Τους τελευταίους μήνες η σταθερά ανοδική τάση του πληθωρισμού έχει κερδίσει μία θέση δίπλα στην πανδημία, στα κορυφαία ζητήματα που αποσχολούν πολλές χώρες του πλανήτη.
Στην Ευρωζώνη ο πληθωρισμός έφτασε στο 5% τον Δεκέμβριο. Πρόκεται για την υψηλότερη τιμή που έχει καταγραφεί, και προβλέπεται να υποχωρήσει κάτω από τον στόχο το τέταρτο τρίμηνο. Ο πληθωρισμός δεν ασκεί όμως πίεση μόνο στο πορτοφόλι νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Πίεση ασκείται επίσης στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να λάβει δράση τιθεσεύοντας την ανοδική πορεία των τιμών.
Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ εκτιμούν ότι η τρέχουσα περίοδος πληθωρισμού οφείλεται σε κλυδωνισμούς στην προσφορά και στην άνοδο του ενεργειακού κόστους και σταδιακά θα χαλαρώσει. Επίσης, αναμένουν επιστροφή στα φυσιολογικά επίπεδα το 2023 και το 2024, με πληθωρισμό γύρω στο 2%. Επομένως τι έχουμε να περιμένουμε από τη συνεδρίαση της ΕΚΤ την Πέμπτη;
Το Reuters συνοψίζει, και δίνει απάντηση, στα πέντε βασικά ερωτήματα που ενδιαφέρουν τις αγορές:
1. Θα αλλάξει το αφήγημα της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό;
Πιθανώς. Η ΕΚΤ αλλάζει ήδη σιγά σιγά τη γλώσσα της και ενδέχεται να συνεχίσει να το κάνει. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η ΕΚΤ θα αυστηροποιήσει την πολιτική της, εάν ο πληθωρισμός διατηρηθεί πάνω από τον στόχο του 2%. Ωστόσο, ένα τέτοιο σενάριο φαίνεται λιγότερο πιθανό προς το παρόν.
Επίσης, ορισμένοι αξιωματούχοι θεωρούν υπερβολικά αισιόδοξη την εκτίμηση ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει το τέταρτο τρίμηνο. Τα στοιχεία του Ιανουαρίου θα δημοσιευθούν μία ημέρα πριν από τη συνεδρίαση της ΕΚΤ και ενδέχεται να εξοπλίσουν τα «γεράκια» με φρέσκα επιχειρήματα για να πιέσουν για αλλαγή του τόνου της κεντρικής τράπεζας- καθώς τα πρακτικά της συνεδρίασης του Δεκεμβρίου αποκάλυψαν διαφωνίες σχετικά με τον πληθωρισμό.
2. Θα μπορούσε μια πιο hawkish στάση της Fed να αναγκάσει την ΕΚΤ να επιταχύνει τη δράση της;
Δεν είναι πιθανό. Η Κριστίν Λαγκάρντ εκτιμά ότι η ΕΚΤ δεν χρειάζεται να ενεργεί τόσο τολμηρά όσο η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ λόγω διαφορετικών οικονομικών συνθηκών. Οι αγορές εργασίας, για παράδειγμα, είναι πολύ πιο σφιχτές στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Η ζώνη του ευρώ δεν είναι οι ΗΠΑ και δεν υπάρχουν ενδείξεις εγχώριας υπερθέρμανσης», δήλωσε η Katharine Neiss της PGIM. «Αλλά αυτός δεν είναι ένας τυπικός κύκλος, επομένως πρέπει να υπάρχει ένας βαθμός ταπεινότητας και η ΕΚΤ πρέπει να κρταήσει ζωντανή την πιθανότητα η ανάκαμψη να είναι ισχυρότερη από ό,τι έκρινε», πρόσθεσε.
Ένα κύμα αύξησης των επιτοκίων στις ΗΠΑ θα μπορούσε να περιπλέξει τη ζωή της ΕΚΤ εάν η Fed ολοκληρώσει τον κύκλο «σύσφιξής» της πιο γρήγορα από ό,τι στο παρελθόν, αφήνοντας στην ΕΚΤ μικρότερο χρόνο δράσης.
3. Τι πιστεύει η ΕΚΤ για τις αυξήσεις επιτοκίων;
Η Λαγκάρντ μπορεί να διαψεύσει όσους στοιχηματίζουν στην αύξηση των επιτοκίων, τα οποία δεν είναι συγχρονισμένα με την υπερβολικά χαλαρή στάση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Τα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού στις αγορές θα μπορούσαν να αποδειχθούν προβληματικά εάν προκαλέσουν αυστηρότερους χρηματοοικονομικούς όρους για τις εταιρείες.
Τα επιτόκια στην ευρωπαϊκή χρηματαγορά πλέον τιμολογούν μια αύξηση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ κατά 10 μονάδες βάσης τον Οκτώβριο του 2022. Η Deutsche Bank υπολογίζει ότι η ΕΚΤ θα ξεκινήσει με μια επιθετική αύξηση 25 μονάδες βάσης τον Δεκέμβριο. Όμως η ΕΚΤ ουσιαστικά απέκλεισε το ενδεχόμενο να αυξήσει τα επιτόκια φέτος. Στόχος της είναι να μειώσει σταδιακά τον ρυθμό αγοράς περιουσιακών στοιχείων αλλά δεν έχει σχέδια προς το παρόν να σταματήσει εντελώς και δεν θα αυξήσει τα επιτόκια προτού ολοκληρώσει την αγορά ομολόγων.
4. Πότε αναμένει η ΕΚΤ να εμφανιστούν δευτερογενείς επιπτώσεις από τον πληθωρισμό;
Με τον πληθωρισμό υψηλότερο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το αναμενόμενο και τις τιμές του πετρελαίου «τσιμπημένες», οι policymakers στρέφουν την προσοχή στο ενδεχόμενο αυτό να προκαλέσει υψηλότερες μισθολογικές απαιτήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους ωθούν τον πληθωρισμό των τιμών.
Οι αξιωματούχοι τονίζουν ότι δεν βλέπουν τους μισθούς να ανταποκρίνονται σημαντικά στον πληθωρισμό. Η κυβέρνηση της Γερμανίας πιστεύει ότι η οικονομική ανάκαμψη και ο υψηλότερος πληθωρισμός θα οδηγήσουν πιθανότατα σε «κάπως ισχυρότερη αύξηση των μισθών» φέτος. «Η περίπτωση για υψηλότερους μισθούς είναι εξαιρετικά καλή καθώς βλέπουμε πιο αυστηρές αγορές εργασίας σε μέρη όπως η Γερμανία και η Ολλανδία. Το ερώτημα είναι αν θα είναι εφάπαξ;», δήλωσε ο Piet Haines Christiansen, επικεφαλής στρατηγικής της Danske Bank. «Οι μισθοί είναι το κομμάτι που λείπει από το παζλ, και αν δούμε τον πληθωρισμό εκεί, θα έχουμε αύξηση επιτοκίων. Και αυτό μπορεί να έρθει ήδη από την άνοιξη του επόμενου έτους», είπε.
5. Πώς επηρεάζει τη μακροοικονομική εικόνα η μεταβαλλόμενη απάντηση στην πανδημία;
Η παραλλαγή Όμικρον του κορωνοϊού έχει επιβαρύνει την οικονομία, αλλά με τις περισσότερες χώρες να αποφεύγουν το πλήρες lockdown, τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η δραστηριότητα διατηρείται σχετικά καλά.
Ο Λέιν είπε ότι ο αντίκτυπος της Όμικρον θα μετρηθεί σε εβδομάδες και όχι σε μήνες. Για τους παρατηρητές της ΕΚΤ, οι ενδείξεις ότι η οικονομική δυναμική κερδίζει ρυθμό σημαίνει ότι θα μπορούσε να αυξηθεί η πίεση για γρήγορη άρση των οικονομικών κινήτρων. Οι αβεβαιότητες θολώνουν επίσης τις προοπτικές, όπως το πώς οι υψηλές τιμές του πετρελαίου και η επιβράδυνση της Κίνας μπορεί να εκτροχιάσουν την ανάπτυξη.
