Όλοι με την «Πύλαρο» όπως έλεγε και μία διαφήμιση πριν από 121 χρόνια.

Να θυμίσουμε πως η «Πύλαρος» ήταν επιβατικό πλοίο που έκανε γενναίες προσφορές για να προσελκύσει επιβάτες, αλλά τελικά ο ανταγωνισμός με το αντίπαλο δέος τον «Άσσο» που έφτασε στην κορύφωση έξω από την Ιθάκη το πρωινό της 25 Νοεμβρίου του 1903, είχε τραγικά αποτελέσματα:

Το «Άσσος» εμβόλισε την «Πύλαρο» μόνο και μόνο για να εισέλθει πρώτο στο λιμάνι!

Η σύγκρουση ήταν σφοδρή με δεκάδες νεκρούς και τραυματίες που δεν καταμετρήθηκαν ακριβώς ποτέ, αφού τότε λίστες επιβατών δεν υπήρχαν οπότε δεν βρέθηκε άκρη.

Στον τομέα της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, δεν θα έχουμε φυσικά τέτοιες συγκρούσεις, αλλά πλέον είναι τέτοια η ροπή προς τις μπαταρίες αποθήκευσης από επιχειρηματίες μεγάλους και μεσαίους, που λαμβάνει διαστάσεις «πανικού προσέλευσης» με σφοδρό πολιτικό παρασκήνιο.

Συγκεκριμένα ζητούν από τον Διαχειριστή, τον ΑΔΜΗΕ, πρόσβαση στο ηλεκτρικό σύστημα επενδυτές για 230 περίπου standalone μπαταρίες, συνολικής ισχύος 11.970 Μεγαβάτ, ενώ οι συνολικές προκηρύξεις αφορούν μόνο σε 1700 Μεγαβάτ συνολικά.

Συνεπώς κάθε αίτηση αφορά κατά μέσο όρο έργο ισχύος περί τα 53 Μεγαβάτ. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει πως στις μονάδες που περιμένουν στην ουρά στον ΑΔΜΗΕ, περιλαμβάνεται ένα αρκετά διευρυμένο χαρτοφυλάκιο από την άποψη ισχύος.

Σε κάθε περίπτωση, όπως είναι φυσικό το εντυπωσιακό νούμερο των σχεδόν 12.000 Μεγαβάτ υπερβαίνει κατά πολύ τους στόχους για μονάδες αποθήκευσης του 2030, που περιλαμβάνει το προσχέδιο για την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ, που εστάλη στην Κομισιόν.

Τα ηλιακά πάνελ στέγης

Με την …«Πύλαρο» όμως θέλουν να πάνε αγρότες και μικροκαταναλωτές στα ηλιακά στέγης: βροχή αιτήσεων υπάρχει και για φωτοβολταϊκά στέγης ώστε να προλάβουν το «τέλος» της αυτοπαραγωγής (του net-metering) που ορίστηκε για τις 15 Μαΐου.

Πάνω από 200 αιτήσεις ημερησίως για συστήματα net-metering πυροδότησε, η πρόωρη κατάργηση του προγράμματος pv-stegi, γεγονός που πλέον προσδιορίζεται χρονικά για τις 15 Μαΐου.

Οι διεργασίες έχουν ξεκινήσει ήδη από τις αρχές Μαρτίου με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, σε συνέχεια και των επικρίσεων της Κομισιόν για το θέμα, να εκδηλώνει την πρόθεσή της να προχωρήσει στο κλείσιμο του επιδοτούμενου προγράμματος αρκετά πριν την καταληκτική ημερομηνία στις 30 Ιουνίου.

Από την Υπουργική Απόφαση που δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ την Δευτέρα 9 Απριλίου, το πρόγραμμα τελειώνει στις 15 Μαΐου μάλλον αμετάκλητα.

Η απόφαση αναφέρει τα εξής για το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στη στέγη»: «αιτήσεις μπορούν να υποβάλλονται από τους ενδιαφερόμενους από την ημέρα έναρξης του Προγράμματος μέχρι την 15η Μαΐου 2024».

Σύμφωνα με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, από την ημερομηνία που αυτό θα τεθεί σε ισχύ, νέα οικιακά συστήματα θα μπορούν να υπαχθούν στο καθεστώς net-metering, μόνο αν παράλληλα διεκδικήσουν επιδότηση από το pvstegi.

