Γιατί 1984; Διότι κατά τραγικότατη ειρωνεία, η παγκόσμια κοινωνία, στο όνομα μιας πανδημίας, δε βιώνει μόνο πρωτοφανείς δυστοπικές καταστάσεις που παραπέμπουν στο ομώνυμο βιβλίο του Όργουελ, αλλά στην ουσία βιώνει το ίδιο το 1984 με τη μορφή του πληθωρισμού!

Όσον αφορά το πρώτο σκέλος, δεν έχει τόση σημασία σε ποιο «στρατόπεδο» ανήκετε σε ό,τι έχει να κάνει με την πανδημία, αν δηλαδή είστε υπέρ ή κατά των όποιων μέτρων επιβάλλονται. Σημασία έχει πως αναμσφιβήτητα πολλά από αυτά τα μέτρα όχι απλώς παραπέμπουν σε οργουελικές καταστάσεις, αλλά τις ξεπέρασαν! Το ίδιο το γεγονός ότι η κοινωνία έχει χωριστεί σε «στρατόπεδα» -και μην αυταπατάστε, έχει χωριστεί, ο διχασμός είναι ευδιάκριτος σε όλες τις πτυχές της ζωής μας πλέον- καθιστά αυταπόδεικτο το χαρακτηρισμό «οργουελική κοινωνία».

Η παρακολούθηση, για την «ασφάλειά μας» πάντα, έχει αυξηθεί όχι απλώς σε ανησυχητικά (έχουμε περάσει κατά πολύ το στάδιο της ανησυχίας), αλλά σε απογοητευτικά, καταθλιπτικά επίπεδα. Το λεγόμενο surveillance, η επιτήρηση του κράτους και του Μεγάλου Αδελφού των πολυεθνικών ιντερνετικών κολοσσών, έχει εισχωρήσει στο όνομα της πανδημίας σε πολλαπλές, ευαίσθητες πτυχές της ζωής μας, χωρίς φυσικά τη συγκατάθεσή μας.

Διότι πλέον δε σου δίνεται επιλογή. Πολλοί, ελαφριά τη καρδία, πετούν ένα «έλα μωρέ, πάντα μας παρακολοθούσαν, η Google, το Facebook, όλα». Ωστόσο ΑΝ ήθελες κατέβαζες την εφαρμογή τους. ΑΝ ήθελες αποδεχόσουν την ασφυκτική παραβίαση της ζωής σου, και εννοείται πως κατά ένα μέρος θα σε παρακολουθούσαν πάντα έτσι κι αλλιώς, ασχέτως συγκατάβασης.

Τώρα δεν έχεις πρακτικά καμμία επιλογή. Αν δεν επιθυμείς να σε σκανάρουν σαν προϊόν του σούπερ μάρκετ, ουσιαστικά αποκλείεσαι από τους περισσότερους χώρους κοινωνικων δραστηριοτήτων, αποκλείεσαι από την ίδια τη ζωή και περιορίζεσαι να ψευτοϋπάρχεις σαν απόκληρος της κοινωνίας.

Το δυστοπικό κομμάτι της κρίσης

Τουλάχιστον κάποτε θα μιλούσε ο κόσμος για αυτό. Θα εξέφραζε δημόσια την άρνησή του σε περιοριστικά μέτρα, θα συζητούσε στις παρέες. Μπορεί να βιώνε μια κρίση, είτε οικονομική είτε κοινωνική, είτε έναν πόλεμο, και να ήταν άσχημα τα πράγματα, αλλά τουλάχιστον θα το αναγνώριζε. Και το να αναγνωρίζεις ένα πρόβλημα είναι το πρώτο στάδιο για να το ξεπεράσεις. Τώρα ο κόσμος μοιάζει να μη μιλάει καν για το αντικειμενικά δυστοπικό κομμάτι της κρίσης που βιώνουμε. Είναι ο εχθρός «αόρατος», είναι και η αντιμετώπισή μας αόρατη από ό,τι φαίνεται.

