«Η Ρεβυθούσα μπορεί να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες σε περίπτωση διακοπής του ρωσικού αερίου αλλά δεν θα περισσεύει για να δώσουμε ποσότητες και στη Βουλγαρία» λέει ο Θανάσης Δαγούμας της ΡΑΑΕΥ μέσω πηγών της Ρυθμιστικής Αρχής.
Ο Δαγούμας εμφανίζεται καθησυχαστικός για το ενδεχόμενο διακοπής όλων ή μέρους των ρωσικών προμηθειών μέσω Βουλγαρίας προς την Ελλάδα ως αποτέλεσμα της επιβολής υψηλού τέλους διαμετακόμισης από την πλευρά της Σόφιας.
Ανάβει όμως …μπουρλότο στη γειτονική Βουλγαρία, αφού προειδοποιεί ότι δεν υπάρχουν δυνατότητες της Ρεβυθούσας να αντισταθμίσει την απώλεια με LNG στην περίπτωση που η χώρα μας χρειαστεί να προσφέρει παραπάνω αέριο στη γειτονική χώρα.
Το ποσοστό του φυσικού αερίου που εισέρχεται στην Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας στο Σημείο Εισόδου «Σιδηρόκαστρο» (δηλαδή μέσω του αγωγού Turkish Stream) έχει μειωθεί πολύ σημαντικά τα τελευταία έτη, με αντίστοιχη αύξηση του ποσοστού από LNG από τη Ρεβυθούσα.
Στην περίπτωση που η Gazprom Export αποφασίσει τη διακοπή της ροής φυσικού αερίου μέσω Βουλγαρίας λόγω της επιβολής του φόρου, θα πρέπει αυτή η ποσότητα να εισαχθεί επίσης από τη Ρεβυθούσα.
Στη ΡΑΑΕΥ λένε ότι οι συμβάσεις των ελληνικών εταιρειών προμήθειας φυσικού αερίου που δραστηριοποιούνται στο Σημείο Εισόδου «Σιδηρόκαστρο» προβλέπουν την παραλαβή του φυσικού αερίου στην άλλη πλευρά των συνόρων Βουλγαρίας-Ελλάδας (δηλαδή επί ελληνικού εδάφους) και συνεπώς δεν επιβαρύνονται άμεσα με τον εν λόγω φόρο.
Το αν ο αντισυμβαλλόμενός τους, δηλαδή η Gazprom Export, θα μετακυλήσει μέρος του επιβληθέντος τέλους, καθώς και το αν οι Έλληνες προμηθευτές θα έχουν τη δυνατότητα να αρνηθούν να παραλάβουν ποσότητες λόγω αυξημένης τιμής (ή δεσμεύονται από όρους take-or pay), εξαρτάται από τους όρους των μεταξύ τους συμβάσεων, οι οποίοι αποτελούν εμπορικό απόρρητο και δεν είναι γνωστοί στην Αρχή.
Σε υπόμνημα της Αρχής που διαβιβάστηκε στη Βουλή αναφέρεται ότι “καθώς η τιμολόγηση του φυσικού αερίου προκύπτει ως αποτέλεσμα επιχειρηματικών χειρισμών των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο και αποτυπώνεται στις συμβάσεις προμήθειας φυσικού αερίου που συνάπτουν με ανάντι προμηθευτές, η επίδραση του εν λόγω τέλους στο τελικό καταναλωτή εξαρτάται από τους όρους των συμβάσεων προμήθειας και τον τρόπο μετακύλησης αυτών στην τιμή φυσικού αερίου”.
Η ΡΑΑΕΥ τονίζει καταλήγοντας ότι σύμφωνα με τα σενάρια κρίσης που έχει προσομοιώσει για την περίπτωση διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου, αυτό είναι εφικτό και η χώρα έχει ευχέρεια να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο. Εάν ωστόσο επιπλέον καταστεί απαραίτητη η εξαγωγή σημαντικών ποσοτήτων φυσικού αερίου προς την Βουλγαρία, θα πρέπει να ληφθούν έκτακτα μέτρα.
Σε κάθε περίπτωση, η κρίσιμη ημερομηνία της 14ης Νοεμβρίου πλησιάζει, όταν και θα πρέπει να γίνουν οι πρώτες πληρωμές για τα διακομιστικά τέλη που απαιτεί η Σόφια.
ΔΕΣΦΑ: ξεκινά το LNG με φορτηγά απο τα μέγαρα
Εμπορική «πρεμιέρα» από τη Δευτέρα 13 Νοεμβρίου για το LNG truck loading με έντονο ενδιαφέρον των εταιρειών για τροφοδοσία βιομηχανιών και δικτύων διανομής.
