Με τη μέθοδο του ‘πιλοτικού έργου’ αποφάσισε η τριάδα του ΥΠΕΝ (Θόδωρος Σκυλακάκης, Αλεξάνδρα Σδούκου, Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης) να τρέξει τα πλωτά (offshore) αιολικά πάρκα, διαφορετικά η γραφειοκρατία θα ήταν τόσο μεγάλη που δεν θα ξεκινούσαν ούτε σε δύο χρόνια!
Τα offshore αιολικά είναι βασικό κομμάτι της στρατηγικής της νέας ηγεσίας του ΥΠΕΝ, γι’ αυτό θα προωθήσει ταχύτατα την δημιουργία, με ειδικούς επενδυτικούς όρους, 3 ή 4 πιλοτικών offshore σε έργα που πάντως θέλουν καιρό να ‘ωριμάσουν’.
Στο θεμελιώδες ερώτημα «από που θα βρεθούν τα -πολλά- λεφτά που χρειάζονται για τις επενδύσεις αυτές» η απάντηση κορυφαίου παράγοντα του ΥΠΕΝ ήταν πως «έρχεται το τεράστιο πακέτο μέτρων για τη στήριξη του αιολικού τομέα, αυτού που η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν χαρακτήρισε ως success story της ΕΕ και από εκεί θα πάρουμε τις μεγάλες ενισχύσεις, μαζί φυσικά με την ιδιωτική συμμετοχή».
Το λεγόμενο «Πακέτο φον ντερ Λάιεν για τις ΑΠΕ» προβλέπει την ταχύτατη αδειοδότηση για offshore αιολικά έργα, τη διασφάλιση σταθερών προμηθειών και την πλήρη απλοποίηση των κανόνων για τους διαγωνισμούς.
Παράλληλα έμπειρος έλληνας διπλωμάτης στις Βρυξέλλες μας αποκάλυψε πως το πακέτο θα δοθεί στη δημοσιότητα στις 24 Οκτωβρίου.
Πάντως τα ‘ελληνικά’ πλωτά πιλοτικά έργα, δεν σχετίζονται με τα πιλοτικά σταθερής βάσης στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης, τα οποία ακολουθούν άλλη διαδικασία και έχουν ήδη πάρει το δρόμο τους.
«Υπάρχει η πρόσφατη αρνητική εμπειρία του κλάδου στη Βρετανία όπου δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά στο διαγωνισμό που έγινε.
Έτσι φαίνεται η ανάγκη για την ενίσχυση συνολικότερα των υπεράκτιων αιολικών, καθώς σε διαφορετική περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος ανεπιθύμητου ναυαγίου» μας λένε οι αρμόδιοι του ΥΠΕΝ.
Ποιοι Έλληνες θα πάρουν τα πιλοτικά
Το τελευταίο διάστημα και ενόψει του πακέτου 1,6 δις για τα έργα αυτά, είχαμε πολύ δυνατές συμμαχίες Ελλήνων με μεγάλους ξένους που δραστηριοποιούνται στην αγορά των υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
Ο Γιώργος Στάσης της ΔΕΗ, δραστηριοποιήθηκαν γρήγορα και είναι κοντά στην ανακοίνωση συνεργασίας με εταίρο ή εταίρους με τους οποίους θα κινηθεί από κοινού στην νέα αγορά.
Η πρώτη κρούση προς το Γιώργο Στάση έγινε από την Νορβηγική εταιρεία Equinor, την μετεξέλιξη του γνωστού πετρελαϊκού κολοσσού Statoil.
Υπάρχει και η συνεργασία που έκανε ο Ανδρέας Σιάμισιης της Helleniq Energy με τη γερμανική RWE, με αντικείμενο την ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία αιολικών πάρκων στα ανοιχτά των ελληνικών ακτών.
Δύο ακόμη μεγάλοι ξένοι, η πορτογαλική Principle Power και η γερμανική Innogy θυγατρική της EON, είναι υποψήφιοι επενδυτές για την ελληνική αγορά.
Επίσης ο Γιώργος Περιστέρης υπέγραψε σύμπραξη της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και της Ocean Winds για έργα στην αγορά των υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
Η Ocean Winds είναι κοινοπραξία της γαλλικής Engie και της πορτογαλικής EDPR και διαθέτει ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο που αποτελείται από έργα της τάξεως των 1,5 GW υπό κατασκευή και 4 GW υπό ανάπτυξη, με στόχο τα 5 έως 7 GW σε λειτουργία ή υπό κατασκευή καθώς και 5 έως 10 GW σε προχωρημένα στάδια ανάπτυξης μέχρι το 2025.
Τέλος, συνεργασία έκανε και η Mytilineos με τη δανική Copenhgagen Infrastructrure Partners (CIP) για την ανάπτυξη από κοινού υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας.
Στο σχήμα η CIP θα έχει μερίδιο 60% και η Mytilineos 40% ενώ οι δύο εταιρείες θα εντοπίσουν τις κατάλληλες περιοχές όπου θα χτίσουν και θα συγχρηματοδοτήσουν υπεράκτια αιολικά πάρκα.
Ποιοι ξένοι πρέσβεις κινούνται γρηγορά για εθνικές τους εταιρίες
Εδώ και τρείς μήνες, οι πρεσβείες της Νορβηγίας, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ισπανίας διοργανώνουν διακριτικές συναντήσεις με αντικείμενο την είσοδο εταιριών από τη χώρα τους στα offshore αιολικά.
Τον τελευταίο καιρό μου λένε πως στο παιχνίδι μπήκε και ο συμπαθέστατος και πολύ δραστήριος Τζόρτζ Τσούνης αφού υπάρχει ενδιαφέρον από τους αμερικανικούς κολοσσούς Principal Power, Quantum και BlueFloat.
Αλλά και πολύ μεγάλοι ευρωπαϊκοί όμιλοι όπως η ισπανική Iberdrola, η Ideol, η γερμανική Innogy, η αγγλο-ολλανδική Shell και η γαλλική Total ψάχνουν για συμμαχίες στη χώρα μας.
Γιατί επιλέχθηκαν τα πιλοτικά έργα
Τα πιλοτικά έργα στα offshore αιολικά επιλέχθηκαν από το ΥΠΕΝ, για την ανάπτυξη των πλωτών αιολικών στις ελληνικές θάλασσες έως ότου οι συνθήκες της αγοράς και η «ωρίμανση» της εν λόγω τεχνολογίας επιτρέψουν την ανάπτυξη μεγάλων έργων, κάτι που δεν προβλέπεται να γίνει πριν το 2025.
Με δεδομένο ότι η ανάπτυξη των offshore είναι από τους πλέον ισχυρούς στόχους της στρατηγικής που υιοθετεί η πολιτική ηγεσία, το Υπουργείο σχεδιάζει να προωθήσει την δημιουργία, με ειδικούς όρους, 3-4 πιλοτικών έργων τα αμέσως επόμενα χρόνια που θα παίξουν τον ρόλο του οδηγού.
Για την χρηματοδότηση των πιλοτικών έργων, η λύση είναι η αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων, χωρίς, ωστόσο, ακόμη να έχουν συγκεκριμενοποιηθεί οι “κωδικοί” άντλησης των κονδυλίων.
Σε κάθε περίπτωση, η πρόθεση του ΥΠΕΝ είναι να κερδίσει το χρονικό διάστημα που «υποχρεωτικά» χρειάζεται να μεσολαβήσει έως ότου ωριμάσει η συγκεκριμένη τεχνολογία και καταστεί βιώσιμη επιλογή η ανάπτυξη μεγάλων έργων με όρους αγοράς.
Η επιλογή στηρίζεται στη λογική γενικότερης επίσπευσης όλων των φάσεων και διαδικασιών προκειμένου να προχωρήσει ταχύτερα η υλοποίηση των έργων.
«Θέλουμε άμεσο σχεδιασμό και ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου, δημοσιοποίηση των χαρτών, πρόσκληση του διαγωνισμού και επιτάχυνση των μετρήσεων» μας λέει κορυφαίος του ΥΠΕΝ και προσανατολίζεται να διαθέσει το σύνολο των μετρήσεων των περιοχών στους επενδυτές και όχι μόνο για τις περιοχές που θα προκριθούν σε πρώτη φάση για εγκατάσταση αιολικών, ώστε ο επενδυτής να έχει την μέγιστη δυνατή ορατότητα για τον σχεδιασμό της επένδυσης του.
Ο αντίστοιχος προσανατολισμός θα υπάρχει και στο νέο ΕΣΕΚ που βρίσκεται υπό κατάρτιση και σύντομα αναμένεται να κατατεθεί στη Κομισιόν για έγκριση, ώστε και επίσημα να αποτυπωθεί η βαρύτητα που δίνεται στην ταχεία ανάπτυξη του κλάδου.
