Εν μέσω κλιμάκωσης των γεωπολιτικών εντάσεων σε παγκόσμια κλίμακα, οι πυρηνικές δυνάμεις συνεχίζουν να εκσυγχρονίσουν τα οπλοστάσιά τους, τονίζουν σήμερα ερευνητές, καλώντας τους ηγέτες τους να «κάνουν ένα βήμα πίσω και να σκεφτούν».
«Είχαμε να δούμε τα πυρηνικά όπλα να διαδραματίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στις διεθνείς σχέσεις από τον ψυχρό πόλεμο», συνοψίζει ο διευθυντής του προγράμματος για τα όπλα μαζικής καταστροφής στο Διεθνές Ινστιτούτο Μελετών για την Ειρήνη με έδρα τη Στοκχόλμη (SIPRI), ο Γουίλφρεντ Γουάν.
Τα εννέα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά οπλοστάσια (η Ρωσία, οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Ινδία, η Κίνα, το Ισραήλ, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Πακιστάν κι η Βόρεια Κορέα) προχωρούν όλα σε εκσυγχρονισμό τους και πολλά εξ αυτών ανέπτυξαν το 2023 νέα συστήματα, τονίζει το ινστιτούτο σε νέα έρευνα του.
Τον Ιανουάριο, από τις κάπου 12.121 πυρηνικές κεφαλές που υπάρχουν στην υφήλιο, οι 9.585 ήταν έτοιμες να χρησιμοποιηθούν.
Περίπου 2.100 από τις τελευταίες διατηρούνταν σε κατάσταση «υψηλού επιχειρησιακού συναγερμού», τοποθετημένες σε βαλλιστικούς πυραύλους.
Σχεδόν όλες αυτές οι πυρηνικές κεφαλές ανήκουν στη Ρωσία και στις ΗΠΑ — πρόκειται άλλωστε για τις δύο χώρες που κατέχουν το 90% των πυρηνικών όπλων σε παγκόσμια κλίμακα.
Για πρώτη φορά ωστόσο, υπογραμμίζει επίσης το SIPRI, η Κίνα έθεσε «ορισμένες κεφαλές σε κατάσταση υψηλού επιχειρησιακού συναγερμού» — που σημαίνει έτοιμες να εκτοξευθούν αμέσως.
«Ζούμε σήμερα σε μια από τις πιο επικίνδυνες περιόδους στην ιστορία της ανθρωπότητας», προειδοποιεί ο Νταν Σμιθ, διευθυντής του SIPRI.
«Οι πηγές αστάθειας είναι πολυάριθμες: πολιτικές αντιπαλότητες, οικονομικές ανισότητες, περιβαλλοντικές επιπλοκές, επιτάχυνση της κούρσας εξοπλισμών. Βρισκόμαστε μπροστά στην άβυσσο κι είναι καιρός οι μεγάλες δυνάμεις να κάνουν ένα βήμα πίσω και να σκεφτούν. Κατά προτίμηση μαζί».
Ρωσία
Τον Φεβρουάριο του 2023, η Ρωσία ανακοίνωνε ότι αναστέλλει τη συμμετοχή της στη συνθήκη Νέα START — «την τελευταία συνθήκη ελέγχου (…) που περιόριζε τις στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις της Ρωσίας και των ΗΠΑ».
Το Ινστιτούτο καταγράφει ότι η Μόσχα διεξήγαγε τον Μάιο γυμνάσια με τακτικά πυρηνικά όπλα στα σύνορα με την Ουκρανία.
Παρότι «ο συνολικός αριθμός των πυρηνικών κεφαλών συνεχίζει να μειώνεται, στο μέτρο που τα όπλα της εποχής του ψυχρού πολέμου προοδευτικά καταστρέφονται», παρατηρείται αύξηση «του αριθμού των επιχειρησιακών πυρηνικών κεφαλών» από χρονιά σε χρονιά από πλευράς των πυρηνικών δυνάμεων, επικρίνει ο διευθυντής του SIPRI.
