Τα τελευταία χρόνια, οι ελληνο-κινεζικές σχέσεις διανύουν μία νέα, δυναμική περίοδο, όπως αποδεικνύει και ο μεγάλος αριθμός εκατέρωθεν επισήμων επισκέψεων σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, οι οποίες οδήγησαν στην δημιουργία σταθερών διαύλων επικοινωνίας και την διαμόρφωση κοινής προσέγγισης σε σειρά ζητημάτων.
Παρόλα αυτά, ο όγκος του ελληνο-κινεζικού εμπορίου το 2020 αντιστοιχεί σε μόλις 5,9% του συνόλου του ελληνικού εξωτερικού εμπορίου το 2020, γεγονός που δεν ανταποκρίνεται, τόσο στις πραγματικές δυνατότητες, όσο και στο εξαιρετικό επίπεδο των γενικότερων σχέσεων των δύο χωρών. Είναι προφανές ότι πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες, ώστε οι εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών να αναπτυχθούν, στον ευρύτερο δυνατό βαθμό.
Σύμφωνα με σχετική μελέτη του Γραφείου Οικονομικών Υποθέσεων της Πρεσβείας της Ελλάδος στο Πεκίνο, την τελευταία πενταετία (2017-2021), παρατηρείται ανάπτυξη του διμερούς ελληνοκινεζικού εμπορίου, η συνολική αξία του οποίου υπερέβη τα € 5,7 δισ., το 2021. Η αξία αυτή είναι κατά 80% περίπου υψηλότερη της αντίστοιχης αξίας του 2017. Η αξία των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων στην Κίνα το 2021 μειώθηκε κατά -16,2% και διαμορφώθηκε σε € 715,4 εκ., έναντι € 854,8 εκ. το προηγούμενο έτος. Αντίθετα η αξία των ελληνικών εισαγωγών κινεζικών προϊόντων αυξήθηκε κατά 33,8% και άγγιξε τα € 5 δισ. έναντι € 3,7 δισ., το προηγούμενο έτος. Οι ανωτέρω εξελίξεις είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της αξίας του διμερούς εμπορίου κατά 24,6% (ή κατά € 1,1 δισ. περίπου) και την κατά 48,1% αύξηση του εμπορικού ελλείμματος της χώρας μας (κατά € 2,8 δισ. περίπου).
Αρχής γενομένης από το 2016 και μετά από τρία συνεχή έτη αρνητικής πορείας (2013- 2015) η αξία των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων στην Κίνα άρχισε να ακολουθεί εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης. Ειδικότερα, η αξία των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων στην Κίνα, το 2018, σχεδόν διπλασιάστηκε, έναντι 2017 (αύξηση 91%), και διαμορφώθηκε σε € 902,3 εκ. σημειώνοντας ιστορικό υψηλό. Η παρατηρούμενη κάμψη των ελληνικών εξαγωγών το 2021 θα πρέπει να θεωρηθεί μάλλον φυσιολογική, μετά την μεγάλη αύξηση της αξίας των ελληνικών εξαγωγών το 2018 ενώ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η παγκόσμια ύφεση λόγω της πανδημίας COVID 19.
Οι ελληνικές εξαγωγές στην Ηπειρωτική Κίνα εξακολουθούν να έχουν έντονα συγκεντρωτικό χαρακτήρα, καθώς οι πέντε (5) πρώτες κατηγορίες εξαγόμενων προϊόντων συνεχίζουν να καλύπτουν άνω του 85% του συνόλου. Τούτο σημαίνει, ότι οι ελληνικές εξαγωγές είναι ευάλωτες σε πιέσεις και διακυμάνσεις της ζήτησης των συγκεκριμένων ομάδων προϊόντων.
Ειδικότερα, την πρώτη θέση εξακολουθούν να καταλαμβάνουν οι εξαγωγές πετρελαϊκών προϊόντων (HS Code: 2710), οι οποίες σημειώνουν αύξηση τόσο σε πραγματικά (€ 433,5 εκ., έναντι € 418,6 εκ. το 2019 – αύξηση 3,6%), όσο και σε σχετικά μεγέθη (αύξηση του μεριδίου τους κατά σχεδόν τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες).
Ακολουθούν οι εξαγωγές μαρμάρου (HS Code: 2515), οι οποίες όμως παρουσιάζουν σημαντική κάμψη 35,2% σε σχέση με το 2019 (€ 137,1 εκ., έναντι € 211,5 εκ.) ενώ, παράλληλα, το μερίδιό τους συρρικνώνεται κατά περισσότερο από 6,5 ποσοστιαίες μονάδες. Σημειώνεται ότι πρόκειται για το δεύτερο συνεχές έτος κάμψης της αξίας των εν λόγω ελληνικών εξαγωγών στην Ηπειρωτική Κίνα με συνέπεια κατά τη διετία 2019-2020 η αξία τους να έχει σχεδόν υποδιπλασιασθεί, σε σχέση με το 2018. Την τρίτη θέσει καταλαμβάνει, για πρώτη φορά, μία δυναμική ομάδα προϊόντων, τα μεταλλεύματα/εμπλουτίσματα πολύτιμων μετάλλων (HS Code: 2616). Μετά την εντυπωσιακή αύξηση τους, το 2018, οι συναφείς εξαγωγές εξακολουθούν να εξελίσσονται ανοδικά, τόσο το 2019, όσο και το 2020, οπότε η αξία τους διαμορφώθηκε σε € 79,7 εκ, έναντι € 46,6 εκ., το 2019, σημειώνοντας, για άλλο ένα έτος, εντυπωσιακή αύξηση, της τάξης του 70,9%.
