Η τριετής φοροαπαλλαγή για τα κλειστά ακίνητα αποτελεί μια ανάσα για τους ιδιοκτήτες που επιλέγουν να εκμισθώσουν τις ιδιοκτησίες τους με μακροχρόνιες συμβάσεις. Ωστόσο, πίσω από αυτή τη φορολογική διευκόλυνση κρύβονται παγίδες που μπορούν να οδηγήσουν σε δυσάρεστες συνέπειες, ακόμα και στην αναδρομική απώλεια του ευεργετήματος. Όπως επισημαίνεται σε εγκύκλιο της ΠΟΜΙΔΑ, οι κανόνες για τη διατήρηση της φοροαπαλλαγής είναι αυστηροί, και η παραβίαση έστω και ενός από αυτούς μπορεί να επιφέρει βαριές οικονομικές επιπτώσεις.

Η βασική αρχή της τριετούς φοροαπαλλαγής είναι απλή: το ακίνητο πρέπει να παραμένει μισθωμένο για τρία συνεχή χρόνια. Αν το ακίνητο κενωθεί έστω και για μία μέρα, η απαλλαγή διακόπτεται από το έτος που δημιουργήθηκε το κενό και οι ιδιοκτήτες υποχρεούνται να επιστρέψουν όλους τους φόρους που γλίτωσαν, μαζί με ενδεχόμενες προσαυξήσεις. Αυτό σημαίνει ότι, σε περίπτωση που ένας ενοικιαστής αποχωρήσει πρόωρα ή υπάρξει καθυστέρηση στην εξεύρεση νέου, ο ιδιοκτήτης βρίσκεται αντιμέτωπος με την αναδρομική απώλεια του οφέλους.

Η ΠΟΜΙΔΑ επισημαίνει ότι ο νόμος δεν αφήνει περιθώρια ευελιξίας για τους ιδιοκτήτες, παρά το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις η πρόωρη λήξη της μίσθωσης δεν οφείλεται σε δικές τους ενέργειες. Αν ένας ενοικιαστής αποχωρήσει πρόωρα ή αναγκαστεί να αποβληθεί λόγω μη πληρωμής ενοικίων, η φοροαπαλλαγή διακόπτεται, ακόμη κι αν ο ιδιοκτήτης δεν ευθύνεται. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, υπάρχει δυνατότητα να διατηρηθεί η απαλλαγή, εφόσον αμέσως μετά τη λήξη της μίσθωσης συνάπτεται νέα τριετής σύμβαση χωρίς να μεσολαβεί διάστημα κατά το οποίο το ακίνητο παραμένει κενό. Ο νόμος απαιτεί τριετή διάρκεια μίσθωσης, αλλά δεν διευκρινίζει ότι αυτή πρέπει να αφορά αποκλειστικά έναν μισθωτή, αφήνοντας περιθώρια για ερμηνείες που μπορούν να σώσουν τους ιδιοκτήτες.

Ιδιαίτερα επικίνδυνες είναι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε πλήρη αναδρομική απώλεια της φοροαπαλλαγής. Αν κατά τη διάρκεια της τριετίας το ακίνητο χρησιμοποιηθεί για βραχυχρόνια μίσθωση μέσω πλατφορμών τύπου Airbnb, η απαλλαγή ακυρώνεται από το πρώτο έτος της μίσθωσης και ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να καταβάλει φόρους για όλα τα προηγούμενα μισθώματα. Αυτή η ρύθμιση, που αποσκοπεί στη διατήρηση του χαρακτήρα της μακροχρόνιας μίσθωσης, μπορεί να αποτελέσει παγίδα για όσους σκέφτονται να χρησιμοποιήσουν το ακίνητό τους έστω και προσωρινά για βραχυχρόνιες ενοικιάσεις.

Για να προστατευθούν από την απώλεια της φοροαπαλλαγής, οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να ακολουθήσουν συγκεκριμένες οδηγίες, όπως περιγράφονται στην εγκύκλιο της ΠΟΜΙΔΑ:

1. Εξασφαλίστε τη συνεχή μίσθωση του ακινήτου σας. Σε περίπτωση πρόωρης λήξης της σύμβασης, αναζητήστε άμεσα νέο ενοικιαστή και φροντίστε να υπογράψετε νέα τριετή μίσθωση χωρίς να μεσολαβήσει κενό διάστημα.

2. Αποφύγετε τη βραχυχρόνια χρήση. Αν αποφασίσετε να διαθέσετε το ακίνητο για βραχυχρόνιες μισθώσεις, ακόμα και προσωρινά, η απαλλαγή ακυρώνεται και τα οικονομικά σας οφέλη εξανεμίζονται.

3. Παρακολουθείτε στενά τις μισθώσεις σας. Βεβαιωθείτε ότι οι συμβάσεις σας είναι πλήρως εναρμονισμένες με τις φορολογικές απαιτήσεις και ότι δεν υπάρχουν κενά ή παραλείψεις που μπορεί να σας στοιχίσουν την απαλλαγή.

ΧΡΟΝΟΣ ΣΥΝΑΨΗΣ ΜΙΣΘΩΣΕΩΝ: Στη ρύθμιση συμπεριλαμβάνονται μισθώσεις που έχουν ημερομηνία υπογραφής τους από 8.9.2024 και έως και την 31.12.2025. Συνεπώς η φοροαπαλλαγή χάνεται οριστικά για τα μισθώματα από κατοικίες που μέχρι 31.12.2025 δεν θα έχουν συμπληρώσει την τριετία κενότητας ή την ετήσια διάθεση σε βραχυχρόνια μίσθωση.

ΧΡΟΝΟΣ ΙΣΧΥΟΣ ΤΗΣ ΦΟΡΟΑΠΑΛΛΑΓΗΣ:

Η πλήρης απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων που προέρχεται από εκμίσθωση κατοικιών θα ισχύσει για το διάστημα των τριάντα έξη (36) πρώτων μηνών μετά από τον μήνα σύναψης μίσθωσης μιας κατοικίας που εμπίπτει στις παρακάτω δύο κατηγορίες.

ΚΟΙΝΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΦΟΡΟΑΠΑΛΛΑΓΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ:

  • Να πρόκειται για κατοικία επιφανείας κυρίων χώρων το πολύ έως 120 τ.μ.
  • Να εκμισθωθεί με μίσθωση τριετούς συμβατικής διάρκειας για χρήση κατοικίας.
  • Να έχουν ήδη υποβληθεί στην ΑΑΔΕ εμπρόθεσμες δηλώσεις πληροφοριακών στοιχείων και φορολογίας εισοδήματος.

ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΕΝΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ:

  • Να έχει δηλωθεί στο έντυπο Ε2 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ως ΚΕΝΟ ακίνητο ή
  • Να μην έχει δηλωθεί ως μισθωμένο ακίνητο ούτε ως κύρια ούτε δευτερεύουσα κατοικία του εκμισθωτή ούτε ως ιδιοχρησιμοποιούμενο ούτε δωρεάν παραχωρούμενο ακίνητο, στα έντυπα Ε1 και Ε2 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος των φορολογικών ετών 2022 και 2023 και για το έτος 2024 αν εκμισθωθεί το έτος 2025.
  • Να μην έχει υποβληθεί στην ΑΑΔΕ δήλωση πληροφοριακών στοιχείων άλλης μίσθωσής του κατά το έτος της μίσθωσης και μέχρι την έναρξή της.

ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΔΙΑΤΕΘΕΙ ΣΕ ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΜΙΣΘΩΣΗ: