ΤΟ ΟΝΟΜΑ Μονέ φέρνει συνήθως στο μυαλό εικόνες με νούφαρα, θημωνιές, τον καθεδρικό ναό της Ρουέν, κάποια από τα πιο γνωστά έργα της ευρωπαϊκής τέχνης. Τώρα όμως μια έκθεση στο Παρίσι θα επικεντρωθεί σε έναν άλλο, λιγότερο γνωστό, Μονέ: τον Λεόν Μονέ, τον παραγνωρισμένο μεγαλύτερο αδελφό του διάσημου ζωγράφου Κλοντ Μονέ, ο οποίος τον στήριξε όταν ήταν φτωχός και πάσχιζε να γίνει γνωστός στον χώρο της τέχνης.

Θα είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια εκδήλωση – η οποία περιλαμβάνει επίσης άγνωστα μέχρι σήμερα έργα και σκίτσα του «πατέρα του ιμπρεσιονισμού» – ασχολείται με τον άγνωστο στους πολλούς μεγαλύτερο αδελφό του διάσημου ζωγράφου.

Ο Λεόν Μονέ, χημικός και βιομήχανος, μπορεί να έχει σε μεγάλο βαθμό αγνοηθεί από την ιστορία, ήταν όμως ένας από τους πρώτους χορηγούς του ιμπρεσιονιστικού κινήματος τον 19ο αιώνα, υποστηρίζοντας όχι μόνο τον αδελφό του αλλά και φίλους του ζωγράφους, όπως ο Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ, ο Καμίλ Πισαρό και ο Αλφρέντ Σισλέ.

Η Ζεραλντίν Λεφέβρ, επιμελήτρια της έκθεσης που εγκαινιάζεται τον επόμενο μήνα στο Musée du Luxembourg στο Παρίσι, δήλωσε ότι ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά γι’ αυτόν. «Επικοινώνησα με τους απογόνους του Μονέ, και έψαξα σε δημόσια και ιδιωτικά αρχεία, αλλά υπήρχαν ελάχιστες πληροφορίες», λέει. «Έβλεπα το όνομά του εδώ και εκεί, αλλά τίποτα παραπάνω. Μου κίνησε πραγματικά την περιέργεια».

Ψάχνοντας βαθύτερα, η επιμελήτρια ανακάλυψε ότι ο Λεόν, όπως και ο αδελφός του, είχε πάθος με το χρώμα και ήταν εκείνος που βοήθησε οικονομικά τον Κλοντ, αγοράζοντας τους πίνακές του και συστήνοντάς τον σε άλλους βιομηχάνους που θα μπορούσαν να τον στηρίξουν.

Ο Λεόν γεννήθηκε το 1836, τέσσερα χρόνια πριν από τον Κλοντ, τον μικρότερο γιο του Αντόλφ και της Λουίζ – Ζιστίν Μονέ, και τα δύο αγόρια πέρασαν τα πρώτα τους χρόνια στο Παρίσι πριν η οικογένεια μετακομίσει στη Χάβρη, γύρω στο 1845. Σπούδασε χημικός και ειδικεύτηκε στο καινούριο τότε πεδίο των συνθετικών βαφών και χρωστικών που χρησιμοποιούνταν για τον χρωματισμό των υφασμάτων. Αφού μετακόμισε στη Ρουέν ως αντιπρόσωπος πωλήσεων για ένα εργοστάσιο με έδρα την Ελβετία που παρήγαγε υφάσματα ινδικού τύπου, έγινε το 1872 ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Βιομηχανικής Εταιρείας της Ρουέν.

«Είναι σημαντικό το γεγονός ότι ο Λεόν ενδιαφερόταν για τη χημική πλευρά των χρωστικών και των βαφών, ενώ ο Κλοντ ενδιαφερόταν για την εικαστική χρήση των χρωμάτων», λέει η Λεφέβρ. «Ο Λεόν είχε πλήρη συνείδηση της σημασίας του έργου του αδελφού του και τον στήριξε όταν εκείνος ήταν φτωχός και κυριολεκτικά δεν είχε να φάει».

Ο Λεόν ξεκίνησε να συλλέγει έργα τέχνης απευθείας από τους άσημους άκομα καλλιτέχνες που γνώρισε μέσω του αδελφού του, ενθαρρύνοντάς τους να συμμετέχουν σε τοπικές εκθέσεις προκειμένου να αποκτήσει μεγαλύτερη προβολή το έργο τους.

Η εκ μέρους του ενίσχυση των ζωγράφων που θα αποτελούσαν την διάσημη Σχολή της Ρουέν ενθάρρυνε και άλλους να αγοράσουν έργα του εκκολαπτόμενου ριζοσπαστικού καλλιτεχνικού κινήματος που ξεκίνησε επίσημα το 1874 με μια έκθεση στο Παρίσι, η οποία περιλάμβανε έργα που είχαν απορριφθεί από το Σαλόνι της Ακαδημίας Καλών Τεχνών, θεσμός που καθόριζε απολύτως το καλλιτεχνικό γούστο της εποχής.

Παρότι η αλληλογραφία ανάμεσα στα δύο αδέλφια δεν έχει διασωθεί, οι επιστολές του Λεόν προς την σύζυγό του, φανερώνουν, σύμφωνα με τη Λεφέβρ, μια προσωπικότητα «εγκάρδια και ειλικρινή, με ζωηρή και κοφτερή νοημοσύνη». Γνωρίζουμε πάντως ότι οι σχέσεις των δύο αδελφών είχαν ψυχρανθεί και δεν αποκαταστάθηκαν πριν από τον θάνατο του Λεόν Μονέ το 1917.

Στην έκθεση θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά ένα πορτρέτο του Λεόν που φιλοτέχνησε ο αδελφός του το 1874 και τον δείχνει με καπέλο τύπου μπόουλερ και μαύρο κοστούμι. Θα εκτεθούν επίσης δύο από τα πρώτα μπλοκ ζωγραφικής του Κλοντ Μονέ – το ένα εκ των οποίων είχε ξεκινήσει όταν ήταν μόλις 15 ετών – που είχε αγοράσει ο Λεόν σε δημοπρασία και αργότερα τα είχε υπογράψει ο αδελφός του, επίσης αθέατα μέχρι σήμερα.

Θα παρουσιαστούν επίσης 20 έργα του Κλοντ Μονέ μαζί με άλλα των Ρενουάρ, Σισλέ, Πισαρό αλλά και της Μπερτ Μοριζό, επίσης επιφανούς μορφής του ιμπρεσιονιστικού κινήματος, καθώς και πίνακες λιγότερο γνωστών καλλιτεχνών της Σχολής της Ρουέν, μαζί με δείγματα υφασμάτων και δείγματα χρωμάτων από το έργο του Μονέ του πρεσβύτερου. Τα πιο προσωπικά εκθέματα θα περιλαμβάνουν σχέδια και φωτογραφίες των αδελφών Μονέ και της οικογένειας.

«Πρόκειται για μια ασυνήθιστη έκθεση. Η συλλογή του Λεόν Μονέ δεν ήταν πολύ μεγάλη – υπάρχουν μόνο περίπου 60 έργα – αλλά η ποιότητα είναι εξαιρετική και πολλά από αυτά βρίσκονται ακόμη σε ιδιωτικές συλλογές και δεν τα έχει δει ποτέ το κοινό», σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης που θα ξεκινήσει στις 15 Μαρτίου και θα διαρκέσει μέχρι τος 16 Ιουλίου.

Διαβάστε ακόμη: