To φθινόπωρο θα ολοκληρωθεί, ο κύκλος των μελετών που έχουν παραγγείλει η Ρίτα Γκάλλι και ο Χρήστος Κοπελούζος, μέτοχοι του ΔΕΣΦΑ και πραγματοποιεί ο Διαχειριστής στα πλαίσια του έργου «Prinos CO2» που αφορά σε αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, ώστε να πάρει τελική επενδυτική απόφαση στις αρχές του επόμενου χρόνου.
Το έργο «Prinos CO2», που υποβλήθηκε από τη Ρίτα Γκάλλι και το Μαθιό Ρήγα της Energean στην Κομισιόν πέρασε με επιτυχία την τεχνική αξιολόγηση, γεγονός που το καθιστά επιλέξιμο για οικονομική ενίσχυση.
Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων στο ΔΕΣΦΑ αντιστοιχεί περίπου μισό δις.
Πάντως ανεξάρτητα από τη συνέργεια της κας Γκάλλι με το Μαθιό Ρήγα, στα πλαίσια ενός ενιαίου έργου που θα αφορά την συλλογή, μεταφορά και αποθήκευση ποσοτήτων CO2, ο ΔΕΣΦΑ εξετάζει και την προοπτική αποθήκευσης σε υποδομή και εκτός Πρίνου, ενδεχομένως στη Ρεβυθούσα.
Υπενθυμίζεται πως το καλοκαίρι του 2020, ο ΔΕΣΦΑ μεταβιβάσθηκε στην κοινοπραξία SENFLUGA Energy Infrastructure Holdings, όπου μετέχουν η ιταλική Snam, η ισπανική Enagas και η βελγική Fluxys, ενώ ποσοστό 10% της κοινοπραξίας αποκτήθηκε από Χρήστο Κοπελούζο και τον όμιλο Κοπελούζου.
Συνοπτικά τώρα, ως τον Οκτώβριο ή το αργότερο το Νοέμβριο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί, ο γύρος των μελετών που πραγματοποιεί ο ΔΕΣΦΑ στα πλαίσια του έργου «Prinos CO2» και ειδικότερα στο τμήμα που αφορά τον ίδιο τον Διαχειριστή.
Ο στόχος του ΔΕΣΦΑ είναι με την περάτωση των μελετών που βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή την στιγμή, να αποκτήσει μια πλήρη εικόνα για την τεχνική και οικονομική δύναμη του έργου, προκειμένου να μπορέσει, εφόσον το αποφασίσει, να προχωρήσει στη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης εντός του 2024 εν συνεχεία στην υλοποίηση του έργου.
Το έργο «Prinos CO2», που υποβλήθηκε από την Energean και τον ΔΕΣΦΑ στο πλαίσιο του 6ου καταλόγου PCI της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πέρασε με επιτυχία την τεχνική αξιολόγηση, γεγονός που το καθιστά επιλέξιμο για συμπερίληψη στον σχετικό προκαταρκτικό κατάλογο με τα τελικά αποτελέσματα να αναμένονται τον Νοέμβριο του 2023.
Πως θα λειτουργεί το δίκτυο μεταφοράς
Η σημαντική ανάγκη που προκύπτει για την διαχείριση του CO2 στην ελληνική αγορά σε συνθήκες ενεργειακής μετάβασης, έκανε το ΔΕΣΦΑ να φτιάξει ολόκληρη αλυσίδα μεταφοράς διοξειδίου του άνθρακα, που, πρακτικά, θα παίρνει τους ρύπους από την «πόρτα» του ρυπαντή και μέσω δικής του υποδομής, οι εν λόγω ποσότητες θα καταλήγουν προς αποθήκευση.
Στη συνέχεια ο ΔΕΣΦΑ θα λαμβάνει ένα πιστοποιητικό από φορέα διαχείρισης της υποδομής αποθήκευσης CO2 και θα το επιστρέφει πίσω στο ρυπαντή προκειμένου ο ίδιος να πιστοποιεί το μικρότερο ανθρακικό του αποτύπωμα, πράγμα ιδιαίτερα, σημαντικό με δεδομένο ότι, τα αμέσως επόμενα χρόνια, προβλέπεται αύξηση του κόστους εκπομπών ρύπων.
Η συμβολή του ΔΕΣΦΑ περιλαμβάνει την κατασκευή ενός ειδικού αγωγού CO2 που θα κινείται παράλληλα προς το σημερινό σύστημα αγωγών και θα συνδέει όσους εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα με ένα κεντρικό σημείο όπου θα μεταφέρονται οι ποσότητες.
Γεωγραφικά, το σύστημα θα απλώνεται στις περιοχές Βοιωτία, Αττική και Κόρινθος όπου και συγκεντρώνονται οι κύριοι «ενδιαφερόμενοι» για δέσμευση και αποθήκευση CO2, δηλαδή τσιμεντοβιομηχανίες, διυλιστήρια και μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με τους οποίους έχει ήδη επικοινωνήσει ο ΔΕΣΦΑ και υπάρχει μια πρώτη μη δεσμευτική συμφωνία για την περαιτέρω πρόοδο του έργου.
Η συμφωνία σημαίνει ότι οι ενδιαφερόμενοι προτίθενται να διαθέσουν τα απαραίτητα στοιχεία που χρειάζεται ο Διαχειριστής προκειμένου να εκπονήσει τις αναγκαίες μελέτες για το έργο. Σε επόμενη φάση που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, ο ΔΕΣΦΑ προχωρά σε μελέτες καταλληλόλητας των εγκαταστάσεων, εξετάζοντας σε ποιο λιμάνι θα καταλήγουν οι ποσότητες CO2 προκειμένου να υγροποιηθούν, να μεταφορτωθούν σε πλοία και να μεταφερθούν προς αποθήκευση.
Η βασική επιλογή που εξετάζεται είναι η υποδομή της Ρεβυθούσας, η οποία εμφανίζει μια σειρά βασικά πλεονεκτήματα έναντι άλλων επιλογών που επίσης εξετάζονται όπως για παράδειγμα η Ελευσίνα. Πιο συγκεκριμένα, η Ρεβυθούσα έχει δυνατότητα να φιλοξενήσει μεγάλα πλοία σε αντίθεση με την Ελευσίνα όπου τα βάθη δεν επιτρέπουν τον ελλιμενισμό μεγάλων πλοίων.
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς η επιδίωξη του ΔΕΣΦΑ είναι η ανάπτυξη της αλυσίδας μεταφοράς CO2 σε μεγάλη κλίμακα.
Τα μεγάλα πλοία επιτρέπουν την μεταφορά μεγάλου όγκου ποσοτήτων CO2, πράγμα που περιορίζει σημαντικά το κόστος μεταφοράς τόσο προς τον Πρίνο όσο και αλλού, καθώς ο ΔΕΣΦΑ εξετάζει την προοπτική μεταφοράς τόσο ευρύτερα στη Μεσόγειο όσο και έξω από αυτήν.
Ένα δεύτερο πλεονέκτημα, όπως αναφέρουν πηγές με γνώση του θέματος, είναι η «συνύπαρξη» με το LNG, πράγμα που υπό προϋποθέσεις μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στο συνολικότερο κόστος της διαδικασίας.
Τι είναι η διαδικασία cool power
Η μίξη CO2 και LNG σε μια ενιαία δεξαμενή, λόγω διαφοράς θερμοκρασίας μεταξύ τους, δύναται να επιτύχει από την μια την υγροποίηση του διοξειδίου του άνθρακα που διαφορετικά θα γινόταν με κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρικού ρεύματος και από την άλλη την αεριοποίησή του υγροποιημένου φυσικού αερίου, το οποίο στη συνέχεια, σε αέρια πλέον μορφή θα μπορεί να διοχετεύεται στο δίκτυο. Πρόκειται για την λεγόμενη διαδικασία «cool power».
