Μετά από πολύ μεγάλη καθυστέρηση καθώς υπήρχαν έντονες διαφωνίες από την πλευρά της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς αναφορικά με κρίσιμες διατάξεις, κυρίως σε αυτές που λένε ότι δεν απαιτείται μια εταιρεία να είναι κερδοφόρα για να μπει στο χρηματιστήριο, χθες το βράδυ, το Χρηματιστήριο Αθηνών δημοσίευσε το νέο κανονισμό που θα εφαρμοστεί από την αρχή του 2025, αφού προηγουμένως εγκριθεί από την ελληνική Βουλή.
Πρόκειται για την πολλοστή αλλαγή κανονισμών στο Χρηματιστήριο Αθηνών που έχει ανακοινωθεί την τελευταία 20ετία με στόχο τη βελτίωση του κλίματος, την έλκυση επενδυτών και την αύξηση του βάθους όλου του συστήματος.
Από τις προηγούμενες αλλαγές, ελάχιστες έφεραν ουσιαστικά εποικοδομητικά αποτελέσματα, ενώ αρκετοί εκ των χρηματιστών τα προηγούμενα χρόνια έκαναν λόγο για την υπερύθμιση της αγοράς, που αποστειρώθηκε εντελώς, φτάνοντας να καταντήσει ένα «γκέτο» μιας μικρής κάστας επαγγελματιών (χρηματιστών, αναλυτών κ.λπ.) μαζί με μερικές χιλιάδες επενδυτών και λίγων ιδιοκτητών εισηγμένων.
Μολονότι οι προθέσεις της διοίκησης του Χ.Α. είναι προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του βάθους και του κύρους της αγοράς, όμως η αλήθεια είναι ότι το κύριο πρόβλημα του ελληνικού χρηματιστηρίου είναι η έλλειψη ικανής μάζας επενδυτών, ο πλήρης καταποντισμός των εγχώριων θεσμικών και η απουσία νέων εισαγωγών που θα μπορούσαν να καλλιεργήσουν ξανά κλίμα ελκυστικό για το μικρό, ιδιώτη επενδυτή.
Ο κανονισμός
Ο νέος κανονισμός λοιπόν στοχεύει να βάλει τέρμα στις αλχημείες κάποιων εισηγμένων που εκμεταλλεύονται τη… θολούρα του κανονισμού με τη διασπορά μετοχών και στην ουσία αποτελούν εισηγμένες – φαντάσματα, περιφρονώντας τη λειτουργία της χρηματιστηριακής αγοράς, όμως από την άλλη πλευρά παραμένουν εισηγμένες και νέμονται όλα τα φορολογικά και άλλα προνόμια που αυτό συνεπάγεται.
Στον νέο κανονισμό κυριαρχεί η αλλαγή των κριτηρίων διασποράς μετοχών και εισαγωγής σε καθεστώς επιτήρησης, καθώς και οι συνεπακόλουθες ενέργειες μέχρι τη συμμόρφωση ή τη διαγραφή των εταιρειών.
Οι αλχημείες των ΑΕΕΑΠ
Μια ομάδα εταιρειών που οργανωμένα «παραβιάζει» το κοινό περί δικαίου αίσθημα στην αγορά, καταχρώμενη τον κανονισμό, την ώρα που καρπώνεται τα φορολογικά οφέλη είναι οι Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας (ΑΕΕΑΠ).
Την ώρα που οι ΑΕΕΑΠ καρπώνονται τα οφέλη από το ειδικό φορολογικό καθεστώς, όπως είναι η απαλλαγή από το φόρο κεφαλαιακών κερδών, η απαλλαγή από φόρο μερισμάτων και η απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης κατά την απόκτηση ακινήτων, εντούτοις κάνουν κατάχρηση του νομικού κενού και όταν εισάγονται στο Χ.Α., μειώνουν περαιτέρω τη διασπορά τους, με αλλεπάλληλες αγορές μετοχών και στην ουσία «απέχουν» από την όλη διαδικασία.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότερες μετοχές των ΑΕΕΑΠ χαρακτηρίζονται από εξαιρετικά μικρή εμπορευσιμότητα την ώρα που νέμονται όλες τις ευεργετικές φορολογικές διατάξεις.
Η διασπορά και η κερδοφορία
Πλέον, με το νέο κανονισμό, οι εισηγμένες με κεφαλαιοποίηση έως 200 εκατ. ευρώ θα πρέπει να έχουν διασπορά το λιγότερο έως 25%, ενώ οι εισηγμένες με πάνω από 200 εκατ. ευρώ κεφαλαιοποίηση, θα μπορούν να έχουν διασπορά μικρότερη του 25%, αλλά όχι μικρότερη του 15%. Για τις υφιστάμενες εισηγμένες ο πρώτος σχετικός έλεγχος θα γίνει τον Ιούλιο του 2025, που σημαίνει ότι δίνεται ένας χρόνος προθεσμία για προσαρμογές.