Εκτός κι αν πια, αρέσει αυτή η κατάσταση. Εκτός κι αν «δεν υπάρχει πρόβλημα», και σε ό,τι μας αφορά, η κοινωνία εξελίσσεται. Μόνο που η εξέλιξη δε συμβαδίζει πάντα με την τεχνολογία. Η πορεία της ανθρωπότητας είναι μια καμπύλη που ναι μεν προχωρά μπροστά, και ουσιαστικά αυξάνεται στο βάθος του χρόνου, ωστόσο στο ενδιάμεσο κάνει και «κοιλιές», ανεξάρτητα αν η τεχνολογία εξελίσσεται ή όχι. Η τεχνολογία πάντα θα εξελίσσεται. Η κοινωνία όμως πάντα θα έχει ευαίσθητα ηθικά εμπόδια να προσπερνά.

Αν η κοινωνία είναι ικανοποιημένη με την εικόνα του σήμερα, όπου σερβιτόροι λειτουργούν ως όργανα δημόσιας τάξης και ταυτοποιούν, σκανάρουν, επιτηρούν κατά Όργουελ τον πολίτη, τότε ο γράφων είναι ο λάθος, το «ξένο σώμα» στην κοινωνία, και ούτως ή άλλως θα εξαφανιστεί από «φυσική επιλογή». Το αόρατο χέρι της αγοράς αν θέλετε, μιας και βρίσκεστε σε οικονομικό φύλλο, θα φροντίσει να χαθώ, να μην εμποδίζω την «εξέλιξη» της κοινωνίας.

Μόνο παροδικός δεν είναι

Πολλοί θα πουν «Μα το σκανάρισμα κλπ είναι προσωρινό μέτρο της έκτακτης κατάστασης που ζούμε. Θα φύγει». Είμαστε σίγουροι ότι είναι έτσι; Τα ίδια έλεγαν και για τον πληθωρισμό, κατά τραγική ειρωνεία πάλι, ότι θα είναι παροδικός. Τα ίδια έλεγαν για την ποσοτική χαλάρωση, ότι πρόκειται για προσωρινό μέτρο της τότε έκτακτης κατάστασης (οικονομική κρίση). Έλα όμως που έμελλε να καταστεί μόνιμο και να γίνει και υπαίτιος του τρομαχτικού πληθωρισμού που βιώνουμε.

Ο πλανήτης πάντα θα βιώνει μια «έκτακτη» κατάσταση. Όταν όμως στις κυβερνήσεις χαρίζονται απλόχερα (και με τις ευχές μας) εξουσίες που υπό άλλες συνθήκες θα παρέπεμπαν σε φασιστικά καθεστώτα, τότε οι κυβερνήσεις θα μπορούν κάλλιστα από εδώ και πέρα να δημιουργούν τις «έκτακτες» συνθήκες προκειμένου να ασκούν ανεμπόδιστες αυτές τις εξουσίες.

Ήρθε για να μείνει

Η πανδημία θα τελειώσει, η επιδημική φάση της τουλάχιστον. Το σκανάρισμα ωστόσο ήρθε για να μείνει. Πιστεύει στα αλήθεια κανείς ότι αμέτρητα χρήματα, αλλά κυρίως υποδομές και ανθρώπινος παράγοντας και νέες νόρμες, που έχουν επενδυθεί στη δήθεν προσωρινή μεταμόρφωση της κοινωνίας σε μια πιο ελεγχόμενη, «σκαναριζόμενη» μορφή της, εφαρμόσθηκαν «προσωρινά»; Για 1-2 χρόνια, μέχρι να περάσει η μπόρα; Όχι, η «ομπρέλα» θα μείνει.

Αν όμως η κοινωνία, βαθιά μέσα της, δεν είναι ικανοποιημένη με αυτό το θέαμα (και με πολλά άλλα), τότε θα πρέπει να το πει. Αλλά δε φαίνεται να το λέει…

Διότι, ουσιαστικά, «απαγορεύεται» και να το σκεφτεί! Αυτό δεν το βλέπουμε μόνο σε ό,τι αφορά τις συναλλαγές μας με το κράτος και τα μέτρα του, ή με τον ψηφιακό Μεγάλο Αδελφό του Facebook και Twitter π.χ., όπου βλέπουμε καθημερινά να λογοκρίνονται άρθρα, σκέψεις, να «πέφτουν» λογαριασμοί έως ότου συμμορφωθούν με την «πολιτικά ορθή» κοινότητα (political correctness – μια έννοια που εξ ορισμού παραβιάζει την ελευθερία του λόγου).

