Στην νέα τρικομματική κυβέρνηση του Ολαφ Σολτς στο Βερολίνο εναποθέτουν πλέον τις ελπίδες τους τόσο ο Ευρωπαϊκός Νότος όσο και εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ για να αλλάξουν τα δεδομένα και να φθηνύνει το ρεύμα με τις πανάκριβες τιμές που έχει φέρει η ενεργειακή πανδημία, να καλπάζουν τουλάχιστον ως τον ερχόμενο Απρίλιο.
Στο χθεσινό Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας στις Βρυξέλλες, το οργανωμένο μπλοκ των 9 χωρών του Βορρά συνεπικουρούμενο από του μεγάλους ευρωπαϊκούς βιομηχανικούς Ομίλους, απέρριψε το σχέδιο της «συμμαχίας των πολιτών» (Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Ρουμανία) και απέρριψε την ολοκληρωμένη πρόταση ουσιαστικής μεταρρύθμισης στην αγορά, που θα σήμαινε φθηνότερο ρεύμα για τους πολίτες εν μέσω κρίσης. Αρνήθηκαν να μιλήσουν για την πρόταση του Νότου, επιμένοντας ότι «η αγορά λειτουργεί ανταγωνιστικά και πως το φυσικό αέριο πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί διαμορφωτή των χονδρικών τιμών στο ρεύμα».
Πρόκειται για Γερμανία (αλλά με τη γραμμή της απερχόμενης Μέρκελ), Αυστρία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Λετονία και Ολλανδία, που δεν δέχτηκαν η χονδρική τιμή στο ρεύμα να αντανακλά στο εξής το κόστος του ενεργειακού μείγματος.
Το μόνο θετικό είναι πως καθώς η έντονη πολιτική πίεση από τα νοικοκυριά θα αυξάνεται λόγω τεράστιων ανατιμήσεων παντού και κυρίως με τη νέα κυβέρνηση στο Βερολίνο όπου συμμετέχουν οι Πράσινοι και επικεφαλής είναι οι Σοσιαλδημοκράτες, οι αποφάσεις ίσως αλλάξουν προς το καλύτερο για τους καταναλωτές.
«Αναγκαστικά όπως γίνεται πάντα, σύντομα θα παρεμβληθούμε και εμείς …οι γραφειοκράτες από τις Βρυξέλλες, με δική μας συμβιβαστική πρόταση για να κλείσουμε την ψαλίδα» μας λέει έλληνας τεχνοκράτης των Βρυξελλών και εξηγεί: «μην ξεχνάτε πως για δεύτερη φορά μέσα σε ένα μήνα, καταγράφηκε η διαφωνία ενός ισχυρού μπλοκ από έξι χώρες – στο οποίο συμμετέχει και η Ελλάδα- και αυτό το μπλοκ θα επανέλθει σύντομα σε ακόμη υψηλότερο επίπεδο, οπότε θα πρέπει να δράσουμε εμείς για να χτιστούν γέφυρες και να καλυτερέψει η κατάσταση».
Τι λένε οι εννέα Βόρειοι
Οι «9 Βόρειοι» θεωρούν, με βάση και την ανάλυση του ACER, ότι εναλλακτικές προσεγγίσεις του τρόπου λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού, όπως μέσες τιμές βασισμένες στο εθνικό μείγμα, μπορούν να :
Α) Θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού, καθώς με την αλλαγή του τρόπου καθορισμού της τιμής χονδρικής από την πιο ακριβή μονάδα, θα «πεταχτεί» εκτός αγοράς ένας μεγάλος αριθμός συμμετεχόντων που δεν θα είναι πλέον σε θέση να ανακτά το επενδυτικό του κόστος. Το γεγονός εγκυμονεί κινδύνους εξόδου από την αγορά και αποθάρρυνση των νεοεισερχομένων.
Β) Αυξήσουν το κόστος ενσωμάτωσης της παραγωγής από ΑΠΕ μακροπρόθεσμα, καθώς τα μηνύματα που αυτές θα εισπράττουν από την αγορά δεν θα είναι αρκετά για τις απαιτούμενες επιλογές ευελιξίας και
Γ) Υπονομεύσουν την ενιαία αγορά, καθώς η δυνατότητα στις χώρες – μέλη να επιβάλουν τη λογική της δικής τους «δίκαιης τιμής» μπορεί να αποθαρρύνει το trading, επομένως να περιορίσει τη δυνατότητα των κρατών να μετριάζουν τις κρίσεις τιμών και συστημάτων μέσω του διασυνοριακού εμπορίου με γειτονικές χώρες.