Στην τέταρτη θέση κατατάσσονται οι εξαγωγές μηχανών φυγοκέντρισης (HS Code: 8421), οι οποίες επίσης αποτελούν εξαιρετικά δυναμική ομάδα προϊόντων, κατά την περίοδο 2017-2020, καθώς παρουσιάζουν σταθερά αυξητική πορεία. Ειδικότερα, το 2019, η αξία των συναφών ελληνικών εξαγωγών σχεδόν τριπλασιάστηκε, σε σχέση με το 2018 και διαμορφώθηκε σε € 55,0 εκ. Το 2020, οι ελληνικές εξαγωγές των εν λόγω προϊόντων συνέχισαν να αυξάνονται, με πολύ όμως πιο ήπιο ρυθμό (6,3%) με αποτέλεσμα η αξία τους να διαμορφωθεί σε € 58,5 εκ.
Τέλος, στην πέμπτη θέση των ελληνικών εξαγωγών στην Ηπειρωτική Κίνα κατατάσσεται μία ακόμα εξαιρετικής δυναμικής ομάδα προϊόντων, τα φάρμακα (HS Code: 3004), οι εξαγωγές των οποίων, το 2020, διαμορφώθηκαν σε € 32,8 εκ., έναντι € 30,7 εκ., το 2019 (αύξηση 6,6%). Σημειώνεται ότι, κατά την περίοδο 2017-2020, η αξία των ελληνικών εξαγωγών φαρμάκων στην Ηπειρωτική Κίνα έχει σχεδόν πενταπλασιασθεί.
Πλην τούτων, την πρώτη δεκάδα ομάδων ελληνικών προϊόντων που εξήχθησαν στην Ηπειρωτική Κίνα συμπληρώνουν οι στροβιλοκινητήρες (HS Code: 8411), τα ιατρικά κλπ. όργανα (HS Code: 9018), τα εξαρτήματα κινητήρων εσωτερικής καύσης (HS Code: 8409), το βαμβάκι (HS Code: 5201) και οι χρωστικές ύλες (HS Code: 3204).
Συγκρατείται, τέλος, η ιδιαίτερη ανάπτυξη των εξαγωγών πλακών κλπ. από μη κυψελώδεις πλαστικές ύλες (HS Code: 3920), μετρητών αερίων, υγρών ή ηλεκτρισμού (HS Code: 9028), λιπασμάτων (HS Code: 3105), ηλεκτρικών διακοπτών (HS Code: 8536), μηχανών πλυσίματος (HS Code: 8451), μερών και εξαρτημάτων ελκυστήρων και άλλων βαρέων οχημάτων (HS Code: 8708) και συσκευών θερμικής επεξεργασίας υλών (HS Code: 8419).
Οι επενδύσεις
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η συνολική αξία των ξένων άμεσων επενδύσεων κινεζικής προέλευσης στη χώρα μας (ηπειρωτική Κίνα, Χονγκ-Κονγκ και Μακάο) κατά την περίοδο 2002-2021 ανέρχεται σε € 2,2 δισ., με την πλειονότητα εξ’ αυτών προερχόμενων από Χονγκ-Κονγκ και περίπου το 1/3 από την ηπειρωτική Κίνα, ενώ το αντίστοιχο απόθεμα δεν καταγράφεται από την ΤτΕ.
Οι κινεζικές επενδύσεις στην Ελλάδα εστιάζονται σε τομείς ιδιαίτερα νευραλγικούς, όπως οι μεταφορές και η εφοδιαστική αλυσίδα, οι επικοινωνίες και τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα. Η βασική στρατηγική επένδυση στην Ελλάδα η οποία απέβη επιτυχής από κάθε άποψη είναι η συμμετοχή της COSCO στην επέκταση και εκσυγχρονισμό του Λιμένα Πειραιά.
Ο Πειραιάς βρίσκεται, πλέον, στην 1η θέση των μεγαλύτερων λιμένων της Μεσογείου για το 2019, από πλευράς όγκου διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων, από την 11η το 2006, ενώ διεθνείς εταιρείες όπως η ZTE, η HUΑWEI και η HP διακινούν μέσω Πειραιά τα προϊόντα τους στην Ευρώπη. H COSCO ενδιαφέρεται επίσης για επέκταση των δραστηριοτήτων της στην Αλεξανδρούπολη με ενοικίαση σχετικών χώρων στον Οργανισμό Λιμένος, το διαμετακομιστικό κέντρο στο Θριάσιο και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Η αρχική επένδυση στον Πειραιά προέβλεπε ανάληψη παραχώρησης προβλητών ΙΙ και ΙΙΙ για 30+5+5 χρόνια. Τα σχέδια της COSCO εξαρτώνται επίσης έως έναν βαθμό και από το υπόλοιπο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, όπως είναι το Θριάσιο, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, αλλά και το αεροδρόμιο στο Καστέλι, ενώ υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να υπάρξει ενδιαφέρον και για το λιμάνι της Ελευσίνας, όπως και για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Στόχος η ανάπτυξη στην περιοχή μονάδων ελαφράς μεταποίησης και συναρμολόγησης κινεζικών και άλλων προϊόντων.