Αυτό μπορεί να γίνει είτε με την προσθήκη μιας δεξαμενής στο νησί της Ρεβυθούσας είτε εκτός αυτού, εγκαθιστώντας μια πλωτή δεξαμενή, πρακτική που συνηθίζεται διεθνώς. Αν δεν ευοδωθεί η λύση της Ρεβυθούσας, ο ΔΕΣΦΑ θα προχωρήσει στην αξιοποίηση άλλης λιμενικής υποδομής, πράγμα που ήδη μελετάει.
Αν και πρόκειται για ένα πολύπλοκο project, Ρίτα Γκάλλι και Χρήστος Κοπελούζος φέρονται αποφασισμένοι να προχωρήσουν σε όλες τις αναγκαίες διαδικασίες προκειμένου να διαθέτει όλα τα αναγκαία δεδομένα για να αποφασίσει σε ένα σχετικά σύντομο διάστημα την υλοποίηση ή όχι του έργου.
Έχουν προηγηθεί συναντήσεις του ΔΕΣΦΑ τόσο με την ΕΔΕΥΕΠ, ως τον αρμόδιο φορέα για τέτοια θέματα, όσο και με τον νυν Υπουργό ΠΕΝ Θόδωρο Σκυλακάκη και την Υφυπουργό Αλεξάνδρα Σδούκου προ εκλογών, και διαπιστώνεται «κοινή πλεύση» ως προς την προώθηση του έργου.
Ενδεικτικό είναι, χωρίς ωστόσο να δίνονται λεπτομέρειες, ότι εξετάζονται συνέργειες Ελλάδας-Ιταλίας και Γαλλίας στο κομμάτι αυτό, δεδομένου ότι και οι υπόλοιπες δύο χώρες αντίστοιχα προωθούν τέτοια έργα στην επικράτειά τους.
Εγκρίθηκε και ο σταθμός αερίου του ΔΕΣΦΑ στην Κομοτηνή
Εν τω μεταξύ, το ΥΠΕΝ προχώρησε με απόφασή του στη χορήγηση Έγκρισης Εγκατάστασης στον ΔΕΣΦΑ για τoν «Ρυθμιστικό Σταθμό Φυσικού Αερίου Κομοτηνής (U-3680)» εντός της ΒΙ.ΠΕ. Κομοτηνής.
Το έργο αφορά στην εγκατάσταση Ρυθμιστικού Σταθμού, που περιλαμβάνει 2 ρυθμιστικές διατάξεις, μία κύρια και μία εφεδρική, που χωροθετούνται στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις του Μετρητικού Σταθμού, Βανοστασίου, Εξωθητήρα (U-3610) του ΔΕΣΦΑ στο ΝΔ άκρο της ΒΙ.ΠΕ. Κομοτηνής.
Στο χώρο του βανοστασίου θα εγκατασταθεί νέος Ρυθμιστικός Σταθμός 24’’ (U3680), για την προστασία του αγωγού λόγω της διαφορετικής πίεσης σχεδιασμού (από 80barg σε 70barg), ώστε να είναι δυνατή η αμφίδρομη ροή φυσικού αερίου στα ανάντι και κατάντι κεντρικά δίκτυα φυσικού αερίου, με την τροποποίηση των υφιστάμενων βανοστασίων 24” (με παρακαμπτήριες διατάξεις 4”) σε βανοστάσια Έκτακτης Ακαριαίας Διακοπής.
Ως τελικό ορόσημο έχει τεθεί η πλήρης αδειοδότηση του σταθμού ως τον Ιούνιο του 2024.
Αρμόδιος ο ΕΔΕΥ για την αποθήκευση co2
Όπως είναι ήδη γνωστό, με τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) ανέλαβε τη χορήγηση αδειών εξερεύνησης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO2) καθώς και τη συνολική διαχείριση των δικαιωμάτων του Δημοσίου για την αποθήκευση CO2 ή άλλων αερίων και υγρών στοιχείων, η οποία συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Όπως επισημαίνεται από το ΥΠΕΝ, «ο ορισμός φορέα που θα αναλάβει τη χορήγηση αδειών για έργα εξερεύνησης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα είναι επιβεβλημένη, δεδομένου ότι στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει ενταχθεί έργο για την ανάπτυξη μιας μονάδας αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στη Ν. Καβάλα».
