Σε κατάσταση πανικού βρίσκονται οι παγκόσμιες αγορές ενέργειας αυτή τη στιγμή, λόγω του κινδύνου γενικευμένης σύρραξης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Ξεκινά οσονούπω και η επίσημη πρώτη της χειμερινής περιόδου που σημαίνει άντληση ποσοτήτων από τις γεμάτες αποθήκες αερίου και οι εξελίξεις παραμένουν απροσδιόριστες.
Στο γεωπολιτικό σκέλος η ανησυχία έχει να κάνει με το Ιράν. Το Ισραήλ έχει κρατήσει προς το παρόν στάση αναμονής, καταδεικνύοντας την Τεχεράνη ως υποκινητή της Χαμάς, αλλά δίχως να προβαίνει ακόμα σε κατηγορηματικές και ιδιαίτερα επιθετικές δηλώσεις.
Μέγα ερώτημα και αν θα συμμετέχει η Χεζμπολάχ στη σύγκρουση στο Ισραήλ, καθώς οι δικές της δυνάμεις βρίσκονται πιο κοντά στα υπεράκτια κοιτάσματα φυσικού αερίου, όπως το Λεβιάθαν και το Ταμάρ.
Η οργάνωση πραγματοποίησε παλαιότερα επίθεση στις πλατφόρμες, άρα σε ένα τέτοιο σενάριο δεν μπορεί να αποκλειστεί κάτι αντίστοιχο.
Η Τεχεράνη επωφελήθηκε την τελευταία διετία από τη χαλάρωση των αμερικανικών κυρώσεων προκειμένου να ενισχύσει σημαντικά την πετρελαϊκή του παραγωγή και τις εξαγωγές, πράγμα που βοήθησε τις διεθνείς τιμές του μαύρου χρυσού σε μια περίοδο όπου ο ΟΠΕΚ έκανε περικοπές.
Μία εβδομάδα πριν τις επιθέσεις στο Ισραήλ οι ΗΠΑ έδωσαν το πράσινο φως για να εκταμιευτούν 6 δισ. δολάρια πετρελαϊκών εσόδων προς την Τεχεράνη.
Που θα πάνε οι τιμές του αργού;
Μετά την πρώτη εκτίναξη στην τιμή του πετρελαίου, το Brent σταθεροποιήθηκε κοντά στα 87 δολάρια/βαρέλι, ενώ το φυσικό αέριο στην Ευρώπη κινήθηκε ανοδικά στα 43 ευρώ/MWh κυρίως ως αποτέλεσμα άλλων παραγόντων, όπως η πρόβλεψη για πιο ψυχρό καιρό το Δεκέμβριο και η απρόβλεπτη διακοπή λειτουργίας σε αγωγό της Βαλτικής.
Πλέον όμως η Ουάσιγκτον θα ακολουθήσει άλλη πολιτική εντείνοντας τις κυρώσεις κατά του Ιράν.
Η παραγωγή του Ιράν που θα λείψει, θα αντισταθμιστεί με άλλους τρόπους και η Ουάσιγκτον έσπευσε ήδη να προσεγγίσει τη Βενεζουέλα προκειμένου να αυξηθεί η δική της παραγωγή.
Γενικότερα μπαίνουν στο τραπέζι τα εναλλακτικά σενάρια για την ενεργειακή ανεξαρτησία της Μεσογείου, εξέλιξη που θεωρείται ότι ευνοεί τόσο την ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας EuroAsia όσο και τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed που σχεδιάζεται για να ενώσει τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου με την Ευρώπη μέσω Ελλάδας.
Η νέα κατάσταση που διαμορφώνεται και η απειλή που δέχεται το Ισραήλ βάζει σε δεύτερη μοίρα τις όποιες συζητήσεις για την εξαγωγή του ισραηλινού αερίου προς την Ευρώπη.