Αλλά το βλέπουμε και στη μεταξύ μας αλληλεπίδραση, όπου υπάρχει μια «κρυάδα», μια καταπιεσμένη σκέψη που αρκετός κόσμος φοβάται να εξωτερικεύσει στους φίλους, την οικογένειά του, τους συναδέλφους του, από φόβο μη χαρακτηρισθεί ως κάποιο ακατονόμαστο μέρος της κοινωνίας, όπου το πιο πιθανό είναι να τον τσουβαλιάσουν πολίτες και μίντια.

Υπάρχει δηλαδή μια μορφή «Αστυνομίας Σκέψης», αντίστοιχης του 1984, αντίστοιχης του τότε Βερολίνου. Με άλλα λόγια, αν εξαιρέσεις τα smartphone, τις σκούπες ρομπότ και την trap μουσική, το 2022… δε διαφέρει σε πολλά από το 1984. Ο πληθωρισμός μόνο έμενε να έρθει να δέσει. Ε, και συνέβη και αυτό!

Η ρίζα και η ουσία είναι κοινωνική

Ίσως αρκετοί αναγνώστες να δυσανασχετήσουν με το παρόν, περισσότερο φιλοσοφικό παρά οικονομικό άρθρο. Ωστόσο τι είναι οικονομία στην τελική; Δεν είναι νούμερα και διαγράμματα, αυτά είναι το βαρετό, ρηχό λογιστικό κομμάτι του τελικού προϊόντος. Η ρίζα και η ουσία είναι κοινωνική, και πολύ περισσότερο φιλοσοφική και θαυμαστή από ό,τι φαντάζεται ο περισσότερος κόσμος.

Κάποιοι κιόλας ίσως πουν πως δεν είμαστε «ειδικοί» να μιλάμε και περί πανδημίας ή πως θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί αυτή. Ωραία λοιπόν, ας μιλήσουμε τότε για κάτι που γνωρίζουμε καλά. Πληθωρισμός! Τα… «πιστοποιητικά» μας είναι τα αμέτρητα φύλλα που έχουμε γράψει στην Αξία περί του θέματος – σε περίπτωση που θέλει κανείς να μας «σκανάρει»!

Τα φύλλα που γράφτηκαν χρόνια πριν σκάσει αυτό που με μαθηματικά ακρίβεια προβλέψαμε εμείς οι «ανειδίκευτοι», τότε που άλλοι έβλεπαν κυριολεκτικά τα αντίθετα (αποπληθωρισμό, δηλαδή μείωση τιμών, και άλλα τέτοια αστεία)!

Ο πλανήτης βιώνει τον χειρότερο πληθωρισμό εδώ και 40 χρόνια

Πληθωρισμός λοιπόν. Τα νούμερα βγήκαν. Και είναι απογοητευτικά. Και είναι μόνο η αρχή. Ο Τζέρομ Πάουελ μάλιστα, που παραδόξως έχει μούτρα να βγαίνει δημοσίως μετά από το φιάσκο της Fed, μας ενημέρωσε την Τετάρτη πως ο «παροδικός» πληθωρισμός (εδώ γελάμε) που μας έλεγαν πως θα κρατήσει κάνα μήνα τον Μάρτιο του 2021, τώρα παίρνει παράταση μέχρι και την άνοιξη του 2022!

Την άνοιξη φυσικά μπορεί να πάρει παράταση για το καλοκαίρι, ποιος ξέρει (εμείς ξέρουμε πάντως). Και το καλοκαίρι για τον χειμώνα. Και μετά και για άλλα καλοκαίρια και χειμώνες (περιμένωωω να φανείς)!
Μας είχαν φάει τα συκώτια πως θα είναι παροδικός, πως δε θα ξεπεράσει το 2% έλεγε η Λαγκάρντ, πως δεν υπάρχει καν (!) έκραζαν τα παπαγαλάκια τους μέχρι και πριν μερικούς μήνες. Η αλήθεια όμως στο τέλος πάντα λάμπει.