Παράλληλα, καταργείται το κριτήριο της κερδοφορίας, θα μπορεί δηλαδή να μπαίνει στο Χ.Α. και επιχείρηση με ζημιές, αρκεί να έχει growth και προοπτικές ανάπτυξης, ενώ μπαίνει το κριτήριο ότι η ελάχιστη κεφαλαιοποίηση πρέπει να είναι τα 40 εκατ. ευρώ, ώστε να διασφαλίζεται η εισαγωγή εταιρειών με ικανό μέγεθος στην Κύρια Αγορά.
Η επαρκής διασπορά θα ελέγχεται σε 6μηνη βάση, ήτοι δύο φορές το χρόνο, κάθε Ιανουάριο και Ιούλιο, ενώ σε περίπτωση μη επαρκούς διασποράς θα παρέχεται προθεσμία 6 + 6 μηνών για αποκατάσταση.
Συνάμα, προστίθεται ως νέο κριτήριο υπαγωγής στην κατηγορία επιτήρησης ή μη τήρηση επαρκούς διασποράς σε συνεχή βάση από τις εισηγμένες εταιρείες, ενώ παράλληλα περιορίζεται ο χρόνος παραμονής μιας εταιρείας στην επιτήρηση στα δύο χρόνια. Κατόπιν θα διαγράφεται.
Επιπλέον περιορίζεται ο χρόνος παραμονής μιας μετοχής σε καθεστώς αναστολής διαπραγμάτευσης στο ένα έτος, ενώ πλέον υπάρχει η δυνατότητα διαγραφής μετά το πέρας των 6 μηνών από 18 που προέβλεπαν οι έως τώρα διατάξεις. Ακόμα, το Χρηματιστήριο Αθηνών θα μπορεί να αναστείλει τη διαπραγμάτευση μιας μετοχής όταν αυτή βρίσκεται στην επιτήρηση για πάνω από δύο χρόνια, ή όταν η διασπορά είναι μικρότερη του 10% και αφού έχει περάσει η προθεσμία των 6 + 6 μηνών.
Επίσης, δίνεται η δυνατότητα σε εταιρείες που το επιθυμούν, να κάνουν μετάταξη από την Κύρια στην Εναλλακτική Αγορά, όπου οι απαιτήσεις είναι μικρότερες, όπως και τα έξοδα παραμονής. Σκοπός του νέου κανονισμού είναι να αναγκάσει τις διοικήσεις των εισηγμένων, αλλά και όσες εταιρείες θέλουν να εισαχθούν στην οργανωμένη αγορά, να αλλάξουν φιλοσοφία, να αυξήσουν τη διασπορά της εταιρείας τους και κατ’ επέκταση στην εμπορευσιμότητα των μετοχών.
Διευκόλυνση νέων εισαγωγών
Παράλληλα, σε μια προσπάθεια να υποχωρήσουν οι αναστολές επιχειρηματιών αναφορικά με την εισαγωγή στο Χ.Α., χαλαρώνουν οι κανονισμοί για την εισαγωγή εταιρειών στο Χρηματιστήριο, καθώς καταργείται το φορολογικό πιστοποιητικό και η προϋπόθεση κερδοφόρων χρήσεων, ανοίγοντας την πόρτα για είσοδο (και) ζημιογόνων εταιρειών.
Με αυτό τον τρόπο επιδιώκεται να διευρυνθεί το pool των επενδυτικών επιλογών και να δοθεί η δυνατότητα στην επενδυτική κοινότητα να αναλάβει ενδεχομένως μεγαλύτερα ρίσκα, επιδιώκοντας να πιάσει εγκαίρως τις τάσεις και να επιτύχει πολύ μεγαλύτερες αποδόσεις.
Έτσι, το Χρηματιστήριο Αθηνών δημιουργεί χώρο για την άντληση κεφαλαίων με βασικό όπλο το business plan των εταιρειών, κατά τα πρότυπα του εξωτερικού.
Όμως ανεβαίνει ο πήχης για την είσοδο επιχειρήσεων στην Κύρια Αγορά του Χ.Α στα 40 εκατ., ενώ αναβαθμίζεται ο ρόλος της Εναλλακτικής Αγοράς, η οποία καλείται να λειτουργήσει ως κοιτίδα για την προσέλκυση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
Πλέον εκτός από την υπαγωγή των εταιρειών που δεν πληρούν τα κριτήρια διασποράς και κεφαλαιοποίησης στις κατηγορίες επιτήρησης και αναστολής, θα ανοίξει ο δρόμος για εσωτερική “μετανάστευση” στην Εναλλακτική Αγορά, δημιουργώντας έτσι δυνητικά αμφίδρομη σχέση μεταξύ των δύο αγορών και παρέχοντας σε εταιρείες τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα που ανακύπτουν χωρίς να χάσουν την πρόσβαση στην αγορά.
Με το νέο κανονισμό, προστίθεται ως νέος λόγος υπαγωγής στην Κατηγορία Επιτήρησης η μη τήρηση επαρκούς διασποράς σε συνεχή βάση από τους εκδότες.
Τίθεται όριο τουλάχιστον 50% των συνολικών ιδίων κεφαλαίων για τις μη ρυθμισμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές του Εκδότη και αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των Ιδίων Κεφαλαίων για τον έλεγχο των Αρνητικών Ιδίων Κεφαλαίων και των Ζημιών, με εφαρμογή από 1.1.2025.
