Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε το πρώτο της βήμα σε μια διαδικασία που θα διαρκέσει δύο χρόνια και θα αφορά το σχέδιο δαπανών της Ένωσης για την επταετία από το 2028 ως και το 2034.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επέμεινε ότι το σχέδιο ύψους 1,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ θα καταστήσει τα ταμειακά διαθέσιμα της ΕΕ «μεγαλύτερα», «πιο έξυπνα» και «πιο αποτελεσματικά» και ότι ο προϋπολογισμός είναι «ο πιο φιλόδοξος που έχει προταθεί ποτέ».

Ωστόσο, σε ένδειξη των έντονων διαπραγματεύσεων που θα ακολουθήσουν, απογοητευμένοι βουλευτές έσπευσαν να αντικρούσουν τους ισχυρισμούς της φον ντερ Λάιεν, λέγοντας ότι η Επιτροπή παρουσίασε παραπλανητικά τις προσαρμογές στον πληθωρισμό των τελευταίων ετών ως αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Όλα τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη, καθώς και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρέπει να συμφωνήσουν στο σχέδιο πριν από την έγκρισή του. Καθώς οι γραμμές της μάχης χαράσσονται, το POLITICO συνέταξε έναν εύχρηστο οδηγό για το ποιος κλάδος βγαίνει κερδισμένος και ποιος χαμένος από την αρχική πρόταση.

Χαμένοι: Οι αγρότες

Στον τελευταίο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, η Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) έφτασε τα 386,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτή τη φορά, 300 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν διατεθεί για τη γεωργία.

Ενώ η ΚΓΠ αποτελούσε ξεχωριστό τμήμα του προϋπολογισμού, τώρα έχει συγχωνευθεί με τη χρηματοδότηση άλλων πολιτικών σε ένα ταμείο για «Εθνικά και Περιφερειακά Σχέδια Συνεργασίας», κάτι που έχει προκαλέσει αντιδράσεις από τους αγρότες.

Χαμένοι: Προϊόντα καπνού

Ενώ το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού θα προέλθει από τις συνεισφορές των χωρών της ΕΕ, η Επιτροπή πρότεινε επίσης τρεις νέους φόρους που στοχοποιούν τα ηλεκτρικά απόβλητα, τις μεγάλες εταιρείες και τα προϊόντα καπνού, όπως τα τσιγάρα και τα πούρα. Αυτά τα προϊόντα φορολογούνται επί του παρόντος από τις επιμέρους χώρες, οι οποίες διατηρούν τα έσοδα για τον εαυτό τους.

Χαμένοι: Περιβάλλον

Η βιοποικιλότητα αναμένεται να χάσει το ειδικό μερίδιο του προϋπολογισμού της ΕΕ, το οποίο θα απορροφηθεί σε έναν ευρύτερο στόχο «κλίμα και περιβάλλον» που θα ανέρχεται στο 35 % του προϋπολογισμού, φτάνοντας περίπου τα 700 δισεκατομμύρια ευρώ.

Το πρόγραμμα LIFE — ειδική χρηματοδότηση για το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα — έχει επίσης απορροφηθεί στα «εθνικά και περιφερειακά σχέδια», καθώς και στο «Ταμείο Ανταγωνιστικότητας» ύψους 410 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο συγκεντρώνει διάφορα υφιστάμενα προγράμματα χρηματοδότησης.

Νικητές: Ανατολικές χώρες και Ουκρανία

Οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης σημείωσαν σημαντική νίκη, όταν η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι ιδίως εκείνες που συνορεύουν με την Ουκρανία, τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, θα λάβουν περισσότερα κονδύλια από τις άλλες για να καλύψουν τόσο τις ανάγκες τους στον τομέα της ασφάλειας όσο και στην οικονομία τους. 

Τέλος, η ΕΕ πρότεινε να υποστηρίξει την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας και την πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ με επιπλέον 100 δισεκατομμύρια ευρώ.

Νικητές: Καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας

Σύμφωνα με την πρόταση, η ΕΕ θα αυξήσει δραστικά τη στήριξη για τον εκσυγχρονισμό των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης, προκειμένου να μειωθούν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες επισημάνθηκαν σε έκθεση του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, ως η αχίλλειος πτέρνα της Ευρώπης στον ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Νικητές: Ψηφιακές τεχνολογίες

Η Επιτροπή επιθυμεί να πενταπλασιάσει τα κονδύλια της Ένωσης για τις ψηφιακές τεχνολογίες. Αυτό θα αυξήσει τα κονδύλια για τον ψηφιακό τομέα σε 54,8 δισεκατομμύρια ευρώ στον επόμενο προϋπολογισμό.

Νικητές: Άμυνα

Η πρόταση της Επιτροπής είναι να διατεθούν τουλάχιστον 131 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα και το διάστημα, ποσό που «είναι πέντε φορές μεγαλύτερο από το σημερινό». Θα διατεθούν επίσης ξεχωριστοί προϋπολογισμοί για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας της ΕΕ.

Νικητές: Έρευνα και πολιτισμός

Το πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης της Ένωσης, «Horizon Europe», αναμένεται να διπλασιαστεί σχεδόν, φτάνοντας τα 175 δισεκατομμύρια ευρώ. Ήδη σήμερα είναι ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα του είδους του στον κόσμο, με προϋπολογισμό 95 δισεκατομμυρίων ευρώ, αν και μια ομάδα εμπειρογνωμόνων υποστηρίζει ότι η ΕΕ πρέπει να αυξήσει τις δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη σε 220 δισεκατομμύρια ευρώ προκειμένου να παραμείνει ανταγωνιστική.

Άγνωστο: Στρατιωτική κινητικότητα

Η Επιτροπή επιθυμεί η Ένωση να διαθέσει 17,7 δισεκατομμύρια ευρώ για τη στρατιωτική κινητικότητα, σύμφωνα με τον Επίτροπο Μεταφορών, Απόστολο Τζιτζικώστα. Επί χάρτου, αυτό φαίνεται ως μια σημαντική νίκη σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στρατιωτική κινητικότητα στον τρέχοντα προϋπολογισμό.

Στην πραγματικότητα, το ποσό αυτό υπολείπεται κατά πολύ των 75 δισεκατομμυρίων ευρώ ή ακόμη και των 100 δισεκατομμυρίων ευρώ που ο κ. Τζιτζικώστας είχε δηλώσει ότι ήταν απαραίτητα. 

Άγνωστο: Πόλεις και περιφέρειες

Το πρόγραμμα χρηματοδότησης της συνοχής της ΕΕ έχει ως στόχο την τόνωση της ανάπτυξης στις φτωχότερες περιφέρειες της Ένωσης και τη μείωση των ανισοτήτων.

Σήμερα, αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ένα τρίτο του τρέχοντος προϋπολογισμού της ΕΕ. Ωστόσο, αντί να αποτελεί αυτόνομη πολιτική στον προϋπολογισμό του 2028, η χρηματοδότηση της συνοχής αντιμετωπίζεται μέσω των λεγόμενων National and Regional Partnership Plans που καταρτίζονται από τις εθνικές κυβερνήσεις.

Διαβάστε ακόμη: