Είχαμε αναφέρει πρώτοι την «τέλεια καταιγίδα» που ερχόταν στα νοικοκυριά και στην αγορά ήδη από τις 7 Σεπτεμβρίου (Αξία και radar.gr : «Οι αυξήσεις στην αγορά λόγω ενεργειακών ανατιμήσεων μοιάζουν με τέλεια καταιγίδα-θα αυξηθούν οι δικαιούχοι κοινωνικού τιμολογίου» ήταν οι τίτλοι και η πραγματικότητα δυστυχώς μας δικαίωσε.
Εδώ και μέρες επίσης επισημάναμε πως το πακέτο ενεργειακής ενίσχυσης των 150 έως 200 εκατομμυρίων που είχε εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ θα αναθεωρηθεί σημαντικά προς τα πάνω λόγω των καταιγιστικών δυσμενών εξελίξεων στην Ευρώπη με τις τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Πριν λίγες ημέρες αποκαλύψαμε πως το πακέτο ενίσχυσης τελικά θα προσεγγίσει τα 500 εκατομμύρια ευρώ και αναζητούνται εναγωνίως οι πόροι για να καλυφθεί.
Το συνολικό ποσό που θα διατεθεί από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για την επιδότηση των λογαριασμών δεν θα είναι συνεπώς 250-300 εκατ. ευρώ όπως γράφεται κατά κόρον αλλά σχεδόν μισό δις διότι «αυτό το ποσόν χρειάζεται τελικά και αυτό έχουμε κληθεί να αναζητήσουμε από διάφορες πηγές μαζί με το ΥΠΕΝ» όπως μας έλεγε πρόσφατα υψηλόβαθμο στέλεχος του Γενικού Λογιστηρίου (ΓΛΚ) που συνεχίζει πολύ διαφωτιστικά: «πρακτικά επιδιώκουμε η επιδότηση στους λογαριασμούς από τα 30 ευρώ στη Μεγαβατώρα ή αν θέλεις από τα 9-10 ευρώ το μήνα, να ανέβει και να φτάσει ή να ξεπεράσει τα 50 ευρώ στη Μεγαβατώρα ώστε το μέσο νοικοκυριό να έχει μείωση στο ποσόν της ενέργειας στο λογαριασμό κατά σχεδόν 20 ευρώ το μήνα».
Θυμίζουμε πως και η ΔΕΗ συμμετέχει ενεργά στο πρόγραμμα ανακούφισης των νοικοκυριών με έκπτωση στα τιμολόγια της, που φτάνει το 30% ως τις 300 kWh και το 40% για κατανάλωση από 300 ως 600 kWh.
Οι επιδοτήσεις στο φυσικό αέριο
Αντίστοιχες κινήσεις όμως θα γίνουν και για τη μείωση των λογαριασμών του φυσικού αερίου όπου «οι διεθνείς τιμές …τρελάθηκαν και κατέπληξαν και εμάς και θα τρελάνουν οσονούπω και τους δύσμοιρους καταναλωτές ενώ θα διαλύσουν την παραγωγική αγορά που χρησιμοποιεί το (μέχρι χθες) φτηνό και αποδοτικό καύσιμο της ενεργειακής μετάβασης» όπως μας λέει στέλεχος του ΥΠΕΝ που παρακολουθεί από κοντά και εισηγείται τις επιδοτήσεις.
Ο ίδιος υπενθυμίζει μελαγχολικά ότι «από τον Ιανουάριο μέχρι αρχές Οκτωβρίου οι τιμές του φυσικού αέριου στη λιανική έχουν αυξηθεί σχεδόν 500% δημιουργώντας κλίμα καταναλωτικής και παραγωγικής αλλοφροσύνης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις».
Η αρχική εισήγηση ΥΠΟΙΚ-ΥΠΕΝ να διατεθεί κονδύλι 150 εκατ. ευρώ, προκειμένου να επιδοτηθούν οι καταναλωτές φυσικού αερίου είτε μέσω του επιδόματος θέρμανσης, είτε απευθείας μέσω των λογαριασμών των παρόχων φυσικού αερίου, κατά το πρότυπο των λογαριασμών ρεύματος, είναι ξεκάθαρο πως πλέον δεν επαρκεί.
«Το ποσόν τελικά θα φτάσει και θα ξεπεράσει τα 250 εκατομμύρια αλλά σπάμε το κεφάλι μας να δούμε από πού θα εξοικονομηθούν αυτά τα χρήματα» μας λέει συνεργάτης του ΥΠΟΙΚ.
Αναλυτικά για το φυσικό αέριο έχουν αναπτυχθεί με εισηγήσεις «δύο εναλλακτικές γραμμές άμυνας»:
α) η επιδότηση φυσικού αερίου να περιληφθεί στο πακέτο του επιδόματος θέρμανσης, που θα έχει αυξημένα ως 30% εισοδηματικά όρια έτσι ώστε να καλύψει μεγαλύτερο αριθμό δικαιούχων και
β) η επιδότηση να έχει οριζόντιο χαρακτήρα, δηλαδή να αφορά σε όλα τα νοικοκυριά, όπως ακριβώς ισχύει για την επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος. Σε αυτήν την περίπτωση, το ποσό της έκπτωσης θα περάσει στους λογαριασμούς του φυσικού αερίου είτε των πολυκατοικιών για τη θέρμανση είτε και των οικιακών καταναλωτών
Να σημειωθεί όμως ότι η ανησυχία αυξάνει αφού η μέση τιμή εκκαθάρισης ρεύματος για το μήνα Σεπτέμβριο ήταν περίπου στα 135 ευρώ ανά Μεγαβατώρα (από 122 ευρώ τον Αύγουστο, 102 ευρώ τον Ιούλιο και μόλις 53 ευρώ τον Ιανουάριο) δηλαδή είχαμε αυξήσεις που ξεπέρασαν κάθε υπολογισμό και κάθε …φαντασία όπως επισημαίνουν όλοι οι εμπλεκόμενο και μάλιστα αυτά είναι τα επίσημα στοιχεία του Ενεργειακού Χρηματιστηρίου.
Αναπόφευκτα η τεράστια αύξηση της μέσης χονδρεμπορικής τιμής του ρεύματος για το μήνα Σεπτέμβριο θα επιφέρει μοιραία αυξήσεις στις λιανικές τιμές πολύ υψηλότερες από αυτές που υπολόγιζαν στην κυβέρνηση και στις εταιρίες εμπορίας.
Τι κάνουν οι Ευρωπαίοι; “Η πρόταση του Νότου”
Οι διεργασίες ανάμεσα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες τις τελευταίες ώρες έχουν ενταθεί για να συγκρατηθεί η καταιγίδα. Η πρόσφατη δήλωση του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Βλαντιμίρ Πούτιν ότι «η Ρωσία ενισχύει τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και αυτό αφορά και τις προμήθειες μέσω της Ουκρανίας, αντιδρώντας στον κίνδυνο μείωσης της προσφοράς ενέργειας το επόμενο διάστημα, ενώ παραμένει έτοιμη να σταθεροποιήσει την αγορά εν μέσω του ράλι των τιμών», επέδρασε μεν δραστικά στην αποκλιμάκωση των τιμών του φυσικού αερίου στη διάρκεια της χθεσινής ημέρας, αλλά η ανεξέλεγκτη, πορεία των μετοχών έφερε την αγορά στα πρόθυρα του ενεργειακού κραχ. Για παράδειγμα η ευρωπαϊκή τιμή αναφοράςπου είναι το ολλανδικό TTF (Title Transfer Facility), κατέγραψε άνοδο 16,36% στα 135 ευρώ η μεγαβατώρα (MWh).
Ο δριμύς χειμώνας από κλιματολογική αλλά κυρίως οικονομική άποψη, επιταχύνει τις πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τον Ισπανό Πρωθυπουργό, Πέδρο Σάντσεθ να προτείνει την αγορά φυσικού αερίου εκ μέρους όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή κοινοπραξία όσων το επιθυμούν με την Ελλάδα να συμμετέχει ενεργά σε αυτήν μαζί με Γάλλους, Ιταλούς και Πορτογάλους.
«Η πρόταση που η κυβέρνησή μας κάνει είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαπραγματευτεί εκ μέρους και των 27 κρατών μελών και εάν ορισμένα εξ αυτών αντιτίθενται σε αυτό, να σχηματιστεί ενισχυμένη Κοινοπραξία του Νότου, στο πλαίσιο της οποίας οι χώρες που το επιθυμούν, θα μπορούν να συμμετάσχουν και η Επιτροπή θα μπορούσε να διαπραγματευτεί» περιέγραψε ο Σάντσεθ, μετέχοντας στην Σύνοδο ΕΕ- Δυτικών Βαλκανίων, στη Λουμπλιάνα.
Στο ίδιο πλαίσιο, επιχειρώντας να καθησυχάσει τους ευρωπαίους καταναλωτές, η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Κάντρι Σίμσον δήλωσε χθες πως “τα υπόγεια αποθέματα αερίου είναι πάνω από 75% σε όλη των Ευρώπη. Το επίπεδο αυτό είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο δέκα ετών, αλλά επαρκές για να καλύψει τις εποχιακές ανάγκες του χειμώνα” σημείωσε η ίδια, ενώ προανήγγειλε σύντομα την παρουσίαση ενός σχεδίου για την αναδιαμόρφωση της αγοράς αερίου.
“Μέχρι τα τέλη του έτους, θα προτείνω μια μεταρρύθμιση της αγοράς αερίου, και θα αναθεωρήσουμε σε αυτό το πλαίσιο θέματα γύρω από την αποθήκευση και την ασφάλεια του εφοδιασμού” πρόσθεσε η αρμόδια Επίτροπος, ανανεώνοντας το ραντεβού με τις τιμές του φυσικού αερίου για την άλλη εβδομάδα, οπότε αναμένεται να παρουσιαστεί σειρά άμεσων μέτρων, ώστε οι κυβερνήσεις της ΕΕ να μπορούν να παράσχουν στοχευμένη υποστήριξη στους καταναλωτές μέσω απευθείας πληρωμών, μειώνοντας κατά βάση φόρους στην ενέργεια.
Τέλος, με δεδομένο ότι το 90% του φυσικού αερίου της Ευρώπης προέρχεται από εισαγωγές, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε ως “υψίστης σημασίας” τις επενδύσεις της ΕΕ σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
«Οι τιμές του φυσικού αερίου εκτοξεύονται, όμως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες οι τιμές έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια και παραμένουν σταθερές», υπογράμμισε η κ. φον ντερ Λάιεν, συμπληρώνοντας ότι «μακροπρόθεσμα με την ενέργεια είναι σημαντικό να επενδύσουμε σε ανανεώσιμες πηγές που μας προσφέρουν σταθερές τιμές και περισσότερη ανεξαρτησία».