το 2021

Την 1η Ιανουαρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εγκαινιάσει έναν διαδικτυακό τόπο όπου θα παρέχονται περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πρωτοβουλία, καθώς και μια επισκόπηση των προγραμματισμένων δραστηριοτήτων. Μια σειρά από εκδηλώσεις, έργα και δραστηριότητες σε ολόκληρη την ΕΕ θα αναδείξουν τις πολλές διαφορετικές διαστάσεις των σιδηροδρόμων. Σε αυτές συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, η καινοτόμος σιδηροδρομική βιομηχανία της Ευρώπης με την παγκόσμια πρωτοπορία της, ο ρόλος των σιδηροδρόμων στον ευρωπαϊκό πολιτισμό και την κληρονομιά, η σημασία τους για τη σύνδεση περιφερειών, ανθρώπων και επιχειρήσεων, η συμβολή τους στον βιώσιμο τουρισμό, καθώς και ο ρόλος που διαδραματίζουν στις σχέσεις της ΕΕ με τις γειτονικές χώρες.

Το Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων θα αποτυπωθεί και στο νομοθετικό θεματολόγιο της Επιτροπής, με προτάσεις για μια νέα βιομηχανική σύμπραξη στον τομέα των σιδηροδρόμων, καλύτερες συνδέσεις των σιδηροδρόμων με άλλους τρόπους μεταφοράς, και αύξηση της βιωσιμότητας των εμπορευματικών μεταφορών στο σύνολό τους, όπως περιγράφεται στη στρατηγική για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα που εκδόθηκε πρόσφατα από την Επιτροπή.

Ιστορικό

Η πρωτοβουλία προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάρτιο καιεγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2020. Αποτελεί μέρος των προσπαθειών της ΕΕ στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, που είναι το σχέδιο της ΕΕ για να καταστήσει την οικονομία της βιώσιμη, επιτυγχάνοντας κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Ένα από τα κεντρικά στοιχεία του σχεδίου είναι η ανάπτυξη καθαρότερων μέσων μεταφοράς που θα προστατεύουν καλύτερα την υγεία, δεδομένου ότι ο τομέας των μεταφορών ευθύνεται επί του παρόντος για το 25 % περίπου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ένωση. Με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία επιδιώκεται να μειωθούν οι εκπομπές από τις μεταφορές κατά 90 % έως το 2050.

Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος και να διασφαλιστεί ότι οι μεταφορές θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν τον ρόλο τους κατά τη μετάβαση προς μια καθαρή, ψηφιακή και καινοτόμο οικονομία της ΕΕ, η Επιτροπή ενέκρινε τον Δεκέμβριο του 2020 τη στρατηγική της για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα.

Η στρατηγική παρουσιάζει την πορεία προς μια πιο βιώσιμη, έξυπνη και ανθεκτική κινητικότητα και περιλαμβάνει ορόσημα, όπως ο διπλασιασμός των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών και ο τριπλασιασμός των σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας έως το 2050.

Η Επιτροπή θα υποβάλει, μέσα στο επόμενο έτος, ένα σχέδιο δράσης για την τόνωση των επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών. Η στρατηγική προβλέπει επίσης μέτρα για τη βελτίωση της μεταφορικής ικανότητας και την απλούστευση της έκδοσης εισιτηρίων μεταξύ διαφορετικών μέσων μεταφοράς, ώστε η ελκυστικότητα των σιδηροδρόμων να αυξηθεί ακόμα περισσότερο.