Αυξάνεται όμως κατακόρυφα και η ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις της κρίσης στις τιμές του μαύρου χρυσού. Παρά τις ομοιότητες με το 1973, σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, δεν αναμένεται να επαναληφθεί η πετρελαϊκή κρίση όπως συνέβη τότε. Πάντως, το σοκ στην αγορά είναι τέτοιο που δεν αποκλείονται ανοδικές πιέσεις στις τιμές του πετρελαίου με προσέγγιση των επιπέδων των 100 δολαρίων το βαρέλι.
Ήδη το Brent άνοιξε με άνοδο 5% ξεπερνώντας τα 88 δολάρια υπό την ανησυχία των αγορών για το ενδεχόμενο νέων αυστηρότερων κυρώσεων έναντι του Ιράν, το οποίο υποστηρίζει τη Χαμάς.
Ανησυχία στη χώρα μας για το πετρέλαιο θέρμανσης
Ουδείς γνωρίζει σήμερα την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης στη χώρα μας, λόγω των αναταράξεων που προκαλούν οι διεθνείς εξελίξεις.
Το εύρος των επιπτώσεων στις διεθνείς αγορές του πετρελαίου δεν μπορεί κανείς να το προβλέψει και πολύ περισσότερο ως προς τη διαμόρφωση των τιμών των προϊόντων στις τοπικές αγορές.
Οι εκτιμήσεις που δίνουν παράγοντες της εγχώριας αγοράς πετρελαιοειδών ήθελαν την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης να υποχωρεί στα 1,39 ευρώ ανά λίτρο.
Είναι πλέον αβέβαιο αν η πρεμιέρα του πετρελαίου θέρμανσης θα γίνει τελικά με τιμές κάτω από τα 1,39 ευρώ το λίτρο.
Με τα τελευταία δεδομένα και πριν την πολεμική σύρραξη Ισραήλ – Χαμάς η μέση τιμή του πετρελαίου θέρμανσης έδειχνε να υποχωρεί θεαματικά κάτω από τα 1,39 ευρώ το λίτρο όταν πριν από περίπου δύο εβδομάδες οι προβλέψεις έδειχναν για ένα εύρος τιμών από τα 1,46 έως και τα 1,50 ευρώ το λίτρο.
Η πρεμιέρα της διάθεσης του καυσίμου είναι η Παρασκευή 13 Οκτωβρίου.
Η πρώτη ΄κρυάδα’ ήρθε μετά την αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών του αργού πετρελαίου από τα 96 δολάρια το βαρέλι στις 27 Σεπτεμβρίου στα 84 δολάρια την περασμένη Παρασκευή 6 Οκτωβρίου.
Σε ποια τιμή θα ξεκινήσει η διάθεση
Η στήριξη των νοικοκυριών ενόψει του χειμώνα θα γίνει μέσω της χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης.
Τα ποσά παραμένουν ίδια όπως και την περσινή σεζόν, ωστόσο τα εισοδηματικά κριτήρια διευρύνθηκαν για τις οικογένειες με παιδιά.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα η κυβέρνηση έχει διαμηνύσει πως δεν θα επιδοτήσει σε άλλες κατηγορίες αλλά ούτε και γενικευμένα την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης.
Πάντως με τα δεδομένα πριν τη σύρραξη Ισραήλ – Χαμάς οι τιμές του πετρελαίου θέρμανσης είναι στα περίπου ίδια με τα περσινά επίπεδα (1,37 έως 1,41 ευρώ το λίτρο)
Άρα φέτος θα πάρουν επίδομα περισσότερα νοικοκυριά με προστατευόμενα τέκνα. Ωστόσο, για πρώτη φορά καθιερώνεται όριο για το τζίρο των φορολογούμενων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα ενώ καταργείται το διπλό επίδομα που έλαβαν πέρυσι όσοι γύρισαν την πλάτη στο φυσικό αέριο.