Οι αναγνώστες μας ξέρουν γιατί η Αξία και το radar αφιέρωσαν τόσα θέματα σε αυτό που έμελλε να γίνει το κρισιμότερο οικονομικό θέμα της γενιάς μας, η νέα κρίση.

Όλα τα λεφτά του κόσμου

Μιλώντας για δισέλιδα, κάθε ένα από αυτά τα αφιερώματα μετρά συνήθως κάτι παραπάνω από 2.000 λέξεις. Ε, λοιπόν, αυτή τη φορά χωρέσαμε 3.000. Διότι αν μία εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις, τότε αυτό εδώ το γράφημα κανονικά θα έπρεπε να καλύπτει όλη τη σελίδα. Αξίζει κυριολεκτικά όλα τα λεφτά του κόσμου.

Γιατί όλα τα λεφτά; Διότι αναπαριστά την Προσφορά Χρήματος, δηλαδή όλο το χρήμα που βρίσκεται σε κυκλοφορία, όλο το χρήμα που έχει τυπωθεί κυριολεκτικά και μεταφορικά (διότι πλέον «τυπώνουν» ψηφία σε μια οθόνη) από τις κεντρικές τράπεζες. Και ειδικότερα από την Federal Reserve.

Το διάγραμμα αυτό είναι το μοναδικό πράγμα που χρειάζεται να δείτε, αν θέλετε να καταλάβετε επιτέλους πώς φτάσαμε σε τόσο πληθωρισμό. Δε φταίει ούτε το πολυεργαλείο αποδοπιομπαίος τράγος κορωνοϊός όπου φορτώνουν όλες τις αμαρτίες τους οι ρυθμιστές των τυχών μας, ούτε φυσικά η ενεργειακή ή εφοδιαστική κρίση και άλλες τέτοιες οικονομικά ανυπόστατες μπούρδες που προσβάλλουν τη νοημοσύνη οποιουδήποτε με στοιχειώδη κοινή λογική, ασχέτως οικονομικών σπουδών. Η εφοδιαστική κρίση μάλιστα συγκεκριμένα όχι απλώς δε φταίει, αλλά φυσικά προκλήθηκε η ίδια λόγω του πληθωρισμού. Τα έχουμε εξηγήσει όλα διεξοδικά στα παλαιότερα άρθρα μας.

Ο πληθωρισμός είναι συνέπεια ΕΝΟΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟΥ πράγματος: Του ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΟΥ ΤΥΠΩΜΑΤΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ. Οφείλεται κατά 99% στις εθιστικές νομισματικές πολιτικές φθηνού χρήματος (ποσοτική χαλάρωση), οι οποίες όταν χορηγούνται σε υπερβολικές δόσεις ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ τον ασθενή, και κατά 1% σε άλλους αστάθμητους και μη παράγοντες.

Αυτή είναι όλη η ιστορία, και αυτή είναι η μόνη εικόνα που πρέπει να δείξετε σε όποιον σας ρωτήσει «τις πταίει».

Παρατηρείτε την απότομη καμπύλη που βγάζει μάτι τον Ιανουάριο του 2020; Τότε που με αφορμή την πανδημία η Fed έβαλε στο φουλ τις πρέσες και φτάσαμε να έχει τυπωθεί το 1/3 όλων των δολαρίων που δημιουργήθηκαν ποτέ μέσα σε μόνο 2 χρόνια!

Ασύλληπτο το έγκλημα

Το διανοείστε; Είναι ασύλληπτο το νούμερο. Είναι ασύλληπτο το έγκλημα. Το πρώτο χάρτινο δολάριο εκδόθηκε το 1862. Μέσα στα 160 χρόνια ύπαρξής του, χρειάστηκαν μόνο 2 χρόνια πανδημίας για να τυπωθούν σχεδόν όσα δολάρια είχαν τυπωθεί μέσα σε 2 αιώνες!