Δημόσια παρέμβαση έκανε πρόσφατα και η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου.
Η κα. Σδούκου είπε, μεταξύ άλλων, ότι «στην αγορά υπάρχει μια αμφιβολία αν θα ανοίξει και για την Ελλάδα αυτός ο φάκελος» και πρόσθεσε ότι «το αιολικό μας δυναμικό είναι ασύγκριτα ανώτερο από αυτό των γειτόνων μας».
Τα πιλοτικά σταθερής βάσης στην Αλεξανδρούπολη
Τα σχεδιαζόμενα πλωτά πιλοτικά έργα, δεν σχετίζονται με τα πιλοτικά σταθερής βάσης στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης, τα οποία ακολουθούν άλλη διαδικασία και έχουν ήδη πάρει το δρόμο τους.
Εδώ έχουμε την πρώτη εφαρμογή της ευρωπαϊκής φόρμουλας των «go-to-areas» στα πιλοτικά offshore αιολικά στην Αλεξανδρούπολη.
Άδεια Παραγωγής στη συγκεκριμένη ζώνη κατέχει μόνο ο Χρήστος Κοπελούζος και ο Όμιλος Κοπελούζου για έργο δυναμικότητας περί τα 220 Μεγαβάτ, ενώ αίτηση για Άδεια Παραγωγής περί τα 490 Μεγαβάτ έχει υποβάλλει ο όμιλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Αμφότερα τα έργα αφορούν “πακτωμένες” και όχι πλωτές ανεμογεννήτριες.
Στο μέρος της «ζώνης» που θα καθορισθεί ως Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΥΑΠ), θα αναπτυχθούν αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος έως 600 Μεγαβάτ.
Στην περίπτωση των πιλοτικών offshore αιολικών, που πρόκειται να εγκατασταθούν σε μία θαλάσσια περιοχή ανοικτά της Αλεξανδρούπολης, θα κάνει «πρεμιέρα» στη χώρα μας η φόρμουλα των «go-to-areas» που αποφασίσθηκε σε επίπεδο Ε.Ε., για την επιτάχυνση των «πράσινων» επενδύσεων και, με αυτό τον τρόπο, την όσο το δυνατόν πιο ταχεία απεξάρτηση από το αέριο.
Η ευρωπαϊκή φόρμουλα μεταφέρεται στην εθνική νομοθεσία με τις «Περιοχές Πρώτης Επιλογής ΑΠΕ», που θα θεσπιστούν με το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ, το οποίο κατατέθηκε χθες στη Βουλή.
Όπως αναφέρεται στο άρθρο, οι περιοχές αυτές θα πρέπει να βρίσκονται εκτός προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου «Natura 2000» και θα εγκρίνονται με Προεδρικό Διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και κατόπιν Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ). Τα έργα ΑΠΕ που αναπτύσσονται σε μία ελληνική «go-to-area» θα εξαιρούνται από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης και την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση.
Με άλλο άρθρο του ίδιου νόμου, καθορίζεται ως «Περιοχή Πρώτης Επιλογής ΑΠΕ» το τμήμα που θα προσδιοριστεί για την ανάπτυξη πιλοτικών offshore αιολικών, εντός της ευρύτερης ζώνης που εκτείνεται νοτίως ακτογραμμής Περιφερειακής Ενότητας ‘Εβρου και βορείως-βορειοανατολικώς Σαμοθράκης.
Όπως είναι γνωστό, με τροπολογία του ΥΠΕΝ στα τέλη Ιουνίου, καθορίσθηκε πως στο τμήμα αυτό θα αναπτυχθεί το πρώτο «κύμα» υπεράκτιων έργων στη χώρα μας, η υλοποίηση των οποίων θα «τρέξει» πιο γρήγορα από ό,τι στα υπόλοιπα θαλάσσια «οικόπεδα» που θα βγουν σε διαγωνισμούς.
Το σχήμα των «go-to-areas» θα «ενεργοποιηθεί» στην εθνική νομοθεσία σε αυτή τη φάση αποκλειστικά για να επιταχυνθεί η αδειοδοτική ωρίμανση των πιλοτικών offshore ανοικτά της Αλεξανδρούπολης.
Προς το παρόν, δεν υπάρχουν σχέδια για αξιοποίηση των «Περιοχών Πρώτης Επιλογής ΑΠΕ» για την ανάπτυξη άλλων «πράσινων» επενδύσεων είτε σε άλλα θαλάσσια είτε σε άλλα χερσαία τμήματα της ελληνικής χώρας.
