Δύο μελέτες που δημοσιεύονται στο “Science” καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η πανδημία του COVID–19 είχε ως σημείο εκκίνησης την αγορά της πόλης Γουχάν στην Κίνα, υπολογίζοντας πως ενδεχομένως, ο ιός να προέρχεται από κάποιο ζώο.

Η πρώτη έρευνα αποτελεί μία γεωγραφική ανάλυση, η οποία εντοπίζει πως τα πρώτα κρούσματα που εντοπίσθηκαν τον Δεκέμβριο του 2019, συγκεντρώνονταν γύρω από την αγορά. Η δεύτερη είναι μία ανάλυση του γονιδιώματος του ιού που είχε προσβάλλει τα πρώτα κρούσματα, που καταλήγει στην εκτίμηση ότι είναι ελάχιστα πιθανό, ο ιός να είχε κυκλοφορήσει ευρέως στους ανθρώπους, πριν από τον Νοέμβριο του 2019.

Η συζήτηση μεταξύ των επιστημόνων γύρω από το θέμα, εντείνεται. Ομάδες ειδικών εξακολουθούν να προσπαθούν έως σήμερα, σχεδόν τρία χρόνια μετά το «ξέσπασμα» του πανδημικού ιού, να διαλευκάνουν το μυστήριο αναφορικά με την προέλευση του ιού.

Μεταξύ των μετεχόντων στις δύο έρευνες, βρίσκεται ο Μάικλ Γουόρομπεϊ, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας, ο οποίος είχε υπογράψει το 2021 μία επιστολή, που καλούσε να εξετασθεί σοβαρά η υπόθεση σχετικά με τη διαρροή του ιού από εργαστήριο της Γουχάν.

Ωστόσο, τα δεδομένα που αναλύθηκαν έκτοτε, «με έκαναν να προχωρήσω στο σημείο σήμερα, να πιστεύω επίσης ότι απλώς δεν είναι εύλογο ο ιός να εισήχθη με κάποιον άλλον τρόπο, παρά μέσω του εμπορίου ζώων στην αγορά της Γουχάν», ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου.

Ο Κρίστιαν Άντερσεν, του Ινστιτούτου έρευνας “Scripps”, ο οποίος μετείχε επίσης στις έρευνες, υποστήριξε ότι «έχουμε διαψεύσει τη θεωρία της διαρροής από εργαστήριο; Όχι. Θα μπορέσουμε να το κάνουμε, σε μία μέρα; Όχι. Όμως, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι υπάρχουν δυνατά σενάρια, αλλά και πιθανά. Ό,τι είναι δυνατό, δε σημαίνει πως είναι και πιθανό».

Στην πρώτη έρευνα, αναλύεται ο τόπος διαμονής των 155 πρώτων κρουσμάτων που εντοπίσθηκαν τον Δεκέμβριο του 2019. Οι ερευνητές έδειξαν ότι εκείνα τα κρούσματα συγκεντρώνονταν γύρω από την αγορά της Γουχάν, σε αντίθεση με όσα κατεγράφησαν τους επόμενους μήνες, τα οποία συνέπιπταν με τις εξαιρετικά πυκνοκατοικημένες συνοικίες, γεγονός που στηρίζει τη θεωρία εξάπλωσης του ιού.

Προσθέτως, μεταξύ των κρουσμάτων που μελετήθηκαν, οι άνθρωποι που δεν συνδέονταν άμεσα με την αγορά, κατοικούσαν πιο κοντά σε αυτήν από αυτούς που εργάζονταν εκεί ή την είχαν επισκεφθεί πρόσφατα. Αυτό, δείχνει ότι πιθανόν προσβλήθηκαν λόγω της εγγύτητάς τους με τον τόπο.

Οι ερευνητές ανέλυσαν, επίσης, δείγματα που ελήφθησαν από την αγορά της Γουχάν τον Ιανουάριο του 2020, για παράδειγμα από ένα κλουβί ή καροτσάκια. Οι αναλύσεις τους δείχνουν ότι τα δείγματα που ήταν θετικά στον SARS–CoV–2 συγκεντρώνονταν στο νοτιοδυτικό τμήμα της αγοράς, ακριβώς εκεί όπου πωλούνταν ζωντανά ζώα (μεταξύ των οποίων νυχτερίδες, αλεπούδες κ.ά.).

Το ζώο που φέρεται να έπαιξε τον ρόλο του ξενιστή για τη μεταφορά του κορωνοϊού από τις νυχτερίδες –που είναι φορείς του ιού– στον άνθρωπο, δεν έχει εντοπισθεί.

Η δεύτερη έρευνα στηρίζεται στην ανάλυση του γονιδιώματος του ιού που μόλυνε τα πρώτα κρούσματα και καταλήγει στο πόρισμα ότι δύο παραλλαγές του ιού, η «Α» και η «Β», υπήρχαν πριν από τον Φεβρουάριο του 2020 και στην εκτίμηση ότι οι δύο μεταλλάξεις προέκυψαν πιθανότατα από δύο ξεχωριστά συμβάντα μετάδοσης στους ανθρώπους, και τα δύο στην αγορά της Γουχάν. Προηγούμενες μελέτες έδειχναν ότι η παραλλαγή «Β» αποτελούσε εξέλιξη της «Α».

Στο μέλλον, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι είναι σημαντικό να καταλάβουμε από πού είχαν προέλθει τα ζώα που πωλούνταν στην αγορά της Γουχάν, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν μελλοντικοί κίνδυνοι. Αν παραμένουν, λοιπόν, κάποιες «σκιές», οι ερευνητές τονίζουν ότι οι διαθέσιμες πληροφορίες για την έναρξη αυτής της πανδημίας είναι, στην πραγματικότητα, πολύ λεπτομερείς.

«Καλλιεργείται το γενικό αίσθημα ότι δεν υπάρχει καμία πληροφορία σχετικά με την προέλευση της πανδημίας του COVID–19. Αυτό, είναι απλώς λάθος», σχολίασε ο Κρίστιαν Άντερσεν.

Η Κίνα έχει κατηγορηθεί συστηματικά ότι απέκρυψε πληροφορίες ή δεν συνεργάσθηκε πλήρως με τις διεθνείς έρευνες, ενόσω η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο άρχισε η πανδημία είναι πολύ σημαντική για να εμποδισθούν μελλοντικά παρόμοια γεγονότα και ενδεχομένως να σωθούν εκατομμύρια ζωές.

«Οι πανδημίες δεν αξιώνουν να προσδιορίσουμε έναν υπεύθυνο, αλλά αξιώνουν να τις καταλάβουμε», τόνισε ο Άντερσεν.

Η αξιωματούχος τεχνικών θεμάτων στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τη διαχείριση της πανδημίας, Μαρία Φαν Κερκχόβε, εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη δημοσίευση των ερευνών, μέσω δημοσίου μηνύματος.

«Είναι ουσιαστικό να συνεχίσουμε τη μελέτη για τις ρίζες της πανδημίας, ώστε να διασφαλίσουμε ότι είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για την πρόληψη και τον μετριασμό μελλοντικών επιδημιών και πανδημιών», σημείωσε.