Κανονικά δε χρειάζεται τίποτα άλλο να πούμε. Άλλωστε τα νούμερα μιλούν από μόνα τους. Στις ΗΠΑ ο CPI (δείκτης τιμών καταναλωτή) εκτοξεύθηκε στο 7%, πιάνοντας υψηλό 40ετίας!

Εξ ου λοιπόν και ο σημερινός τίτλος, για μια κοινωνία που επίσημα γυρίζει δεκαετίες πίσω, κοινωνικά και οικονομικά…

Την τελευταία φορά που η ηγέτιδα οικονομία του κόσμου είχε τέτοιον πληθωρισμό ήταν δηλαδή πριν 40 χρόνια, το 1982, όταν ο… Ε.Τ. τηλεφωνούσε σπίτι! Ω! ναι, πέρασε μισός αιώνας σχεδόν.
Τώρα ούτε phone, ούτε home… Το κόστος στέγασης έχει πιάσει κυριολεκτικά ταβάνι (για την ενέργεια δε χρειάζεται σχόλιο), οι τιμές τροφίμων παγκοσμίως βάρεσαν ρεκόρ και ο δομικός πληθωρισμός τρέχει στο 5,5%, ο υψηλότερος ρυθμό εδώ και δεκαετίες.

Ο PPI (δείκτης τιμών παραγωγού) δε, ο λεγόμενος «πληθωρισμός χονδρικής», καλπάζει στο νούμερο ρεκόρ 10%!!!

Γιατί είναι σημαντικός; Διότι φυσικά οι αυξήσεις που επηρεάζουν τους παραγωγούς σταδιακά και τελικά μετακυλύονται πάντα στον καταναλωτή. Γι’ αυτό και ο πληθωρισμός χονδρικής στην ουσία είναι σοβαρότερος, αφού αποτελεί τη βάση για τη γενική αύξηση των τιμών.

10% λοιπόν οι ΗΠΑ. Και αυτά είναι τα επίσημα στοιχεία, έτσι; Τα«καραμελωμένα»… Η πραγματική αύξηση τιμών που νιώθει η κοινωνία στην τσέπη της είναι όπως γνωρίζουμε πολύ υψηλότερη, δεδομένης της εκτόξευσης των τιμών σε βασικά αγαθά, όπως ενέργεια (φυσικό αέριο +135% για Ελλάδα), τρόφιμα +30% παγκοσμίως, στέγη (+20% τα ακίνητα στις ΗΠΑ).

Στην Ελλάδα ο πληθωρισμός τρέχει στο 5,1%, όπως ανακοινώθηκε την Πέμπτη από ΕΛΣΤΑΤ. Την ίδια ώρα οι δικοί μας πανηγυρίζουν για 6% αύξηση του κατώτατου μισθού, την ώρα που το κόστος ζωής αναλογικά υπερ πολλαπλασιάζεται. Μια αισχρή κοροϊδία που υποτιμά τη νοημοσύνη και αξιοπρέπειά μας.

Τα νούμερα σκάνε συνεχώς, και δυστυχώς μας επιβεβαιώνουν. Τις «Κασσάνδρες» που κάποιοι ημιμαθείς θα χαρακτήρισαν.

Ο πληθωρισμός ζυμώθηκε προ πανδημίας, τα λοκντάουν τον “έψησαν”

Δυστυχώς έρχεται άσχημη πείνα, εξ Αμερικής, και δυστυχώς… “ανήκομεν εις την Δύσιν”. Η όποια ελπίδα απορρόφησης (μέρους) του επικείμενου οικονομικού σοκ χάθηκε με την πρόσφατη απολιγνιτοποίηση, η οποία έβαλε ταφόπλακα σε ό,τι υπολείμματα αυτάρκειας είχε ο ευλογημένος τούτος τόπος – απόρροια των εγκληματικών χειρισμών των (προδοτικών) κυβερνήσεων εδώ και δεκαετίες. Αυτή είναι η πραγματικότητα δυστυχώς, και ίσως ακόμη χειρότερη.

