Οι πιο πρόσφατες «viral τάσεις» που κατακλύζουν τα τηλέφωνα εκατομμυρίων χρηστών παγκοσμίως προκαλούν συχνά απορία, ακόμη και όταν πρόκειται για φαινομενικά αθώα θέματα.

Όροι όπως Labubu, σοκολάτα Ντουμπάι, Sonny Angel, matcha latte, Love Island, Crumbl cookie και moonbeam ice cream εμφανίζονται σε βίντεο που οι ίδιοι οι χρήστες αναδημοσιεύουν, αναγνωρίζοντας ότι η κατανόηση του τι σημαίνουν ή πώς προέκυψαν, δεν πρόκειται να βοηθήσει πραγματικά.

Αυτό, όπως σημειώνει το Bloomberg, είναι που καθιστά το σημερινό περιβάλλον των τάσεων τόσο αποπροσανατολιστικό, η «ιστορία» πίσω από πολλά από αυτά τα προϊόντα ή ιδέες, τόσο ο λόγος ύπαρξής τους, όσο και το πώς έφτασαν να αποκτήσουν τέτοια δημοσιότητα, μοιάζει πλέον άνευ σημασίας.

Το παράδειγμα των Labubu

Τα Labubu είναι μια σειρά από λούτρινα μωρά – τέρατα με διαβολικά χαμόγελα, που παράγονται από την κινεζική εταιρεία παιχνιδιών Pop Mart International Group Ltd.. Η πιο δημοφιλής εκδοχή τους είναι σε μικροσκοπική μορφή, κρεμασμένη σε μπρελόκ, και πωλείται περίπου 28 δολάρια σε «μυστηριώδη κουτιά», όπου ο αγοραστής δεν γνωρίζει ποιο σχέδιο θα πάρει.

Αν και βασίζονται σε παιδικά βιβλία που δεν έχουν εκδοθεί στις ΗΠΑ, η δημοφιλία τους εκεί αποδίδεται κυρίως στη Λαλίσα Μανομπάλ, η οποία τα προβάλλει στο Instagram. Το αποτέλεσμα ήταν εκρηκτική αύξηση πωλήσεων που διήρκεσε πάνω από έναν χρόνο, φτάνοντας σε σημείο έλλειψης προϊόντων και δημιουργώντας ένα παράλληλο κύμα απομιμήσεων, τα λεγόμενα Lafufu, που αγαπήθηκαν εξίσου από τους θαυμαστές. Η Pop Mart είδε τις πωλήσεις της να τριπλασιάζονται στο πρώτο εξάμηνο του 2025 και τα κέρδη της να αυξάνονται κατά 350%, μετά από έσοδα σχεδόν 2 δισ. δολαρίων το 2024.

Dubai chocolate

Το 2022, η σοκολατοποιός Σάρα Χαμούντα στο Ντουμπάι δημιούργησε μια σοκολάτα γεμιστή με πράσινη κρέμα φιστικιού και τραγανά κομμάτια ζύμης. Στο τέλος του 2023, ένα τυχαίο βίντεο στο TikTok, όπου μια νεαρή γυναίκα απολαμβάνει το γλυκό σε κοντινό πλάνο, την έκανε viral.

Το διαδίκτυο την βάφτισε «σοκολάτα Ντουμπάι» και οι απομιμήσεις κατέκλυσαν την αγορά. Παρά το ότι τα περισσότερα προϊόντα δεν έχουν καμία σχέση με τη Χαμούντα, η τάση εκτόξευσε τις πωλήσεις προϊόντων φιστικιού διεθνώς, ανέβασε τις τιμές τους και έδωσε έμπνευση για νέες συνταγές, όπως το Dubai chocolate-pistachio shake της Shake Shack. Πλέον, κυκλοφορεί ακόμη και σοκολάτα Ντουμπάι σε σχήμα Labubu.

Η διαφορά με το παρελθόν

Στο παρελθόν, ακόμη και οι πιο παράξενες τάσεις είχαν κάποια λογική εξήγηση. Στη δεκαετία του 1980, οι Cabbage Patch Kids έγιναν ανάρπαστες επειδή ήταν οι πρώτες κούκλες που μπορούσαν να μοιάζουν στο παιδί που τις αποκτούσε. Το «φαινόμενο» των Beanie Babies τη δεκαετία του ’90 τροφοδοτήθηκε από την τεχνητή έλλειψη και την εμφάνιση του eBay, που άνοιξε τον δρόμο για εμπορική εκμετάλλευση συλλεκτικών αντικειμένων.

Πιο πρόσφατα, τα υπερμεγέθη θερμός της Stanley έγιναν σύμβολο status χάρη στη δημοτικότητά τους στις μαμάδες influencers, με την εταιρεία να εκμεταλλεύεται τη ζήτηση λανσάροντας ειδικές εκδόσεις. Σήμερα, ωστόσο, οι νέες τάσεις λειτουργούν με τη «λογική» του διαδικτυακού αλγορίθμου, ακόμη και μια ολιγόλεπτη παύση κατά το σκρολάρισμα, χωρίς αλληλεπίδραση, αρκεί για να προωθήσει το περιεχόμενο σε περισσότερους χρήστες.

Η «κουλτούρα της ντοπαμίνης»

Ο κριτικός Τεντ Τζόγια  περιέγραψε το φαινόμενο αυτό το 2024 ως «κουλτούρα ντοπαμίνης», όπου το διαδικτυακό περιβάλλον είναι σχεδιασμένο να προσφέρει συνεχή διέγερση, παρακάμπτοντας τα φίλτρα αυτοσυγκράτησης και κρίσης. Όσο περισσότερο συνηθίζει το κοινό σε αυτόν τον ρυθμό, τόσο περισσότερο αναζητά εντονότερα ερεθίσματα.

Η περίπτωση της σοκολάτας Ντουμπάι είναι χαρακτηριστική, ένα προϊόν που δεν συνδέεται με ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα, αλλά με ένα lifestyle εικόνων πολυτέλειας και υπερβολής, όπως και η ίδια η πόλη-μπραντ.

Παρά την κυριαρχία της ψηφιακής κατανάλωσης, οι πιο «hot» τάσεις εξακολουθούν να βασίζονται σε υλικά αντικείμενα. Ακόμη και αν οι χρήστες κυνηγούν ένα Labubu ή μια σοκολάτα Ντουμπάι, η εμπειρία απαιτεί φυσική αλληλεπίδραση, μια έξοδο από την οθόνη στον πραγματικό κόσμο. Το γεγονός ότι πολλοί δεν ενδιαφέρονται αν το προϊόν είναι αυθεντικό ή απομίμηση δείχνει πως η αίσθηση κοινής εμπειρίας είναι πιο σημαντική από την αυθεντικότητα.

Διαβάστε ακόμη: