Ο Charlie Munger έχει προειδοποιήσει για μια καταιγίδα στην αγορά εμπορικών ακινήτων των ΗΠΑ, με τις αμερικανικές τράπεζες να είναι «γεμάτες» με «κακά» δάνεια όπως είπε, καθώς οι τιμές των ακινήτων συνεχίζουν να υποχωρούν.
Τα σχόλια του 99χρονου επενδυτή και συνεργάτη του δισεκατομμυριούχου Warren Buffett έρχονται την ώρα που παρατηρούνται “αναταράξεις” στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, το οποίο υπολογίζει ένα πιθανό κραχ στον τομέα της εμπορικής ιδιοκτησίας μετά από ορισμένες πτωχεύσεις περιφερειακών και μη τραπεζών.
«Δεν είναι τόσο άσχημα όσο το 2008», είπε ο αντιπρόεδρος της Berkshire Hathaway στους Financial Times σε συνέντευξή του. «Αλλά τα προβλήματα συμβαίνουν στον τραπεζικό κλάδο, όπως συμβαίνει και αλλού. Στις καλές στιγμές αποκτάς κακές συνήθειες… Όταν έρχονται άσχημες στιγμές χάνονται πάρα πολλά».
Ο Munger μιλούσε στους FT από τη βεράντα του σπιτιού του στο Greater Wilshire, μια καταπράσινη γειτονιά του Λος Άντζελες, όπου ζει για 60 χρόνια από τότε που σχεδίασε ο ίδιος το ακίνητό του. Η Berkshire έχει μακρά ιστορία υποστήριξης τραπεζών των ΗΠΑ σε περιόδους οικονομικής αστάθειας. Ο κολοσσός επένδυσε $5 δισ. στην Goldman Sachs κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2007-2008 και ένα παρόμοιο ποσό στην Bank of America το 2011. Ωστόσο, η εταιρεία έχει μείνει μέχρι στιγμής στο περιθώριο της τρέχουσας αναταραχής, κατά την οποία η Silicon Valley Bank και η Signature Bank κατέρρευσαν.
Καλές επενδύσεις
«Η Berkshire έκανε κάποιες τραπεζικές επενδύσεις που μας βγήκαν πολύ καλά», είπε ο Munger. «Είχαμε κάποια απογοήτευση και στις τράπεζες. Δεν είναι τόσο εύκολο να διευθύνεις μια τράπεζα με έξυπνο τρόπο, υπάρχουν πολλοί πειρασμοί για να κάνεις το λάθος». Η επιφυλακτικότητα τους πηγάζει εν μέρει από τους κινδύνους που ελλοχεύουν στα τεράστια χαρτοφυλάκια δανείων εμπορικών ακινήτων των τραπεζών. «Πολλά ακίνητα δεν είναι πλέον τόσο καλά», είπε ο Munger και συμπλήρωσε: «έχουμε πολλά προβληματικά κτίρια γραφείων, πολλά προβληματικά εμπορικά κέντρα, πολλά προβληματικά ακίνητα από άλλους κλάδους. Υπάρχει μεγάλη αγωνία εκεί έξω». Σημείωσε ότι οι τράπεζες ήδη αποσύρονται από τη χορήγηση δανείων σε εμπορικούς developers. «Κάθε τράπεζα στη χώρα είναι πολύ πιο αυστηρή στα δάνεια του κλάδου ακίνητης περιουσίας σήμερα από ό,τι πριν από έξι μήνες», είπε ο μεγαλοεπενδυτής. «Φαίνονται όλοι [να έχουν] πολύ μεγάλο πρόβλημα» ανέφερε.
Ο Munger μεγάλωσε στην Ομάχα της Νεμπράσκα, λίγο πιο μακριά από το σημείο που ζει σήμερα ο Warren Buffett. Οι δυο τους γνωρίστηκαν το 1959, όταν ο Buffett ήταν 28 ετών και ο Munger 35. Το 2015, ο Buffett έγραψε στην 50ή ετήσια επιστολή του επενδυτικού ομίλου: «Το σχέδιο που μου έδωσε [ο Munger] ήταν απλό: Ξέχνα ό,τι ξέρεις για την αγορά δίκαιων επιχειρήσεων σε υπέροχες τιμές. Αντίθετα, αγοράστε υπέροχες επιχειρήσεις σε δίκαιες τιμές».