Η έναρξη από τον ΔΕΣΦΑ της εμπορικής λειτουργίας της Υπηρεσίας Φόρτωσης Φορτηγών LNG (LNG truck loading) έγινε ήδη με την αποβίβαση του πρώτου βυτιοφόρου μεταφοράς LNG στο Πέραμα Μεγάρων τη Δευτέρα, 6 Νοεμβρίου.
Ξεκίνησε συνεπώς η μεταφορά LNG μέσω εικονικού αγωγού, δίνοντας τη δυνατότητα ανεφοδιασμού σημείων κατανάλωσης που βρίσκονται σε απόσταση από το ΕΣΦΑ.
Έχει προηγηθεί η πρώτη δοκιμή καλής λειτουργίας (performance test) του σταθμού φόρτωσης φορτηγών LNG, η οποία πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάρτιο. Στη δοκιμή είχαν λάβει μέρος τρεις εταιρείες, η Blue Grid, η ΔΕΠΑ Εμπορίας και η Motor Oil Hellas, με βυτιοφόρα μεταφοράς LNG. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ενδιαφέρον για τη χρήση της υποδομής είναι έντονο από «παίκτες» της αγοράς, οι οποίοι επιδιώκουν να αξιοποιήσουν αυτή την ευέλικτη λύση για να διευρύνουν το πελατολόγιο στο οποίο προμηθεύουν φυσικό αέριο.
Η μεταφορά LNG μέσω ειδικά σχεδιασμένων βυτιοφόρων καθιστά δυνατή τη τροφοδοσία βιομηχανικών καταναλωτών, σταθμών ανεφοδιασμού οχημάτων φυσικού αερίου, καθώς και την τροφοδοσία περιοχών που δεν είναι συνδεδεμένες με το δίκτυο φυσικού αερίου τόσο εντός Ελλάδος, όσο και σε γειτονικές χώρες.
Παράλληλα, με βυτιοφόρα LNG σχεδιάζεται να τροφοδοτούνται τα δίκτυα διανομής που κατασκευάζει η ΔΕΔΑ στη Δυτική Ελλάδα, και πιο συγκεκριμένα στην Πάτρα, το Αγρίνιο και τον Πύργο. Επίσης, σε πρώτη φάση μέσω εικονικού αγωγού θα τροφοδοτείται το δίκτυο διανομής στη Φλώρινα.
Ο πρώτος σταθμός LNG για την τροφοδοσία απομακρυσμένων περιοχών εγκαταστάθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 από την ΕΔΑ ΘΕΣΣ στην Ελασσόνα, για να τροφοδοτηθεί το τοπικό δίκτυο. Η ίδια λύση πρόκειται να αξιοποιηθεί από την θυγατρική της ΔΕΠΑ Υποδομών για την αεριοδότηση της Σκιάθου, της Σκοπέλου, της Αλοννήσου, του Ανθηρού του Δήμου Αργιθέας, καθώς και των περιοχών του Σοχού και του Ζαγκλιβερίου του Δήμου Λαγκαδά.
Η λύση του LNG truck loading επιτρέπει την πρόσβαση στο φυσικό αέριο και σε περιοχές στις όμορες χώρες όπου δεν υπάρχουν υποδομές υγροποιημένου αερίου ή σύστημα μεταφοράς. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το πρώτο βυτιοφόρο της ΔΕΠΑ Εμπορίας, που ανεφοδιάστηκε τον Μάρτιο στο πλαίσιο της πρώτης δοκιμής καλής λειτουργίας του σταθμού φόρτωσης, διοχετεύτηκε στη Βόρεια Μακεδονία.
Το LNG truck loading αποτελεί τον πρώτο «κρίκο» στην ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδας LNG μικρής κλίμακας (small scale LNG).
Η λύση αυτή θα πλαισιωθεί με την υπό ανάπτυξη προβλήτα LNG μικρής κλίμακας (Small Scale LNG Jetty) στο τέρμιναλ της Ρεβυθούσας.
Η υποδομή θα επιτρέψει τη λειτουργία σκαφών ανεφοδιασμού (bunker vessels), τα οποία θα τροφοδοτούν στο λιμάνι του Πειραιά πλοία που κινούνται με LNG (πλοία μεταφοράς φορτίου, μεταφοράς εμπορευματοκιβώτιων, Ro-Pax). Επίσης, η αποβάθρα θα δώσει τη δυνατότητα ανεφοδιασμού και με τη διαδικασία ship to ship, χάρις στην οποία θα μπορούν να υποστηριχθούν μεγαλύτερα πλοία, όπως κρουαζιερόπλοια.