Το νομοσχέδιο αναμένεται να τεθεί σε ισχύ σύντομα. Από την επόμενη ημέρα ένα οικιακό φωτοβολταϊκό για το οποίο δεν διεκδικείται επιδότηση, θα υπαχθεί στο καθεστώς net-billing. Το net-billing θα γίνει μονόδρομος για όλα τα νοικοκυριά από τις 15 Μαΐου, όταν ολοκληρωθεί το pvstegi, αφού θα κλείσει πλέον για το net-metering και το «παράθυρο» συμμετοχής στο πρόγραμμα.

Ποιοι θα μείνουν στην αυτοπαραγωγή

Το net-metering διατηρείται για τα αγροτικά συστήματα με ισχύ μέχρι 30 κιλοβάτ.

Επίσης το καθεστώς του ενεργειακού συμψηφισμού, ανεξαρτήτως μάλιστα ισχύος, θα μπορούν εφεξής να συνεχίσουν να αξιοποιούν φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (συμπεριλαμβανομένων των ΟΤΑ), καθώς και νομικά πρόσωπα, δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, που επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους δημόσιους σκοπούς καθώς και σταθμών ΑΠΕ που αναπτύσσονται αποκλειστικά, για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και νοικοκυριών που πλήττονται από την ενεργειακή ένδεια.

Σήμερα οι αιτήσεις για συστήματα net-metering που εκκρεμούν στο ΔΕΔΔΗΕ για σύνδεση στο δίκτυο υπολογίζονται σε 22.000 εκ των οποίων οι 12.000 έγιναν μέσω του προγράμματος pvstegi και οι 10.000 χωρίς επιδότηση.

Η ανακοίνωση του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, εκφράζει σοβαρές ενστάσεις ως προς την μεταχείριση του θέματος από το Υπουργείο, υπογραμμίζοντας ότι «δημιουργείται αναστάτωση χωρίς λόγο στην αγορά».

Η αγορά εμφανίζεται σύμφωνη στη μετάβαση στο νέο καθεστώς του net-billing, ωστόσο επισημαίνει την ανάγκη αυτό να γίνει οργανωμένα και σχεδιασμένα προκειμένου να μην υπάρξει «πάγωμα» στην αγορά και μάλιστα για μήνες, όταν επίσης μια σειρά εταιρείες έχουν επενδύσει πολύμορφα στη συγκεκριμένη αγορά, ιδίως σε ότι αφορά τα μικρά φωτοβολταϊκά στέγης.

Έως σήμερα δεν έχει εκδοθεί η εφαρμοστική υπουργική απόφαση καθώς και μια πρότυπη σύμβαση, γεγονός που καθιστά «δώρον-άδωρον» την όποια διαδικασία από τον κάθε ενδιαφερόμενο, γιατί και να υποβάλει αίτηση για net-billing, δεν θα μπορεί να υλοποιήσει το έργο του.

Στο ΥΠΕΝ προχωρούν πάντως στην έκδοση της Υπουργικής Απόφασης που αναμένεται μέσα στις επόμενες εβδομάδες, αναγνωρίζοντας την αναστάτωση που προκαλείται, πλην όμως, την αναγκαιότητα να αρθεί η «αδικία» του net-metering, όπου ο αυτοπαραγωγός εγχέει ενέργεια στο δίκτυο όταν δεν την χρειάζεται το σύστημα και αποζημιώνεται για αυτήν στις τιμές της DAΜ.

Η απόφαση του ΥΠΕΝ για το «πρόωρο τέλος» προσμετρά και την κριτική της Κομισιόν για το πρόγραμμα «φωτοβολταϊκά στις στέγες». Καθώς οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι ο ταυτοχρονισμένος συμψηφισμός (net-billing) αποτελεί την πλέον δόκιμη φόρμουλα αυτοκατανάλωσης, στο κάδρο των αντιρρήσεών τους βρίσκεται το γεγονός ότι μέσω του προγράμματος επιδοτείται η περαιτέρω διείσδυση των συστημάτων net-metering στον οικιακό τομέα.

Η επενδυτική ενίσχυση για τις μπαταρίες αποθήκευσης

Αλλαγή στο ύψος της επενδυτικής ενίσχυσης για τους επικείμενους διαγωνισμούς για standalone μπαταρίες θα προχωρήσει το ΥΠΕΝ θέλοντας με τον τρόπο αυτό, αθροιστικά τα υπό επιδότηση έργα να φτάσουν τα 1.700 MW.

