Η χρονική συγκυρία για την αναζωογόνηση του ναυπηγικού τομέα είναι πλέον κρίσιμη καθώς το πρόγραμμα για την ναυπήγηση των φρεγατών για λογαριασμό του Πολεμικού Ναυτικού θα «τρέξει» αμέσως μόλις του Μέγαρο Μαξίμου ανάψει «πράσινο φως» και καταλήξει στην αξιολόγηση των προτάσεων που κατατέθηκαν. Ωστόσο, το οξύμωρο παραμένει.

Προτάσεις υπάρχουν, διάθεση υπάρχει για συνεργασία με ελληνικές μονάδες, διάθεση από τα ελληνικά χέρια και τις επιχειρήσεις της ναυπηγοεπισκευής στον ευρύτερο Πειραιά, αλλά δεν υπάρχουν εν λειτουργία ναυπηγεία. Και τούτο γιατί ναι μεν η νέα διαγωνιστική διαδικασία τρέχει με ορίζοντα το τέλος του μήνα, αλλά δεν είναι σίγουρο και αν αυτή τη φορά η εν λόγω διαδικασία θα καταλήξει σε αποτέλεσμα.

Το χρονικό διάστημα που έχει διαρρεύσει από την προηγούμενη διαδικασία, αλλά και οι γραφειοκρατικές και άλλες εμπλοκές που αφορούν στις μονάδες του Κόλπου της Ελευσίνας είναι εξαιρετικά πολύτιμο, καθώς είναι γνωστό ότι η επανενεργοποίηση των εν λόγω ναυπηγικών μονάδων δεν θα γίνει από την μία ημέρα στην άλλη, ούτε βέβαια και οι επενδύσεις που απαιτούνται να γίνουν για τον εκσυγχρονισμό της υλικοτεχνικής υποδομής που έχει μείνει σε παρελθούσες δεκαετίες και πλέον.

Η διαδικασία ξεκινά στις 7 Ιουλίου, ημέρα κατά την οποία θα πρέπει να κατατεθεί από όποιον ενδιαφέρεται η δεσμευτική προσφορά για την Ελληνικά Ναυπηγεία ενώπιον του Ειδικού Διαχειριστή. Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού δεν υπάρχει ελάχιστο τίμημα και όποιος πλειοδοτήσει αποκτά την εταιρία ελευθέρα βαρών.

Με βάση τα μέχρι τώρα γνωστά δεδομένα αν οι προσφορές είναι δύο και παραπάνω, πλειοδότης ανακηρύσσεται όποιος έχει καταθέσει την υψηλότερη. Αν είναι μία η προσφορά, αποφασίζουν οι πιστωτές. Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για την δεύτερη προσπάθεια πώλησης των ναυπηγείων. Στην πρώτη είχε καταθέσει προσφορά η Pyletech Shipyards, συμφερόντων Έλληνα εφοπλιστή, ύψους 15,1 εκατ. ευρώ, την οποία οι πιστωτές απέρριψαν.

Ο δεύτερος διαγωνισμός αφορά ακίνητο μέρος των ναυπηγείων και διενεργείται από την ΕΤΑΔ. Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού στις 28/06/2021 λήγει ο χρόνος υποβολής Φακέλου Δικαιολογητικών Εγγράφων Συμμετοχής για τον Ανοιχτό Πλειοδοτικό Διαγωνισμό για την Πώληση του Ακινήτου στην περιοχή Ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Οι ενδιαφερόμενοι, των οποίων οι Φάκελοι Δικαιολογητικών Εγγράφων Συμμετοχής θα κριθούν ότι ανταποκρίνονται στα προκαθορισμένα κριτήρια, θα κληθούν από την ΕΤΑΔ να υποβάλουν προσφορά αποκλειστικά μέσω του ιστότοπου www.e-publicrealestate.gr κατά την ημερομηνία που θα ανακοινωθεί από την ΕΤΑΔ.

Η Τιμή Εκκίνησης ορίζεται στο ποσό των 30,7 εκατ. ευρώ και το Βήμα Διαγωνισμού ορίζεται σε 5%. Υπενθυμίζεται ότι και εδώ είναι η δεύτερη προσπάθεια πώλησης, αφού στον πρώτο διαγωνισμό υπήρχε ελάχιστο τίμημα 55 εκατ. ευρώ και δεν προσήλθε κανείς ενδιαφερόμενος.

Ο κίνδυνος ελλοχεύει…

Αλλά αυτό είναι το διαδικαστικό μέρος. Ωστόσο ο κίνδυνος που ελλοχεύει δεν αφορά μόνο σε ποιανού χέρια θα καταλήξουν τελικά οι μονάδες αν οι διαγωνισμοί κριθούν γόνιμοι, αλλά στην απώλεια της τεχνογνωσίας που κατέχουν οι εργαζόμενοι στις μονάδες αυτές. Υπενθυμίζεται ότι μεγάλο μέρος των εργαζόμενων βρίσκεται στην ωρίμανση του εργασιακού τους βίου με ενδεχόμενο να αποσυρθούν σύντομα της ενεργού δράσης.

Από την άλλη πλευρά, οι νεότεροι δεν έχουν εντρυφήσει σε νέες τεχνολογίες που έχουν εισέλθει στη ναυπηγική οι οποίες και σχετίζονται με τις ψηφιακές τεχνολογίες, όχι του μέλλοντος, αλλά της σημερινής πραγματικότητας όπως λόγου χάρη οι ψηφιακές εκτυπώσεις ανταλλακτικών και άλλων μηχανικών μερών για πλοία και όχι μόνο. Εκ του γεγονότος διαπιστώνεται ένα «κενό» το οποίο και θα πρέπει να γεφυρωθεί πριν να είναι αργά καθώς η τεχνογνωσία σε συνδυασμό με την «πατέντα» ως αποτέλεσμα συσσωρευμένης γνώσης στους παλαιότερους είναι κάτι περισσότερο από πολύτιμη.

Πρόσφατα σε ανακοίνωσή του το σωματείο των εργαζόμενων στο ναυπηγείο ανέφερε ότι ενημερώθηκε από τους διαχειριστές πως υπάρχουν τουλάχιστον τρεις σοβαροί επενδυτές που δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό, αυτό όμως μένει να φανεί στη λήξη της προθεσμίας για υποβολή προσφορών. Ωστόσο, όπως προανέφερα, το θέμα της διασφάλισης των θέσεων εργασίας του υφιστάμενου προσωπικού, που κατέχει την τεχνογνωσία και τις κατάλληλες δεξιότητες, είναι εξαιρετικά σημαντικό, όχι μόνο για την διατήρηση των θέσεων αλλά και για την εξασφάλιση της «συνέχειας» των δραστηριοτήτων την «επόμενη ημέρα» των διαγωνισμών.

Από τα μέχρι τώρα γνωστά στοιχεία οι εργαζόμενοι πρόκειται να επαναπροσληφθούν από το νέο ιδιοκτήτη, εξαιρουμένων όσων βγαίνουν στην σύνταξη, ενώ αναμένεται και η απόφαση του Άρειου Πάγου προκειμένου να αποζημιωθεί η ειδική διαχείριση με ένα ποσό της τάξης των 120 εκατ. ευρώ για οφειλόμενους μισθούς.

Η κρίση λόγω της πανδημίας

Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνω ότι η χρονική συγκυρία για την αναζωογόνηση των ναυπηγείων συμπίπτει με την κρίση που βιώνουν τα ανά τον κόσμο ναυπηγεία ελέω της πανδημίας. Τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία που δραστηριοποιούνται στην κατασκευή επιβατηγών πλοίων είδαν τις παραγγελίες τους να κατρακυλάνε κατά 64% σε ό,τι αφορά στη χωρητικότητα και κατά 72% σε ό,τι αφορά στις αξίες συγκριτικά με το 2019. Σε παγκόσμια κλίμακα τα βιβλία παραγγελιών έχουν καταγράψει μείωση της τάξης του 6% αν και οι ναυπηγικές  έχουν διασφαλισμένο έργο με ορίζοντα τριετίας. Αυτά είναι, όμως, μερικά από τα στατιστικά. Τα οποία δείχνουν μεν το εύρος της κρίσης, αλλά και την ευκαιρία. Γιατί όπως συνηθίζουμε να λέμε, «η κρίση γεννά ευκαιρίες».

Τώρα ποια μπορεί να είναι η ευκαιρία για την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία είναι ένα θέμα προς συζήτηση σε επίπεδο όμως τεχνολογικό. Ουσιαστικά η σύγχρονη τεχνολογία μπορεί να «γεφυρώσει» το «κενό» της αδράνειας χρόνων στις ελληνικές μονάδες. 3D εκτυπωτές, νέες τεχνολογίες στις συγκολλήσεις, νέα μίγματα ελασμάτων και η αξεπέραστη ικανότητα των Ελλήνων στις πατέντες, αλλά και η δεινότητα στη ναυπηγική τέχνη συνιστούν εκ των βασικών στοιχείων της γέφυρας προς το μέλλον.

Όταν οι ρυθμοί στη μετα – πανδημία εποχή επανέλθουν στις ανά τον κόσμο ναυπηγικές μονάδες η Ελλάδα πρέπει να έχει να αντιπαρατάξει ανταγωνιστική «θέση» διεκδικώντας έτσι μερίδιο της νέας κίνησης και των νέων παραγγελιών. Σε εμπορικά πλοία όλων των τύπων αλλά και επιβατηγά οχηματαγωγά. Τα τελευταία θα τα χρειαστεί τα προσεχή έτη η ελληνική ακτοπλοΐα καθώς ο στόλος της που γερνάει θα χρειαστεί ανανέωση. Μην ξεχνάμε ότι ο παγκόσμιος στόλος θα πρέπει να περάσει σε νέες τεχνολογίες ώστε οι αέριοι ρύποι να μηδενιστούν σταδιακά, γεγονός που σημαίνει ότι εκατοντάδες πλοία θα οδηγηθούν για σκραπ δίνοντας την θέση τους σε νέες σύγχρονες ναυπηγήσεις.

Εδώ πρέπει να υπενθυμίσω επίσης ότι το Ε.Β.Ε.Π. πρότεινε και υποστηρίζει την πρότασή του για την ανάπτυξη μονάδων ανακύκλωσης πλοίων.

Πιέζει ο χρόνος

Υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν. Και πρέπει να γίνουν σωστά και σε σύντομο διάστημα. Σίγουρα η μετάβαση στην «νέα εποχή» δεν θα είναι εύκολη. Ίσως στην περίπτωση των ναυπηγείων απαιτείται πλέον η «λύση του γόρδιου δεσμού» καθώς ο ανταγωνισμός καραδοκεί. Και στην αντίπερα του Αιγαίου είναι γνωστό ότι ναυπηγούνται πολεμικά πλοία για λογαριασμό της Τουρκίας – και όχι μόνο.

Σε Αδριατική και Μαύρη Θάλασσα δραστηριοποιούνται μικρομεσαίες μονάδες που κατασκευάζουν tailor made πλοία όλων των τύπων. Αν αυτοί μπορούν, τότε είναι σίγουρο ότι μπορούμε και εμείς. Μπορούμε και πρέπει να έχουμε μία ισχυρή θέση στον παγκόσμιο χάρτη των ναυπηγείων.