Αναλυτικά:
- Το εισοδηματικό όριο παραμένει στα 16.000 ευρώ για τον άγαμο και στα 24.000 ευρώ για τον έγγαμο αλλά αυξάνεται για τις οικογένειες με παιδιά από 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο, σε 5.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Αυτό σημαίνει ότι το εισοδηματικό όριο για ένα νοικοκυριό με ένα παιδί διαμορφώνεται από 27.000 ευρώ σε 29.000 ευρώ, για ένα νοικοκυριό με δύο παιδιά το όριο εισοδήματος από 30.000 ευρώ ανεβαίνει στα 34.000 ευρώ και για ένα νοικοκυριό με τρία παιδιά το κριτήριο του εισοδήματος αυξάνεται από 33.000 ευρώ σε 39.000 ευρώ.
- Η βάση υπολογισμού του επιδόματος θέρμανσης καθορίζεται στα 350 ευρώ, για όλους τους δικαιούχους το οποίο θα πολλαπλασιάζεται με έναν συντελεστή επιδότησης, ονομαζόμενο “συντελεστή βαθμοημέρας” και κλιμακούμενο από 0,12 έως 1,62 ανάλογα με το ψύχος που επικρατεί σε κάθε περιοχή της χώρας, προκειμένου να προκύψει το ποσό επιδόματος που δικαιούται ο κάθε ενδιαφερόμενος. Επιπλέον, το ποσό του επιδόματος , όπως διαμορφώνεται μετά τον πολλαπλασιασμό της βάσης υπολογισμού με τον συντελεστή επιδότησης, θα προσαυξάνεται για κάθε εξαρτώμενο τέκνο του δικαιούχου κατά 20%. Για όσους δικαιούχους διαμένουν σε περιοχές όπου οι κλιματικές συνθήκες χαρακτηρίζονται το χειμώνα από δριμύ ψύχος και ο συντελεστής επιδότησης είναι ίσος με το 1 ή μεγαλύτερος από το 1, τα ποσά του επιδόματος θα είναι προσαυξημένα περαιτέρω κατά 25% με το μέγιστο ποσό να φθάνει μέχρι τα 1.000 ευρώ (αντί τα 800 ευρώ).
- Πάνω από 1 εκατ. νοικοκυριά θα λάβουν επίδομα θέρμανσης το οποίο κυμαίνεται από 100-800 ευρώ ανάλογα με την περιοχή και τη σύνθεση του νοικοκυριού ενώ στις περιοχές με πολύ κρύο το επίδομα φθάνει έως 1.000 ευρώ.
- Στα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα τίθεται για πρώτη φορά και όριο τζίρου έως 80.000 ευρώ ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι που δήλωσαν φέτος στην Εφορία ακαθάριστα έσοδα πάνω από 80.000 ευρώ αποκλείονται αυτομάτως από το επίδομα θέρμανσης.
- Το επίδομα θέρμανσης θα χορηγείται σε φυσικά πρόσωπα, τα οποία για τη θέρμανσή τους καταναλώνουν πετρέλαιο θέρμανσης ή φωτιστικό πετρέλαιο (μπλε κηροζίνη) ή φυσικό αέριο ή υγραέριο ή καυσόξυλα ή βιομάζα (πέλετ) ή θερμική ενέργεια μέσω τηλεθέρμανσης και πληρούν τα προβλεπόμενα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
- Το επίδομα θα χορηγείται στα φυσικά πρόσωπα, για τα ακίνητα, τα οποία χρησιμοποιούν ως κύρια κατοικία κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης, είτε αυτά μισθώνονται είτε είναι δωρεάν παραχωρούμενα ή ιδιοκατοικούνται. Ειδικά για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης στους καταναλωτές καυσόξυλων και βιομάζας (πέλετ) τίθεται ως πρόσθετη προϋπόθεση το ακίνητο να βρίσκεται σε οικισμό με πληθυσμό ίσο ή κατώτερο των 10.000 κατοίκων και ο αντίστοιχος συντελεστής επιδότησης να είναι ίσος ή μεγαλύτερος του 0,8.
