Η παγκόσμια οικονομία έχει επιδείξει αξιοθαύμαστη αντοχή απέναντι στα πολλαπλά σοκ των τελευταίων χρόνων (η πανδημία, η κρίση του κόστους ζωής, οι πόλεμοι και οι κλιματικές καταστροφές) και φαίνεται να οδεύει προς ομαλή προσγείωση. Όμως, τα δημοσιονομικά αποθέματα έχουν εξανεμιστεί, οι αναπτυξιακές προοπτικές παραμένουν χλιαρές και οι πλέον ευάλωτες χώρες αντιμετωπίζουν ακόμη μεγαλύτερες πιέσεις.

Υπό τα δεδομένα αυτά, η νέα παγκόσμια ατζέντα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, όπως την παρουσίασε η ίδια η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, θα εστιάσει κυρίως σε τρεις προτεραιότητες:

– Την αποκατάσταση των δημοσιονομικών αποθεμάτων
– Την αναζωπύρωση των αναπτυξιακών προοπτικών
– Την ανανέωση της δέσμευσης του Ταμείου προς τις πολιτικές, την εργαλειοθήκη δανειοδότησης και διακυβέρνησης που είναι διαθέσιμες στα μέλη του

Η σχετική έκθεση προτεραιοτήτων της Global Policy Agenda επισημαίνει πως παρά την αναβάθμιση των εκτιμήσεων για τους φετινούς ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, από το 2,9% στο 3,2%, τα συνεχιζόμενα σημάδια αδυναμίας ελλοχεύουν κινδύνους κυρίως όσον αφορά τη διεύρυνση των αποκλίσεων μεταξύ των κρατών, ακόμη και μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών.

Εξάλλου τα έκτακτα μέτρα που υιοθέτησαν οι κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσουν τα διαδοχικά σοκ εξανέμισαν τα δημοσιονομικά «μαξιλάρια», αφήνοντας τις χώρες με αυξημένα χρέη και μειωμένα περιθώρια δημοσιονομικής ευελιξίας.

Όσον αφορά στον πληθωρισμό, αν και οι τιμές υποχώρησαν άνω του αναμενόμενου πέρυσι σε πολλές περιοχές χάρη στις σφιχτές νομισματικές στρατηγικές των κεντρικών τραπεζών και την αποσυμπίεση των ενεργειακών τιμών, τα καθοδικά ρίσκα παραμένουν.

«Οι κεντρικές τράπεζες χρειάζεται να τελειώσουν τη δουλειά με τον πληθωρισμό, διαχειριζόμενες προσεκτικά την καθοδική του πορεία προς τα ποσοστά-στόχους» αναφέρει χαρακτηριστικά το Ταμείο. Παράλληλα με ορατή την ομαλή προσγείωση των οικονομιών οι κυβερνώντες θα πρέπει να μετατοπίσουν την προσοχή τους στη δημοσιονομική εξυγίανση για να προστατεύσουν τα δημόσια οικονομικά.

«Ο πληθωρισμός έχει πέσει, αλλά δεν έχει τελειώσει» τόνισε χαρακτηριστικά η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, επισημαίνοντας ότι ο επίμονα υψηλός πληθωρισμός και τα διογκωμένα χρέη βρίσκονται στην κορυφή των ρίσκων που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία, παρά τις αντοχές που επέδειξε στο περιβάλλον των υψηλών επιτοκίων και της αστάθειας των πολέμων σε Ουκρανία και Γάζα.

Βέβαια, οι αντοχές των οικονομιών είχαν και την αρνητική τους χροιά, καθώς συνέβαλαν στην αντίσταση που επιδεικνύει ο πληθωρισμός, όπως τόνισε η επικεφαλής του Ταμείου.

Στις συζητήσεις που έλαβαν χώρα στο πλαίσιο της διπλής συνόδου ΔΝΤ και Παγκόσμιας Τράπεζας που «τρέχει» αυτές τις ημέρες στην Ουάσιγκτον, στο επίκεντρο βρέθηκε το ζήτημα του υψηλού πληθωρισμού και της αντίδρασης των κεντρικών τραπεζών σε ένα διάστημα που οι αγορές πόνταραν σε σταδιακή μείωση των επιτοκίων, καθώς και η εκτίναξη των δημόσιων χρεών.

Η έκθεση του Fiscal Monitor που δημοσίευσε, την Τετάρτ,η το ΔΝΤ προειδοποίησε για άλμα του παγκόσμιου χρέους στο 93% του ΑΕΠ, από το 84% που ήταν το 2019, ενώ εκτίμησε πως δίχως αποτελεσματικά μέτρα θα πλησιάσει το ιλιγγιώδες 100% μέχρι το 2029!

Τα στενά δημοσιονομικά περιθώρια όχι μόνο «κρατούν» τα κράτη… πίσω, αλλά τους αφήνουν ελάχιστες δυνατότητες να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά ένα ακόμη μελλοντικό σοκ. «Σε έναν κόσμο όπου οι κρίσεις έρχονται συνεχώς, τα κράτη πρέπει επειγόντως να αποκαταστήσουν τις δημοσιονομικές αντοχές τους προκειμένου να προετοιμαστούν για ένα νέο σοκ» προειδοποίησε η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα.

Πέρα από την προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, το Ταμείο καλεί τις οικονομίες να επιταχύνουν την πράσινη μετάβαση τους, να μειώσουν την γραφειοκρατία, να διευκολύνουν την είσοδο των γυναικών στην αγορά εργασίας, αλλά και να βελτιώσουν τη συνεργασία μεταξύ εργαζομένων και τεχνολογίας για την επίτευξη υψηλότερων επιδόσεων.

Μάλιστα, η έκθεση του Ταμείου κάνει ιδιαίτερη μνεία στην τεχνητή νοημοσύνη και τα οφέλη που μπορεί να φέρει εφόσον αξιοποιηθεί σωστά και με τρόπο που δεν θα διαταράξει την αγορά εργασίας, κυρίως στις φτωχότερες χώρες, διευρύνοντας τις οικονομικο-κοινωνικές ανισότητες.

Τροχοπέδη, πάντως, κυρίως στις ανεπτυγμένες οικονομίες αποτελεί η συνεχής γήρανση του πληθυσμού, με αποτέλεσμα το εργατικό δυναμικό «να μην διαθέτει το δυναμισμό που απαιτείται για την επιτάχυνση της ανάπτυξης». Κάτι για το οποίο απαιτείται η άμεση λήψη μέτρων.

Διαβάστε ακόμη: