Οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία σχετικά με μέτρα για τον έλεγχο και την εξισορρόπηση των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Όπως αναφέρει μήνυμα της τσεχικής προεδρίας, κατέληξαν σε συμφωνία στα εξής σημεία:
1) υποχρεωτική μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 10% και 5% στις ώρες αιχμής,
2) ανώτατο όριο στα έσοδα όσων παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με άλλες τεχνολογίες πλην του αερίου στα 180 ευρώ/MWh και
3) συνεισφορά αλληλεγγύης από τους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων (χωρίς να καθορίζονται λεπτομέρειες και αυτό είναι το κομβικό αφού οι πετρελαιάδες μάλλον δεν θα πληρώσουν παραπάνω).
Επίσης, τα κράτη-μέλη ξεκίνησαν τις συζητήσεις για την επιβολή ενός πλαφόν στις εισαγωγές φυσικού αερίου, που πάντως θα χρονίσουν άρα το θέμα πάει μάλλον στις καλένδες.
Τέλος, συμφώνησαν να μπορούν να θέτουν προσωρινά μια τιμή ρεύματος κάτω του κόστους για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τι είπαν Σκρέκας – Σίμπσον προσερχόμενοι
Προσερχόμενος στη συνάντηση ο ΥΠΕΝ κ. Κ. Σκρέκας ανέφερε τα εξής: «Το σημερινό συμβούλιο γίνεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο καθώς οξύνεται το ενεργειακό ζήτημα και γεμίζει με αγωνία νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, απέστειλε το Μάρτιο επιστολή στην Κομισιόν με την οποία ζητούσε την επιβολή πλαφόν στο αέριο. Σήμερα 15 κράτη-μέλη στηρίζουν την ελληνική πρόταση και ζητούν τολμηρές και αποφασιστικές προτάσεις. Είμαι αισιόδοξος ότι η Ε.Ε. θα υποστηρίξει την κοινωνική συνοχή απέναντι στην επιθετιικότητα της Ρωσίας».
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να βρει ένα τρόπο να προσεγγίσει τα πλαφόν στην τιμή αερίου τα οποία θα μπορούν να αποδεχθούν και τα 27 κράτη-μέλη του ευρωπαϊκού μπλοκ», δήλωσε η επίτροπος ενέργειας, Κάντρι Σίμσον και συνέχισε: «Καθώς διαφορετικά κράτη-μέλη αναμένουν διαφορετικές λύσεις, η Κομισιόν πρέπει να παρουσιάσει μια ιδέα που να έχει συνολικά ευρεία στήριξη. Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο που να είναι αποδεκτός για όλα τα κράτη-μέλη» κατέληξε η επίτροπος, προσερχόμενη στη Σύνοδο.
«Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις μας περιμένουν από την ΕΕ να προχωρήσει με συμπαγείς προτάσεις για το πως θα καταπολεμηθούν οι παρούσες εξαιρετικά υψηλές τιμές στην ενέργεια», τόνισε ο υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου της Τσεχίας (η οποία έχει την προεδρία του Συμβουλίου το τρέχον εξάμηνο). Ο Ζόζεφ Σικέλα σημείωσε ότι δεν είναι στο τραπέζι το πλαφόν στο φυσικό αέριο, επισημαίνοντας ότι «τα πάντα είναι πιθανά».
Επίσης, δήλωσε ότι περιμένει «από την Κομισιόν να έρθει με πρόσθετα μέτρα το συντομότερο δυνατόν, ειδικά για το πως θα μειωθεί η τιμή του φυσικού αερίου».
«Σήμερα μπορούμε να “παραδώσουμε” αποτελέσματα. Έχουμε τρία σημαντικά πράγματα να αποφασίσουμε, τρία μέτρα τα οποία είναι στο τραπέζι: το πρώτο είναι η μείωση της ζήτησης της ηλεκτρικής ενέργειας, ένα μέτρο το οποίο μπορεί αμέσως να μειώσει τις τιμές», συμπλήρωσε.
Οι ελιγμοί της Τσέχικης προεδρίας
Όπως ανέφερε ο Τσέχος υπουργός, το δεύτερο μέτρο είναι το πλαφόν στα κέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας φθηνών τεχνολογιών, όπως η πυρηνική ενέργεια ή οι ανανεώσιμες πηγές, και τρίτο είναι μία εισφορά αλληλεγγύης που υπολογίζεται στα κέρδη των παραγωγών ορυκτών καυσίμων.
Τόνισε ότι «αυτό είναι το πρώτο κομμάτι του παζλ», συμπληρώνοντας ότι «τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις χρειάζονται τώρα βοήθεια».
«Είμαι σίγουρος ότι όλοι υπουργοί το αντιλαμβάνονται και θα μπορέσουμε σήμερα να έχουμε μία πολιτική συμφωνία και να εφαρμόσουμε τα μέτρα το συντομότερο», υπογράμμισε.
Οι θέσεις της Ελλάδας
Η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που διατύπωσαν ολοκληρωμένη πρόταση για δομικές αλλαγές στην αγορά αερίου.
Η χώρα μας έκανε αυτή την πρόταση, με επιστολή προς την Κομισιόν του κ. Μητσοτάκη για μηχανισμό πλαφόν στο φυσικό αέριο, διαπιστώνοντας ότι δεν λειτουργεί σωστά η αγορά και ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε να αποτυπώνεται το πραγματικό κόστος του αερίου.
Διαφώνησε όμως η Ελλάδα στην πρόταση να μπει πλαφόν μόνο στο ρωσικό αέριο.
«Πλαφόν μόνο στο ρωσικό φυσικό αέριο θα είχε δύο αποτελέσματα: Πρώτον, να κοπεί πιθανότατα τελείως η ροή και από τον νότιο διάδρομο, όπου προμηθεύεται η Ελλάδα και άλλες χώρες, κάτι που συνεπάγεται λιγότερο εφοδιασμό, άρα ακόμα υψηλότερες τιμές και δεύτερο, θα έδινε βήμα στη Ρωσία να κατηγορήσει την Ευρώπη για τις διακοπές στην παροχή», επεσήμανε ο ΥΠΕΝ Κ. Σκρέκας χαρακτηριστικά και συνέχισε: «χρειάζεται οριζόντιο πλαφόν, δηλαδή μια προσδιορισμένη τιμή, με τέτοιο τρόπο που να αντιστοιχίζεται με τα υπόλοιπα χρηματιστήρια παγκοσμίως».
Ελλάδα, Βέλγιο και Ιταλία έχουν εργαστεί πάνω σε αυτό το μηχανισμό. Στις 15 χώρες που συγκροτούν την ενιαία θέση περιλαμβάνονται η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Πολωνία. Τέσσερις μεγάλες χώρες δηλαδή και αρκετές ακόμα μικρότερες. Επομένως, υπάρχει ειδική πλειοψηφία, ώστε να απαιτηθεί από την επιτροπή να καταθέσει την πρότασή της.
Αναφορικά με το πλαφόν, υπάρχει φόβος στη Γερμανία και σε άλλες χώρες, ότι ένα τέτοιο μέτρο μπορεί να προκαλέσει μείωση στον εφοδιασμό. Η Ελλάδα δεν θέλει τέτοιο τρόπο τιμολόγησης ώστε οι προμήθειες να κατευθυνθούν σε άλλες αγορές, αλλά δε μπορεί η ΕΕ να πληρώνει το φυσικό αέριο ως και 100% πάνω από τις υπόλοιπες ηπείρους.
«Η Ελλάδα προχώρησε γρήγορα σε σχέση με την Ευρώπη σε αλλαγές», είπε ο ΥΠΕΝ προσθέτοντας πως «ο Μηχανισμός ανάκτησης υπερεσόδων, στη χονδρεμπορική του ρεύματος που θα συζητηθεί αύριο, είναι ελληνικό μέτρο και έχει πολύ θετικά αποτελέσματα. Όταν το παρουσίασα στους ομολόγους μου, απλώς το κοιτούσαν, ενώ σήμερα υιοθετείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης η πρόταση για το πλαφόν συνάντησε αντιδράσεις και σήμερα βλέπουμε ότι την υιοθετούν 15 κράτη. Άρα, φαίνεται ότι αν δε γίνουν σημαντικές αλλαγές, η Ευρώπη δε θα μπορέσει να βγάλει το χειμώνα, γι’ αυτό θα πρέπει άμεσα να ανταποκριθεί, στο συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, όπου αναμένονται κρίσιμες αποφάσεις».
Τέλος σχετικά με τους διαθέσιμους πόρους για τα μέτρα στήριξης, ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε πριν τη Σύνοδο πάντοτε, στην ελληνική πρόταση για κοινό ευρωπαϊκό ταμείο:
Καταρχάς, ο μηχανισμός ανάκτησης υπερεσόδων είναι ένας τρόπος που τα έσοδα κατευθύνονται στους καταναλωτές. Από το 1,1 δισ. ευρώ που δίνουμε για στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, το 1 δισ. προέρχεται από εκεί. Πέραν αυτού, ζητάμε τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού Ταμείου πολλών δισ. ευρώ, που θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να αντλήσουν χρηματοδότηση. Κάτι ανάλογο με αυτό που δημιουργήθηκε στην πανδημία. Ωστόσο, η ενεργειακή κρίση παράγει χειρότερα αποτελέσματα από την υγειονομική. Αφενός, γιατί οι οικονομικές συνέπειες είναι ίσως και δυσμενέστερες σε επιμέρους κλάδους, αφετέρου, πλήττει κυρίως την Ευρώπη, που πληρώνει ακριβά απώλειες στην ανταγωνιστικότητά της.
