Η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας (SNB) προχώρησε την Πέμπτη σε νέα μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης, διαμορφώνοντάς τα πλέον στο 0%, εντείνοντας τις ανησυχίες για πιθανή επιστροφή σε αρνητικά επιτόκια.
Η απόφαση ήταν σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενη από τις αγορές, καθώς οι traders είχαν τιμολογήσει κατά περίπου 81% την πιθανότητα μιας μείωσης κατά 25 μονάδες βάσης και κατά 19% μιας πιο επιθετικής μείωσης κατά 50 μονάδες.
Αντιμέτωπη με αποπληθωρισμό
Σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες που συνεχίζουν να παλεύουν με τον πληθωρισμό, η Ελβετία αντιμετωπίζει αποπληθωριστικές πιέσεις. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή κατέγραψε πτώση κατά 0,1% σε ετήσια βάση τον Μάιο. Οι χαμηλοί ρυθμοί πληθωρισμού δεν είναι ασυνήθιστοι για τη χώρα, η οποία έχει βιώσει αρκετές περιόδους αποπληθωρισμού τη δεκαετία του 2010 και του 2020.
Κομβικό ρόλο σε αυτή την τάση παίζει η δύναμη του ελβετικού φράγκου, όπως εξηγεί στο αμερικανικό δίκτυο CNBC η Charlotte de Montpellier, επικεφαλής οικονομολόγος της ING για τη Γαλλία και την Ελβετία: «Το ελβετικό φράγκο, ως νόμισμα ασφαλούς καταφυγίου, έχει την τάση να ανατιμάται όταν υπάρχει αναστάτωση στις διεθνείς αγορές. Αυτό μειώνει συστηματικά τις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων, τα οποία αποτελούν σημαντικό μέρος του δείκτη τιμών καταναλωτή».
Ισχυρό φράγκο, δύσκολο έργο για την SNB
Με το φράγκο να έχει ενισχυθεί αισθητά τους τελευταίους μήνες λόγω της παγκόσμιας αβεβαιότητας και να αναμένεται να συνεχίσει την ανοδική του πορεία, η SNB επιχειρεί να περιορίσει αυτή την ανατίμηση διατηρώντας τα επιτόκια «συστηματικά χαμηλότερα σε σχέση με άλλες χώρες», όπως σημειώνει η de Montpellier.
Αρνητικά επιτόκια στον ορίζοντα;
Σύμφωνα με τον Adrian Prettejohn, οικονομολόγο της Capital Economics, η SNB ενδέχεται να μειώσει τα επιτόκια ακόμα περισσότερο, πιθανώς στο -0,25% εντός του έτους. Όπως ανέφερε στο CNBC πριν από την ανακοίνωση της Πέμπτης, δεν αποκλείεται τα επιτόκια να υποχωρήσουν έως και στο -0,75%, το επίπεδο που είχαν φτάσει τη δεκαετία του 2010, αν δεν ανακάμψουν οι πληθωριστικές πιέσεις.
Ο Prettejohn επισημαίνει ότι η μείωση των επιτοκίων αποδυναμώνει το νόμισμα, καθιστά φθηνότερο τον δανεισμό και ενθαρρύνει τις επενδύσεις. Ωστόσο, τα αρνητικά επιτόκια δεν είναι χωρίς ρίσκα: ενδέχεται να πλήξουν τους αποταμιευτές, να συμπιέσουν τα περιθώρια κέρδους των τραπεζών και να δημιουργήσουν ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Η de Montpellier προειδοποιεί ότι «τα αρνητικά επιτόκια ενδέχεται τελικά να αλλοιώσουν τη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών, να συμπιέσουν τα περιθώρια των τραπεζών και να δημιουργήσουν προβλήματα στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα».
Σε κάθε περίπτωση, η κίνηση της SNB φανερώνει την πρόθεσή της να δράσει προληπτικά απέναντι στον αποπληθωρισμό και να προστατεύσει την ανταγωνιστικότητα της ελβετικής οικονομίας σε ένα εξαιρετικά ρευστό παγκόσμιο περιβάλλον.
