Στα ανατολικά της Ολλανδίας, μόλις 10 χιλιόμετρα από τα γερμανικά σύνορα, βρίσκεται το Nijmegen, μια δυναμική και προοδευτική πανεπιστημιακή πόλη που καταφέρνει να “πετάει κάτω από τα ραντάρ”.
Αυτή η καθαρή, συμπαγής πόλη είναι η παλαιότερη στη χώρα και ο αριθμός των πράσινων πρωτοβουλιών της ανταγωνίζεται το Άμστερνταμ, με τους κατοίκους να δίνουν προτεραιότητα στην ποιότητα ζωής και τη βιωσιμότητα.
Το ιστορικό του κέντρο είναι χωρίς αυτοκίνητα, έχει 60 χιλιόμετρα ποδηλατικών «υπερεθνικών οδών», τα λεωφορεία του κινούνται με πράσινο καύσιμο και υπάρχουν προγράμματα που ενθαρρύνουν την κοινή χρήση αυτοκινήτου. Έχει ακόμη και τη δύναμη να εμπνεύσει άλλους που αντιμετωπίζουν τη διαταραχή της κλιματικής αλλαγής.
Μια πόλη που επιδιώκει πολύ στοχευμένα να γίνει 100% βιώσιμη
Ενώ καμία πόλη δεν μπορεί να είναι 100% βιώσιμη, το Nijmegen κάνει μερικά από τα πιο τολμηρά βήματα στην Ευρώπη σε αυτόν τον τομέα. Παροπλίστηκαν ακόμη και ο σταθμός παραγωγής ενέργειας από άνθρακα το 2016, ο οποίος έχει μετατραπεί σε ένα ηλιακό πάρκο που φιλοξενεί 9.000 ηλιακούς συλλέκτες και δύο ανεμογεννήτριες που τροφοδοτούν σχεδόν 400 σπίτια στην πόλη.
Ωστόσο, λίγοι εκτός της Ολλανδίας την έχουν καν ακούσει.
«Το Nijmegen αναφέρεται στην Ολλανδία ως «η Αβάνα κοντά στο Waal», σύμφωνα με την Margot Ribberink, ακτιβίστρια για το κλίμα και η πρώτη γυναίκα μετεωρολόγος στην τηλεόραση της Ολλανδίας, αναφερόμενη στον μαγευτικό ποταμό Waal που κόβει την πόλη στα δύο. «Οι άνθρωποι εδώ είναι πολύ ανοιχτόμυαλοι».
Το κέντρο της ολλανδικής αντικουλτούρας και διαμαρτυρίας
Το Nijmegen τιμήθηκε με τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Πρωτεύουσας το 2018, αλλά οι προοδευτικές ρίζες του πηγαίνουν πολύ πιο πίσω. Η πόλη έχει μακρά ιστορία φοιτητικού ακτιβισμού. Ήταν το κέντρο της ολλανδικής αντικουλτούρας και διαμαρτυρίας από τη δεκαετία του 1960 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80.
Το 1963, το Ολλανδικό Εθνικό Φοιτητικό Συνδικαλιστικό Κίνημα ιδρύθηκε εδώ από έναν φοιτητή από το Nijmegen, ονόματι Ton Regtien. Μέχρι τη δεκαετία του 1970, είχε γίνει το σκηνικό για άλλες σοσιαλιστικές συγκεντρώσεις, όπως γυναικείες ομάδες και κομμούνες. Και σήμερα οι βιώσιμες αξίες του συνεχίζουν να ευδοκιμούν χάρη στον μεγάλο φοιτητικό πληθυσμό του.
Το 1995, η πόλη γνώρισε μια από τις χειρότερες απειλές πλημμύρας στην πρόσφατη ιστορία της
Τα επίπεδα του νερού έγιναν επικίνδυνα υψηλά στο Nijmegen και ο ποταμός παραλίγο να σκάσει τις όχθες του –ή αναχώματα όπως λέγονται στην Ολλανδία–, κάτι που θα μπορούσε να ήταν καταστροφικό. Για προληπτικούς λόγους, 250.000 άνθρωποι στην περιοχή απομακρύνθηκαν προσωρινά από τα σπίτια τους.
Αντιμέτωποι με αυτόν τον συνεχή φόβο των πλημμυρών, ξεκίνησε ένα εθνικό έργο διαχείρισης νερού, το Room for the River. Στο Nijmegen, ζητήθηκε η γνώμη του τοπικού συμβουλίου και των κατοίκων για τον καλύτερο τρόπο προστασίας της πόλης και συμφωνήθηκε ένα σχέδιο, το οποίο περιελάμβανε τη δημιουργία ενός παρακαμπτηρίου ποταμού.
Το αποτέλεσμα είναι ένα τεράστιο έργο αστικής ανάπλασης που έχει δημιουργήσει ένα καταφύγιο για την άγρια ζωή, μια παραλία της πόλης και στρέμματα χώρου αναψυχής όπου οι άνθρωποι μπορούν να κολυμπήσουν, να παρακολουθήσουν μαθήματα, να ακούσουν συναυλίες και να είναι έξω, συμπεριλαμβανομένου ενός πρόσφατα δημιουργημένου κεντρικού νησιού που είναι γεμάτο λουλούδια άνοιξη.
Το έργο – το οποίο ο Ribberink περιέγραψε ως «το μεγαλύτερο έργο προσαρμογής για την κλιματική αλλαγή στην Ευρώπη» – έχει αποδείξει ότι είναι δυνατό να βελτιωθούν οι υποδομές με σεβασμό και εκτίμηση του περιβάλλοντος.
