Ενεργειακή διάλυση επικρατεί στη γειτονική Βόρεια Μακεδονία, κάτι που έχει επιπτώσεις και στη χώρα μας, αλλά ευτυχώς όχι σημαντικές.

Είναι βέβαιο ότι μέρος της αυξανόμενης ζήτησης για εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη Βόρεια Μακεδονία θα καλυφθεί από εισαγωγές από την Ελλάδα.

Εν τω μεταξύ, μεγάλο ενδιαφέρον υπάρχει από διεθνείς εταιρείες για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Σκοπίων με στόχο την έναρξη των έργων Μάιο ή Ιούνιο.

Η αγορά των Σκοπίων απορροφά παραγωγή τόσο από το λιγνιτωρυχείο της ΜΕΤΕ στο Προσήλιο Σερβίων, όσο και από το λιγνιτωρυχείο Αχλάδας στη Φλώρινα, που μάλιστα έχει επεκταθεί και σε νέα εδάφη μετά και την είσοδο του Ομίλου Mytilineos ως στρατηγικού επενδυτή στη μισθώτρια εταιρεία πέρυσι.

Η διάσταση αυτή αποκτά σημασία αν ληφθεί υπόψη ότι το θέμα που έχει προκύψει με το σταθμό REK Bitola υπάρχει ψηλά στην αντιπαράθεση εν μέσω προεκλογικής περιόδου στη γειτονική χώρα.

Κυβερνοεπίθεση παρέλυσε τον «σκοπιανό ΑΔΜΗΕ»

Το 50% της ηλεκτροπαραγωγής στα γειτονικά Σκόπια βγήκε εκτός λειτουργίας αφού έπεσε θύμα κυβερνοεπίθεσης η MEPSO, ο αντίστοιχος Διαχειριστής Μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ).

Τόσο η παραγωγή, όσο και στο σκέλος της διανομής – διαχείρισης της ζήτησης βρίσκονται σε καθεστώς μερικής ή και πλήρους κατάρρευσης στη χώρα των 2,5 εκατομμυρίων.

Αναφορικά με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, έχει τεθεί εκτός λειτουργίας από αργά το απόγευμα της 10ης Μαρτίου η μονάδα 3 του θερμοηλεκτρικού σταθμού παραγωγής REΚ Bitola.

Επίσης εκτός λειτουργίας εδώ και αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα είναι και οι άλλες δύο μονάδες. Από το συγκεκριμένο σταθμό καλύπτει περίπου το 50% της εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής στη γειτονική χώρα.

Εκτός του θερμοηλεκτρικού σταθμού REΚ Bitola, προβλήματα εντοπίζονται και σε άλλες μονάδες, ενώ αξίζει να σημειωθεί και ότι οι ταμιευτήρες των υδροηλεκτρικών μονάδων έχουν πολύ χαμηλή πληρότητα αυτό το διάστημα.

Την ίδια κρίσιμη στιγμή, ο διαχειριστής του συστήματος MEPSO βρίσκεται αντιμέτωπος με πολύ σοβαρή κυβερνοεπίθεση, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να δίνει τις απαραίτητες πληροφορίες στους μετέχοντες στην αγορά ενέργειας προκειμένου αυτή να λειτουργεί εύρυθμα.

Ο Διαχειριστής υποστηρίζει ότι οι κρίσιμες υποδομές δεν έχουν πληγεί από την κυβερνοεπίθεση, είναι ασφαλείς και πλήρως λειτουργικές.

Ωστόσο, δεν μπορεί ακόμα να προσδιορίσει ούτε την πηγή της επίθεσης, ούτε το χρόνο που θα χρειαστεί για την πλήρη αποκατάσταση των πληροφοριακών του συστημάτων.

Σε ό,τι αφορά το σταθμό REK Bitola, η ESM υποστηρίζει ότι προέκυψε πρόβλημα σε σωληνώσεις της μονάδας 3, χωρίς να συντρέχει ιδιαίτερος λόγος ανησυχίας, μιας και αντίστοιχες καταστάσεις προκύπτουν αρκετά συχνά.

Σύμφωνα με την εταιρεία, οι άλλες δύο μονάδες είχαν βγει εκτός δικτύου προκειμένου να μειωθούν τα λειτουργικά κόστη της εταιρείας, με τις αναλύσεις που είχαν προηγηθεί να δείχνουν ότι δεν ήταν απαραίτητες για την επάρκεια και τη σταθερότητα της κάλυψης των ενεργειακών αναγκών της χώρας.

Σε κάθε περίπτωση, όπως υποστηρίζει η εταιρεία, η μια από τις τρεις μονάδες αναμένεται να ενταχθεί άμεσα στο σύστημα (εκτιμάται ότι μπορεί να τεθεί σε λειτουργία ίσως και σήμερα), με το σχεδιασμό να προβλέπει ότι μέχρι το τέλος της τρέχουσας εβδομάδας θα έχει τεθεί σε λειτουργία και η δεύτερη, ενώ η τρίτη προβλέπεται να λειτουργήσει εντός της επόμενης εβδομάδας.

Στη γειτονική χώρα υπάρχουν φωνές που αμφισβητούν τις διαβεβαιώσεις της εταιρείας και πληροφορίες κάνουν λόγο για σοβαρό πρόβλημα που προέκυψε στο λέβητα και, μάλιστα, “δείχνουν” προς την ποιότητα του λιθάνθρακα που χρησιμοποιούνταν το τελευταίο διάστημα.

Η ΕΕ υιοθετεί δυο ελληνικές προτάσεις σε πιθανή αύξηση τιμών ενέργειας αλλά πότε θα τις εφαρμόσει;

Η «εμπλοκή» της Ελλάδας

Η αγορά της Β. Μακεδονίας απορροφά παραγωγή τόσο από το λιγνιτωρυχείο της ΜΕΤΕ στο Προσήλιο Σερβίων, όσο και από το λιγνιτωρυχείο Αχλάδας στη Φλώρινα, που μάλιστα έχει επεκταθεί και σε νέα εδάφη μετά και την είσοδο του Ομίλου Mytilineos ως στρατηγικού επενδυτή στη μισθώτρια εταιρεία πέρυσι.

Η διάσταση αυτή αποκτά σημασία αν ληφθεί υπόψη ότι το θέμα που έχει προκύψει με το σταθμό REK Bitola σηκώνει ψηλά στην αντιπαράθεση εν μέσω προεκλογικής περιόδου στη γειτονική χώρα το αντιπολιτευόμενο VMRO-DPMNE, που οι δημοσκοπήσεις θέλουν να προηγείται με σημαντική διαφορά του κυβερνώντος σοσιαλδημοκρατικού SDSM εν όψει των βουλευτικών εκλογών που θα διεξαχθούν στις 8 Μαϊου

Σε ανακοίνωση, το VMRO-DPMNE σημειώνει ότι η κατάσταση που έχει προκύψει ωθεί αναγκαστικά σε εισαγωγές ακριβότερου ρεύματος, προκειμένου να καλυφθεί το κενό που έχει προκύψει.

Ως εκ τούτου, εύλογα μπορεί να σκεφτεί κάποιος ότι ένα τουλάχιστον μέρος της αυξανόμενης ζήτησης για εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη Β. Μακεδονία θα καλυφθεί από εισαγωγές από την Ελλάδα.

Πάντως, η ESM, η διοίκηση της οποίας (όπως και της MEPSO) βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλα προβλήματα, διαψεύδει τους ισχυρισμούς του VMRO-DPMNE, επισημαίνοντας ότι οι ποσότητες που χρειάζονται για το σύστημα της χώρας αγοράζονται με πολύ συμφέροντες όρους, καθώς είναι ευνοϊκές οι συνθήκες και οι τιμές στην αγορά.

Όπως είναι επίσης γνωστό, με κρατική ενίσχυση 50 εκατ. ευρώ πρόκειται να υλοποιηθεί η μονάδα συμπαραγωγής της Μυτιληναίος στη Βόρεια Μακεδονία, όπως προβλέπεται σε νομοθετική πρόταση που υπέβαλε η κυβέρνηση στα τέλη Ιανουαρίου.

Η επένδυση χαρακτηρίζεται ως στρατηγική και απολαμβάνει τα οφέλη που προβλέπει η σχετική νομοθεσία. Ταυτόχρονα χαίρει εγγυημένης τιμής για την παραγόμενη ενέργεια.

Η μονάδα θα έχει ηλεκτρική ισχύ 90-105 μεγαβάτ συν 135-150 μεγαβάτ θερμικής ενέργειας.

Η ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 1.150 γιγαβατώρες και η αντίστοιχη παραγωγή θερμικής ενέργειας σε 275 γιγαβατώρες.

Προβλέπεται ότι εντός τριών μηνών από την υπογραφή της συμφωνίας κρατικής ενίσχυσης, θα συναφθεί και αντίστοιχη συμφωνία για την αγορά της παραγόμενης ενέργειας.

ενεργειακό φόρο

Μεγάλο ενδιαφέρον για τον αγωγό αερίου Ελλάδας – Σκοπίων

Εν τω μεταξύ, μεγάλο ενδιαφέρον υπάρχει από διεθνείς εταιρείες για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Β. Μακεδονίας με στόχο την έναρξη των έργων Μάιο ή Ιούνιο.

Το ενδιαφέρον είναι από κατασκευαστικές εταιρείες και καταγράφεται για την ανάληψη της σύμβασης για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Β. Μακεδονίας, ενώ αρχικές προσφορές υποβλήθηκαν το Φεβρουάριο..

Οι εταιρείες είναι τόσο από το εξωτερικό, όσο και από τη γειτονική χώρα, συμπεριλαμβανομένων και συμπρακτικών σχημάτων.

Η κατασκευή του σκέλους του διασυνδετήριου αγωγού στη γειτονική χώρα εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει την άνοιξη του 2024, με την ολοκλήρωσή του να αναμένεται εντός του 2025.

Ο αγωγός θα έχει συνολικό μήκος 125 χιλιόμετρα, διασυνδέοντας τα συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου των δύο χωρών.

Το ελληνικό τμήμα, μήκους 57 χλμ., θα ξεκινά από την περιοχή της Νέας Μεσημβρίας και θα καταλήγει στην περιοχή των Ευζώνων – Γευγελής.

Από εκεί θα ξεκινά το σκέλος του έργου που θα εκτείνεται στη γειτονική χώρα, μήκους 68 χιλιομέτρων, το οποίο θα καταλήγει στην περιοχή του Νεγκότινο.

Η αρχική του χωρητικότητα του αγωγού θα είναι 1,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, με δυνατότητα επέκτασης στα 3 δισ. κυβικά μέτρα το χρόνο.

Το έργο θα κατασκευασθεί με τεχνικές προδιαγραφές ώστε να είναι συμβατός στη μεταφορά έως και 100% ανανεώσιμου αερίου.

Θυμίζουμε ότι το Σεπτέμβριο του 2023 οι Διαχειριστές των δύο χωρών, ο ΔΕΣΦΑ και η Nomagas, υπέγραψαν σύμβαση για την επίβλεψη της κατασκευής του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού στο τμήμα της γειτονικής χώρας, σε συνέχεια της κυβερνητικής συμφωνίας για την κατασκευή του έργου που υπογράφηκε τον Μάρτιο του 2021.

Ο ΔΕΣΦΑ αναδείχθηκε σε ανάδοχο της σχετικής σύμβασης μετά από ανοιχτή διαγωνιστική διαδικασία της Nomagas, στην οποία συμμετείχαν τέσσερις εταιρείες.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία πρόκειται να χρηματοδοτήσει το έργο με επιχορήγηση 2,475 εκατ. ευρώ μέσω του επενδυτικού πλαισίου Δυτικών Βαλκανίων (WBIF), επέβλεψε τη σχετική διαδικασία.

Διαβάστε ακόμη: