Οι ευρωεκλογές που τελείωσαν, με την θηριώδη αποχή και την ισχυρή ενίσχυση της τάσης «δεξιότερα» της Χριστιανοδημοκρατίας, φαίνεται πως σήμαναν και το τέλος (ή την αρχή του τέλους) της Μεγάλης Πράσινης Συμφωνίας που επέβαλε η Κομισιόν στα κράτη-μέλη της την πενταετία που πέρασε.
Την περίοδο 2019-2024 η ΕΕ στον ενεργειακό τομέα επικεντρώθηκε στην πράσινη ανάπτυξη και τη συζήτηση για το κλίμα.
Είχαν τεθεί τότε φιλόδοξοι στόχοι για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με μηδενισμό ρύπων σε όλους τους τομείς μέχρι το 2050.
Επίσης η ΕΕ ψήφισε σκληρό νόμο για την αποκατάσταση της φύσης που απαιτεί από τα κράτη μέλη να επιδιορθώνουν τα κατεστραμμένα οικοσυστήματα.
Πλέον όλα αυτά αναθεωρούνται (το καλό σενάριο) ή και εγκαταλείπονται (το κακό σενάριο).
Η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση που ακολούθησε και ο υψηλός πληθωρισμός άλλαξαν τις γεωπολιτικές ισορροπίες και την πολιτική ατζέντα για την περίοδο 2024-2029.
Από πολιτική άποψη, τα φιλοευρωπαϊκά κεντροδεξιά, κεντροαριστερά, φιλελεύθερα κόμματα και οι Πράσινοι διατηρούν την πλειοψηφία, αλλά με δύναμη σημαντικά μειωμένη σε σύγκριση με τις 488 στην απερχόμενη Βουλή.
Και όπως συνέβη στη Γαλλία με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, δεν αποκλείεται να δρομολογηθούν εξελίξεις σε διάφορα κράτη σε εθνικό επίπεδο.
«Η νέα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα είναι λιγότερο ευαίσθητη σε ό,τι αφορά στο κλίμα, πιο αυστηρή στη μετανάστευση και θα χαρακτηρίζεται από κατακερματισμό που θα καταστήσει δύσκολη τη λήψη αποφάσεων σε πολλά καίρια ζητήματα» μας λέει έμπειρος Έλληνας των Βρυξελλών.
Αναφορικά με τη «Μεγάλη Πράσινη Συμφωνία» το μεγαλύτερο μέρος της νομοθεσίας έχει ήδη ψηφιστεί αλλά παραμένει πλέον άγνωστο τί θα κάνουν τα κράτη-μέλη της ΕΕ και εάν θα την εφαρμόσουν.
Ο Chris Rosslowe, αναλυτής ενέργειας και κλίματος στην Ember, λέει στο Energy Monitor : «Καθώς η Πράσινη Συμφωνία βρίσκεται τώρα στη φάση υλοποίησης, τα επιμέρους κράτη μέλη, και όχι το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα έχουν μεγαλύτερη επιρροή στην πρόοδο προς τους κλιματικούς στόχους».
«Πολλοί πιστεύουν ότι η Πράσινη Συμφωνία κάνει τη ζωή μας πιο ακριβή. Άλλοι ανησυχούν για την αποβιομηχάνιση της ΕΕ. Ακόμα περισσότεροι ανησυχούν όλο και περισσότερο για την ενεργειακή ασφάλεια των χωρών τους» προσθέτει ο Έλληνας των Βρυξελλών.
Αλλαγές σε επιτρόπους και όργανα
Οι ευρωεκλογές σηματοδοτούν και μια σειρά αλλαγές σε ό,τι αφορά Επιτρόπους και όργανα της ΕΕ, οι αποφάσεις των οποίων καθορίζουν σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό την ενεργειακή πολιτική. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν το επόμενο διάστημα αναμένεται να αποβούν καθοριστικές για τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά την ενεργειακή πολιτική.