Όσοι νομίζετε ότι η ταινία «πανδημία» τελειώνει, καλύτερα να προμηθευτείτε κι άλλο ποπ κορν. Το τρέιλερ παρακολουθήσατε. Η βαριά φάση της επιδημίας ολοκληρώθηκε. Η φάση της οικονομικής κρίσης ξεκινά…

Της κρίσης η οποία αυτή τη φορά δε θα “σκάσει” παραδοσιακά με κάποιο μπαμ α λα Λίμαν Μπράδερς.

Όχι, η κρίση αυτής της δεκαετίας θα εκτυλιχθεί με τη χειρότερη μορφή οικονομικής μιζέριας, το βασανιστικό αργό θάνατο που ονομάζεται στασιμοπληθωρισμός. Ο μεγαλύτερος και πιο ύπουλος κλέφτης, που ληστεύει την αγοραστική δύναμη, το χρόνο μας… Το σαράκι ήδη έχει αρχίσει να τρώει, καιρό τώρα, και φυσικά δεν (παρθενο)γεννήθηκε στην εποχή της πανδημίας, αλλά υποβόσκει χρόνια σε μια οικονομία άρρωστη πολύ πριν έναν ιό.

Τα καταστροφικά λοκντάουν απλώς τράβηξαν τη σκανδάλη. Τα λοκντάουν για τα οποία κάποιοι τολμήσαμε να φωνάξουμε, όταν το κυρίαρχο αφήγημα ήταν μένουμε σπίτι δυο εβδομάδες να επιπεδώσουμε την καμπύλη.

Τελικά αυτό που συνέβη ήταν μια αναμενόμενη τρύπα στο νερό -ψέματα, χειρότερα από τρύπα στο νερό- αφού όχι μόνο δεν υπήρξε στατιστικά αποτελεσματικότητα του εγκλεισμού όσον αφορά την καταπολέμηση της πανδημίας, αλλά υπήρξε και επιβάρυνση υγειονομικά.

Για να μη μιλήσουμε φυσικά για τη συθέμελη καταστροφή της οικονομίας/κοινωνίας, η οποία είναι σαν μια καρδιά που δεν πρέπει ποτέ να σταματά, για κανένα λόγο. Αν σταματήσει, χρειάζεται (ηλεκτρικό) σοκ να επανέλθει, κι αν… Το σοκ αυτό θα βιώσουμε με τη μορφή στέρησης. Της Μεγάλης Στέρησης, όπως τιτλοφορήσαμε το σχετικό αφιέρωμα πριν μερικές εβδομάδες.

Tο κακό έγινε

Και είναι αργά δυστυχώς, διότι το κακό έγινε.

Το ΕΓΚΛΗΜΑ που προκάλεσε τον πληθωρισμό, το ανεξέλεγκτο τύπωμα. Και αύριο να έκλειναν οι πρέσες της Fed, η ζημιά είναι μη αναστρέψιμη.

Θα χρειαστούν πολλά χρόνια, πολλή στέρηση και ριζικές αλλαγές στις καταναλωτικές ισορροπίες, το εμπόριο και την ίδια τη μορφή της παγκόσμιας οικονομίας προκειμένου να ισιώσει αυτό το τρομακτικό λάθος. Και εννοείται πάντα υπό την προϋπόθεση πως στο ενδιάμεσο θα μετριαστεί ο ρυθμός τυπώματος (διότι να κοπεί εντελώς ξέρουμε ότι είναι αδύνατον πλέον).

Αλλά ακόμη κι αυτό είναι μια ουτοπία, διότι η παγκόσμια οικονομία έχει εθιστεί και εγκλωβιστεί σε έναν φαύλο κύκλο φθηνού χρήματος, εγκέφαλος του οποίου υπήρξε ο Μπεν Μπερνάνκι που καθιέρωσε την δήθεν προσωρινή ποσοτική χαλάρωση (πρώην QE, νυν PEPP) με αφορμή την εκάστοτε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (βλέπε κλιματική αλλαγή). Αν δεν προκύψει αυτή η ανάγκη, τη δημιουργούμε εμείς ε…