Το ΥΠΕΝ θα μειώσει την στήριξη για τις μπαταρίες διάρκειας 2 ωρών (MWh/MW) στα 50.000 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, διατηρώντας την ενίσχυση των 100.000 ευρώ ανά Μεγαβατώρα μόνο για τις τετράωρες μπαταρίες.

Στο επόμενο δίμηνο «τρέξει» ένας εμβόλιμος διαγωνισμός συνολικής ισχύος 175 MW που θα αφορά αποκλειστικά μπαταρίες διάρκειας 2 ωρών και να ακολουθήσουν, βάσει και του αρχικού σχεδιασμού, ο τρίτος διαγωνισμός και ένας τελευταίος τέταρτος διαγωνισμός που θα αφορά την περίσσεια ισχύος που έχει προκύψει από την μείωση της επενδυτικής ενίσχυσης.

Τα 175 MW αφορούν έργα που θα λάβουν επενδυτική ενίσχυση μέσω του REPowerEU, συνολικά της τάξης των 85 εκατομμυρίων ευρώ. Ο εν λόγω διαγωνισμός προβλέπεται να διενεργηθεί αμέσως μετά το Πάσχα.

Ο τρίτος διαγωνισμός που υλοποιείται βάσει του υφιστάμενου σχήματος ενίσχυσης για standalone μπαταρίες αφορά μπαταρίες διάρκειας 4 ωρών (MWh/MW), οι οποίες προορίζονται για εγκατάσταση σε κάποιες από τις πρώην λιγνιτικές περιοχές. Βέβαια, παραμένει ανοικτό το ενδεχόμενο να διευρυνθεί γεωγραφικά ο τρίτος διαγωνισμός, πράγμα που όμως δεν έχει ακόμη καταληχθεί.

Η μείωση της επενδυτικής ενίσχυσης από τον πρώτο στον δεύτερο διαγωνισμό – από τα 200.000 ευρώ ανά Μεγαβάτ στα 100.000 ευρώ ανά Μεγαβάτ – διεύρυνε το χαρτοφυλάκιο που πρόκειται να λάβει λειτουργική και επενδυτική ενίσχυση. Το «έξτρα» χαρτοφυλάκιο υπολογίζεται σε 400-500 Μεγαβάτ, ενώ θα δημοπρατηθεί σε ένα διακριτό, επιπλέον διαγωνισμό.

Τι είναι το net billing

O ταυτοχρονισμένος ενεργειακός συμψηφισμός (net-billing) θα αποτελέσει το νέο βασικό μοντέλο εφαρμογής αυτοκατανάλωσης ενέργειας με χρήση συστημάτων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από ιδιώτες και επιχειρήσεις, καθώς το μοντέλο του net metering οδεύει προς το τέλος του.

Το net-billing αποτελεί ένα πιο περιοριστικό πλαίσιο, καθώς η ενέργεια που εγχέεται στο δίκτυο λόγω της αδυναμίας ταυτοχρονισμού τιμολογείται σε μια χαμηλότερη αξία (συνήθως της χονδρικής) από αυτήν που αγοράζει εν τέλει ο καταναλωτής όταν δεν υπάρχει οικία παραγωγή για την κάλυψη των αναγκών του.

Το εκτιμώμενο όφελος περιορίζεται και ταυτόχρονα αποκτά ιδιαίτερη σημασία η όσο το δυνατόν κατανομή των φορτίων του καταναλωτή σε στιγμές που η παραγωγή μπορεί να καλύψει τη ζήτηση.

Ο ενεργειακός συμψηφισμός είναι σαφώς το πιο ευνοϊκό μοντέλο λειτουργίας για τους καταναλωτές καθώς παρέχει τη δυνατότητα συμψηφισμού της συνολικής ενέργειας που έχει παράξει ο σταθμός ΑΠΕ με αυτήν που κατανάλωσε χωρίς να συμπεριλαμβάνει στον υπολογισμό του τον χρόνο κατανάλωσης.

Δεν υπάρχει τιμολόγηση της αξίας της ενέργειας, αλλά μόνο συμψηφισμός της στην βάση της ενέργειας (kWh).

Ο μόνος περιορισμός που ισχύει αποτελεί η τελική περίοδος συμψηφισμού που είναι τα 3 έτη. Ήδη, ο Ν. 5037/2023 έχει περιορίσει αρκετά τα όρια άσκησης του δικαιώματος αυτού σε 10,8 Kw για τα οικιακά συστήματα και 100 Kw για τις επιχειρήσεις.

Σημαντική παράμετρος είναι πλέον και η αποθήκευση σε μικρή ή μεγάλη κλίμακα. Η τοποθέτηση συστήματος αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να αυξήσει την αυτονομία της εγκατάστασης και με αυτόν τον τρόπο να μειώσει την αλληλεπίδραση και εν τέλει την εξάρτηση από το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.

Η αποθήκευση θα μπορούσε να αποτελείται από έναν μικρό σταθμό (10 kWh) σε μία οικιακή εγκατάσταση που θα κάλυπτε τον καταναλωτή προσφέροντάς του αυτονομία της τάξεως του 80-90% η έναν κεντρικό σταθμό αποθήκευσης και ελέγχου που θα εξυπηρετούσε δεκάδες η εκατοντάδες οικίες και ορισμένες επιχειρήσεις.

Για τις επιχειρήσεις το όριο άσκησης του δικαιώματος του ενεργειακού συμψηφισμού έχει περιοριστεί στα 100 Kw και έχει αφαιρεθεί η δυνατότητα άσκησης του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (virtual net-metering). Παράλληλα με τις παρεμβάσεις αυτές, στο Ν.5037/2023 περιγράφηκε σε αρχικό βαθμό το γενικό πλαίσιο των δυνατοτήτων και των ορίων του net billing για τις επιχειρήσεις.

Εκεί δεν τέθηκε άνω όριο στην αιτούμενη ισχύ εγκατάστασης και ορίστηκε πως η πλεονάζουσα ενέργεια που δεν θα ταυτοχρονίζεται θα τιμολογείται στην τιμή περίπου των 65 ευρώ / Mwh. Η σχετική Υπουργική Απόφαση που θα διευκρινίζει και θα περιγράφει αναλυτικά το παραπάνω πλαίσιο, αναμένεται μέσα στο επόμενο διάστημα.

Το μοντέλο του ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού απαιτεί περισσότερη μελέτη των καταναλώσεων, όχι όμως με την συνήθη μορφή της εξέτασης των ετήσιων αναγκών όπως ίσχυε μέχρι σήμερα, αλλά της ωριαίας κατανομής της μέσα στο έτος. Στη μελέτη επίσης συμπεριλαμβάνεται η ύπαρξη η όχι αποθηκευτικής δυνατότητας αλλά και η χρησιμοποίηση μεικτών τρόπων παραγωγής ενέργειας.

Ο ταυτοχρονισμένος συμψηφισμός ανταμείβει τον καταναλωτή και παραγωγό, που μετατραπεί σε μια περισσότερο ανεξάρτητη ενεργειακή οντότητα, ενώ του παρέχει τη δυνατότητα πώλησης της περίσσειας ενέργειας. Σταδιακά, επικρατεί η λογική της ωριαίας αξίας της τιμής της ενέργειας και της διαφοροποίησης του κόστους ανά καταναλωτή, ακόμα και αν η τελική σωρευτική ενέργεια είναι ίδια.

Οι ευκαιρίες άσκησης του δικαιώματος του παραγωγού δεν σταματούν για τους καταναλωτές, καθώς, με μια λεπτομερή ανάλυση του προφίλ ζήτησης της αξιολόγησης των ιδιαίτερων αναγκών και της βέλτιστης διαστασιολόγησης ενός σταθμού παραγωγής και αποθήκευσης που θα εξυπηρετεί ένα ή περισσότερα μέρη, είναι δυνατή η σημαντική βελτίωση του κόστους ενέργειας και η θωράκιση του καταναλωτή έναντι των διακυμάνσεων των τιμών του ρεύματος.

Διαβάστε ακόμη:

• Αμάντα Χόλντεν: Όταν είμαι μαυρισμένη λέω «ναι» σε όλα
• Πολίνα Πορίζκοβα: Ξανά γυμνή στο Instagram
• Καλαμαριά: Έστελνε με drone το εσώρουχο της σε παντρεμένο γείτονα
• Χάρης Δούκας: Αύξηση στα τέλη λόγω υπερτουρισμού και συνεισφορά από τα ξενοδοχεία