Σύντομα κάθε κράτος μέλος πρέπει να ορίσει έναν νέο Επίτροπο που θα επιβεβαιωθεί από τους νέους βουλευτές. Ο υποψήφιος πρέπει να λάβει την έγκριση της πλειοψηφίας του Κοινοβουλίου πριν αναλάβει τη θέση του Επιτρόπου Ενέργειας.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Eurelectric, δεν αλλάζουν όλα, καθώς ο εκτελεστικός οργανισμός που είναι υπεύθυνος για την ενέργεια, η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας ή ENER, θα διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό το ίδιο τεχνοκρατικό προσωπικό. Δεδομένου του αντίκτυπου της ενέργειας στην κλιματική αλλαγή, η ενεργειακή πολιτική καλύπτεται επίσης από τη Γενική Διεύθυνση Δράσης για το Κλίμα και έναν Επίτροπο για το Περιβάλλον. Με αυτόν τον τρόπο, η ενεργειακή πολιτική επηρεάζεται κυρίως με τη μορφή των αρχικών προτάσεων που προέρχονται από την Επιτροπή, οι οποίες θα είναι χρωματισμένες με τις προτεραιότητες του αρμόδιου κόμματος, τόσο στη θέση του Επιτρόπου όσο και έμμεσα από το Κοινοβούλιο που τους έδωσε τη δυνατότητα να φτάσουν εκεί.
Όπως υπογραμμίζει η Eurelectric το Κοινοβούλιο μπορεί να επηρεάσει την ενεργειακή πολιτική με δύο τρόπους. Ο πιο τεχνικός τρόπος είναι η επιτροπή των βουλευτών του ΕΚ που είναι αρμόδια για τη νομοθεσία για τη βιομηχανία, έρευνα και ενέργεια (Επιτροπή ITRE), καθώς και για τη νομοθεσία για το Περιβάλλον, τη Δημόσια Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων (Επιτροπή ENVI). Εδώ γίνονται τροπολογίες στις νομοθετικές προτάσεις.
Οι συνασπισμοί που θα σχηματιστούν θα καθορίσουν όχι μόνο πόσες θέσεις στην επιτροπή θα κατανεμηθούν στα πολιτικά κόμματα, αλλά και ποιος είναι υπεύθυνος.
Ως εκ τούτου, η νομοθεσία που θα προέρχεται από τις επιτροπές θα υπόκειται στις ιδεολογικές απόψεις των βουλευτών του ΕΚ που απαρτίζουν στην επιτροπή, και ως εκ τούτου οι τροπολογίες θα αντικατοπτρίζουν αυτό.
Γενικότερα, η σύνθεση του Κοινοβουλίου στο σύνολό του επηρεάζει επίσης το ποιος πρέπει να υποστηρίξει την τελική νομοθεσία που πρόκειται να ψηφιστεί. Οι μέσες ιδεολογικές απόψεις των ευρωβουλευτών στη Βουλή λοιπόν υπαγορεύουν πόσο προοδευτική ή συντηρητική θα είναι η νομοθεσία που μπορεί και δεν μπορεί να ψηφιστεί.
Η μόνη αλλαγή σε περίπτωση εκλογών σε επίπεδο ΕΕ είναι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όπου αντικαθίσταται ο Πρόεδρος. Πέρα από αυτό, τα δύο Συμβούλια που είναι αρμόδια για την Ενέργεια και το Κλίμα αντίστοιχα, το Συμβούλιο Ενέργειας και το Συμβούλιο Περιβάλλοντος, που αποτελούνται από τους Υπουργούς Ενέργειας και Κλίματος των κρατών μελών, δεν θα αλλάξουν εκτός εάν πραγματοποιηθούν εθνικές εκλογές ταυτόχρονα.
Που «κολλάει» η Ελλάδα στο σκηνικό
Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στη Γαλλία, με τον Μακρόν να ανακοινώνει τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και να προκηρύσσει βουλευτικές εκλογές για τις 30 Ιουνίου, μετά τη σαρωτική νίκη της παράταξης της Μαρίν Λεπέν.
Η Γαλλία έπαιζε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της ενεργειακής πολιτικής. Τις περισσότερες φορές Ελλάδα και Γαλλία συνέπιπταν στην ενεργειακή πολιτική.
«Το μέλλον τώρα είναι θολό» λέει ο έμπειρος Έλληνας της ΕΕ.
Σε χαμηλότερο επίπεδο, μόνιμοι αντιπρόσωποι των κρατών μελών στην ΕΕ εργάζονται για τη νομοθεσία στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτό που είναι γνωστό ως Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων των Κυβερνήσεων των κρατών μελών στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή Coreper. Υπάρχουν δύο Coreper (I και II) και η Coreper I είναι υπεύθυνη τόσο για θέματα ενέργειας όσο και για το περιβάλλον. Και αυτά δεν υπόκεινται σε αλλαγές κατά τις εκλογές της ΕΕ.
Επομένως, αυτός ο θεσμός μπορεί να θεωρηθεί ως ο μόνος σταθερός καθ’ όλη τη διάρκεια των εκλογών της ΕΕ.
Όλα τα υπόλοιπα τελούν υπό αίρεση.