Όσον αφορά την υπηρεσία φόρτωσης βυτιοφόρων, υπήρξε εμπλοκή με τη χρήση των προβλητών που προβλέπονταν για το μεταβατικό στάδιο, έπειτα απο αντιδράσεις των τοπικών δημοτικών αρχών. Έτσι, παρά το γεγονός ότι σε πρώτη φάση σχεδιαζόταν να χρησιμοποιηθεί η προβλήτα «Κρόνος» στην Ελευσίνα, και παρόλο που η υποδομή είναι έτοιμη, τελικά επελέγη η προβλήτα στο Πέραμα Μεγαρίδας, η οποία προγραμματιζόταν να αποτελέσει τη δεύτερη χρονικά μεταβατική λύση.
Λιμένας Εξυπηρέτησης θα είναι η λιμενική εγκατάσταση της Αλμύρας, με τις κατασκευαστικές εργασίες να βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Ένα από τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης εγκατάστασης είναι η μικρή απόσταση από τη Ρεβυθούσα, με συνέπεια τον περιορισμό της διάρκειας των ακτοπλοϊκών δρομολογίων.
Το ρωσικό αέριο «πέθανε» και τώρα «ζήτω το ρωσικό LNG»;
Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν περιορίσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία μέσω του δικτύου των αγωγών ή η Gazprom να έχει διακόψει τις προμήθειες σε κράτη, όπως στα Βαλκάνια, ωστόσο το ρωσικό αέριο έχει βρει άλλες διεξόδους.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία του Διαχειριστή Ελληνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) αναφορικά με την πορεία των εισαγωγών και της κατανάλωσης αερίου στη χώρα μας αλλά και των εξαγωγών μέσα από το εθνικό σύστημα μεταφοράς:
Ρωσικό LNG
Όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του εννιαμήνου του 2023 του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, στον τερματικό σταθμό αποθήκευσης και αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) την εμφάνιση τους έκαναν δεξαμενόπλοια με ρωσικό LNG.
Μάλιστα το μερίδιο των ποσοτήτων που έφτασαν στο νησάκι απέναντι από τα Μέγαρα ανήλθε στο 26% του συνόλου των εισαγωγών. Τα φορτία ισοδυναμούσαν με 6,27 TWh (Τεραβατώρες). Το αμερικάνικο LNG διατήρησε την πρωτοκαθεδρία του με 38,9%. Οι ποσότητες ήταν στις 9,36 TWh.
Οι ποσότητες του ρωσικού LNG απέσπασαν στο εννιάμηνο το δεύτερο υψηλότερο μερίδιο της αγοράς, ενώ τα συγκεκριμένα φορτία βρήκαν προφανώς χώρο λόγω της μείωσης κατά 49,91% των αμερικανικών φορτίων σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα αλλά και των
λιγότερων κατά 24,82% εισαγωγών από την Αλγερία (ήταν στις 2,97 TWh). Αυξημένες κατά 50,45% ήταν οι εισαγωγές LNG από την Αίγυπτο.
Πηγές της αγοράς σημειώνουν πως το ρωσικό LNG έχει αρχίσει και κερδίζει εδαφος στις αγορές μια και η προμήθεια του γίνεται σε ανταγωνιστικές τιμές.
Τα φορτία που έφτασαν στην Ελλάδα, όπως αναφέρουν πληροφορίες, προορίζονταν τόσο για την ελληνική αγορά όσο και για εξαγωγές στις βαλκανικές αγορές.
Αξίζει να σημειωθεί, όπως επίσης σημειώνουν στελέχη της αγοράς, ότι η Μόσχα με τις εξαγωγές φορτίων LNG έχει βρει μία νέα διέξοδο στις αγορές καθώς για τις ποσότητες αυτές δεν υπάρχουν οι περιορισμοί που έχουν θέσει οι Βρυξέλλες.
Εισαγωγές από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα
Οι ποσότητες ρωσικού αερίου από το εθνικό σύστημα φυσικού αερίου και συγκεκριμένα από το σημείο εισόδου στο Σιδηρόκαστρο βαίνουν μειούμενες, αν και υψηλότερες σε σχέση με τα φορτία LNG.
Πιο συγκεκριμένα το εννιάμηνο του 2023 οι ποσότητες ρωσικού αερίου ήταν στις 16,18 TWh αν και λιγότερες κατά 30,7% σε σχέση με το εννιάμηνο του 2022.
Το αζέρικο αέριο που έρχεται μέσω του αγωγού TAP ήταν στις 9,66 TWh και ήταν μειωμένο κατά 22,94% έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου.