Με την τροπολογία, οι ταρίφες των έργων ανοικτά της Αλεξανδρούπολης θα «κλειδώσουν» με κοινοποίηση στην Κομισιόν, και όχι μέσω διαγωνισμών όπως θα γίνει στα υπόλοιπα «οικόπεδα», από επενδυτές που είναι κάτοχοι υφιστάμενων αδειών παραγωγής ή βεβαιώσεων ειδικών έργων, καθώς και κάτοχοι εκκρεμών αιτήσεων που έχουν υποβληθεί στο παρελθόν στη ΡΑΕ, για πάρκα μέρος των οποίων εντάσσεται στην εν λόγω θαλάσσια «ζώνη» ανοικτά της Αλεξανδρούπολης.
Ο χαρακτηρισμός της συγκεκριμένης ΠΟΑΥΑΠ (δηλαδή του τμήματος της ευρύτερης «ζώνης» ανοικτά της Αλεξανδρούπολης) ως «Περιοχή Πρώτης Επιλογής ΑΠΕ» θα επιτρέψει την επίσπευση της δρομολόγησης των έργων, παρακάμπτοντας την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Εξάλλου, με δεδομένο ότι του εγκριτικού Προεδρικού Διατάγματος θα προηγείται ΣΜΠΕ, θα διασφαλίζεται ότι η ανάπτυξη των πάρκων θα γίνεται χωρίς σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Στα 3 χρόνια οι άδειες για έρευνα
Ο νόμος επιτρέπει στους επιλέξιμους επενδυτές (με άδειες που έχουν εκδοθεί ή εκκρεμούν για έργα τα οποία «τέμνουν» τη «ζώνη» στην Αλεξανδρούπολη) να υποβάλουν άμεσα αίτηση για άδεια έρευνας Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων.
Η άδεια θα καλύπτει όλη τη «ζώνη» και θα μπορεί να υποβληθεί στην ΕΔΕΥΕΠ (τον αρμόδιο φορέα) με την ψήφιση του νομοσχεδίου, ενώ θα έχει διάρκεια 3 ετών, με δυνατότητα παράτασης.
Η άμεση έκδοση της άδειας έρευνας σημαίνει πως οι επενδυτές θα μπορούν να ξεκινήσουν να πραγματοποιούν μετρήσεις σε όλη την ευρύτερη «ζώνη» πριν από το Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίζει το τμήμα της (δηλαδή την ΠΟΑΥΑΠ) όπου θα κατασκευασθούν τα πάρκα.
Η δυνατότητα αυτή δίνεται από τη στιγμή που οι ταρίφες των έργων δεν θα «κλειδώσουν» μέσω διαγωνισμών, όπως θα γίνει στα υπόλοιπα θαλάσσια «οικόπεδα», ενώ και πάλι στόχος είναι να κερδηθεί χρόνος.
Η πραγματοποίηση μετρήσεων και άλλων μετρητών είναι απαραίτητη, καθώς οι επενδυτές θα προσαρμόσουν τα πρότζεκτ που σχεδίαζαν ανοικτά της Αλεξανδρούπολης, στην ΠΟΑΥΑΠ που θα καθορισθεί τελικά.
Έτσι, μεταξύ άλλων θα μπορούν να υποβάλουν αίτημα μετακίνησης της θέσης εγκατάστασης, να τροποποιήσουν τη μέγιστη ισχύ ή την εγκατεστημένη ισχύ του σταθμού τους, καθώς και τον τύπο και τον αριθμό των ανεμογεννητριών.
Τέλος ένας ακόμη λόγος που εξηγεί την «σπουδή» της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ να μετρήσει συγκεκριμένα βήματα στην ωρίμανση των πλωτών υπεράκτιων αιολικών χωρίς αχρείαστες χρονοτριβές έχει να κάνει με την ίδια την μορφολογία των ελληνικών θαλασσών.
Τα μεγάλα βάθη που συναντώνται, καθιστούν δύσκολη την ευρεία ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών σταθερής βάσης (bottom-fixed) με αποτέλεσμα να αποτελεί «μονόδρομο» η λύση των πλωτών αιολικών για την αξιοποίηση του εξαιρετικά πλούσιου αιολικού δυναμικού που εμφανίζουν οι ελληνικές θάλασσες και δη η περιοχή του Αιγαίου.
