Έτοιμες να αναστρέψουν την πολιτική σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής που ακολουθούσαν επί σχεδόν δυόμισι χρόνια φαίνεται να είναι οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο, με ορισμένες ήδη να έχουν κάνει την πρώτη κίνηση. Βέβαια, η πορεία της μείωσης των επιτοκίων δανεισμού θα είναι πολύ διαφορετική από αυτή που χαράχτηκε κατά την αύξησή τους.
Ειδικότερα, η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής δεν θα περιλαμβάνει μεγάλες και απότομες κινήσεις. Οι κεντρικές τράπεζες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού αναμένεται να προχωρήσουν πολύ προσεκτικά, κάνοντας περιοδικές παύσεις, καθώς φοβούνται για αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων.
Επίσης, τα επιτόκια ναι μεν θα μειωθούν, αλλά στο τέλος του κύκλου της χαλάρωσης θα εξακολουθούν να είναι σχετικά υψηλά, σίγουρα μακριά από τα επίπεδα της πανδημίας. Μάλιστα, λόγω διαρθρωτικών μεταβολών στην παγκόσμια οικονομία, τα επιτόκια δανεισμού ενδέχεται να παραμείνουν υψηλά για αρκετά χρόνια ακόμα.
Ξεκινούν οι μειώσεις
Σε κάθε περίπτωση, η στάση των κεντρικών τραπεζών έχει ήδη αρχίσει να «μαλακώνει». Η πρώτη μεγάλη κεντρική τράπεζα που προχώρησε σε χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής ήταν της Ελβετίας, η οποία αυτή την εβδομάδα αιφνιδίασε τις αγορές, μειώνοντας το επιτόκιο αναφοράς κατά 0,25 μονάδες βάσης, καθώς ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει στο επιθυμητό εύρος. Αξίζει να σημειωθεί ότι με την κίνηση αυτή διαψεύστηκαν οι φήμες πως οι αρμόδιοι θα διστάσουν να προχωρήσουν σε μειώσεις πριν την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed).
Επόμενη αναμένεται να είναι η ΕΚΤ, καθώς οι αξιωματούχοι έχουν παραπέμψει επανειλημμένως στη συνεδρίαση του Ιουνίου. Η Fed και η Τράπεζα της Αγγλίας έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο μειώσεων τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο.
Ωστόσο, οι επενδυτές προβλέπουν ότι η Fed, η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Αγγλίας θα προχωρήσουν σε μειώσεις μόλις 0,75 μονάδων βάσης μέχρι το τέλος του έτους, με τρεις κινήσεις. Αν πραγματοποιηθεί αυτό το σενάριο, θα πρόκειται για πάρα πολύ μικρές μεταβολές σε σύγκριση με τις κινήσεις που έγιναν το 2022. Τότε, είχαν γίνει αυξήσεις έως και 0,75 μονάδων βάσης σε μία συνεδρίαση.
Επίσης, οι επενδυτές ποντάρουν ότι οι μειώσεις θα γίνουν σε μόλις τρεις από τις πέντε συνεδριάσεις από τον Ιούνιο μέχρι το τέλος του έτους, συνεπώς αναμένουν ενδιάμεσες παύσεις.
Πρέπει βέβαια να σημειωθεί πως δεν είναι οι μοναδικές κεντρικές τράπεζες που πρόκειται να αλλάξουν πορεία στη νομισματική πολιτική φέτος. Ορισμένες αναδυόμενες αγορές, όπως η Βραζιλία, το Μεξικό, η Ουγγαρία και η Τσεχία, έχουν ήδη μειώσει τα επιτόκια δανεισμού. Ωστόσο, οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες είναι αυτές που ασκούν τη μεγαλύτερη επιρροή στις αγορές.
Πάντως, η περίπτωση της Fed διαφέρει. Η αμερικανική οικονομία είναι ισχυρή και η Fed μάλιστα αύξησε τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη του 2024. Αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια όσο ο ρυθμός ανάπτυξης είναι ισχυρός ή να καθυστερήσει την χαλάρωση εάν ο πληθωρισμός εμφανίσει σημάδια επιμονής. Στην Ευρώπη αντιθέτως, τα στοιχεία δείχνουν ότι η οικονομική κατάσταση είναι ασθενής, με τη δραστηριότητα να διαμορφώνεται σε χαμηλά επίπεδα.