Όπως αναφέρουν σε επιστολή τους οι εννέα «δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε κανένα μέτρο που έρχεται σε σύγκρουση με την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς κάτι τέτοιο θα υπονόμευε την οικονομικά αποδοτική απανθρακοποίηση και θα διακινδύνευε την ασφάλεια του εφοδιασμού».
Επίσης οι Βόρειοι συνεχίζουν στη γραμμή ότι οδηγός πρέπει να είναι η εργαλειοθήκη της Κομισιόν για τη συγκράτηση των αυξήσεων, καθώς και ότι αυτές πρέπει να αντιμετωπιστούν με στοχευμένα εθνικά μέτρα. Συμμερίζονται την ανάλυση του ACER, ότι ο σχεδιασμός της αγοράς παρέχει ικανά εργαλεία να εξομαλυνθεί η αστάθεια, κυρίως όμως στέκονται στην ανάγκη να αυξηθεί η διασυνοριακή δυναμικότητα και το trading, προκειμένου να αυξηθεί ο ανταγωνισμός.
Αναδεικνύουν δηλαδή ως πρώτιστο μέλημά τους να διαφυλάξουν ως κόρη οφθαλμού τη σύζευξη των αγορών για την οποία και δημιουργήθηκε το Target Model. Τυχόν μεταρρύθμιση της χονδρικής αγοράς θα σήμαινε ανατροπές στο διασυνοριακό εμπόριο, γι’ αυτό και δεν τη δέχονται.
Καταλήγουν δε, επικαλούμενες πάλι πρόταση του ευρωπαίου ρυθμιστή, σύμφωνα με την οποία μια τελική ανάλυση τον Απρίλιο του 2022 θα αναδείξει περαιτέρω δράσεις πάντα μέσα στο υφιστάμενο πλαίσιο λειτουργίας των αγορών.
Η τεκμηριωμένη πρόταση του Νότου
Θυμίζουμε ότι οι «Νότιοι» υπέρμαχοι της αλλαγής του συστήματος λένε και με το δίκιο τους πως «όταν συστάθηκε η ενιαία αγορά, οι χονδρεμπορικές τιμές βρίσκονταν στα 20-30 ευρώ, ενώ τώρα είναι στα 260 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Η βαθιά κρίση καταδεικνύει ότι δεν μπορεί το φυσικό αέριο να αποτελεί το μοναδικό παράγοντα καθορισμού των τιμών χονδρικής. Αφού οι ΑΠΕ συμμετέχουν στο ενεργειακό μείγμα με 30%, πρέπει αυτή η συμμετοχή να φαίνεται στη χονδρεμπορική και να τη μειώνει».
Εμπειρος έλληνας τεχνοκράτης των Βρυξελλών εξηγεί πως «η γαλλική πρόταση βασίζεται στην δημιουργία μηχανισμού που θα μεταφέρει απευθείας στην αγορά τα υπερκέρδη των παραγωγών από τις υψηλές τιμές ενέργειας, ώστε οι προμηθευτές να αγοράζουν την καθαρή ενέργεια στο κόστος που έχει προσδιοριστεί από τον ρυθμιστή και όχι με βάση τη χρηματιστηριακή τιμή και με τον τρόπο αυτό να μειώνεται η τελική τιμή».
Εν ολίγοις η γαλλική (και ελληνική με την οποία έχουν συνταχθεί Ισπανοί και Ιταλοί) πρόταση που απορρίφθηκε αλλά θα επανέλθει σύντομα είναι να αποσυνδεθούν τα κόστη των λογαριασμών ρεύματος από τις αυξήσεις στα κόστη των ορυκτών καυσίμων, ειδικά όταν η ενέργεια προέρχεται από πυρηνικούς σταθμούς και ΑΠΕ.
Μέτωπο Ελλάδας – Γαλλίας και τριών άλλων χωρών για να πέσουν οι τιμές
