Ενόσω η Ευρώπη προσπαθεί να περιορίσει την ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία, στην επιφάνεια φαίνεται ότι επανέρχονται ορισμένα projects, τα οποία βρίσκονταν επί σειρά ετών «καταχωνιασμένα» στα συρτάρια των Βρυξελλών. 

Και, όπως σημειώνει το πρακτορείο Bloomberg, η Ελλάδα διαθέτει κεντρικό ρόλο σ’ αυτά τα εναλλακτικά ευρωπαϊκά σχεδία, καθώς οι μελέτες για υποθαλάσσια καλώδια, τα οποία θα φέρνουν ηλεκτρική ενέργεια από την Αίγυπτο και το Ισραήλ στην Ελλάδα λαμβάνουν νέα ώθηση.  

Μάλιστα, ένα απ’ αυτά τα καλώδια είναι πιθανό να αφορά αποκλειστικά «πράσινη» ενέργεια, συνδράμοντας αισθητά στον στόχο των Βρυξελλών για τη μετάβαση προς καθαρότερες μορφές ηλεκτρισμού, στο πλαίσιο του ενεργειακού σχεδίου μετάβασης των 210 δισ. ευρώ. 

«Η ηλεκτρική σύνδεση της Ευρώπης με άλλες πηγές παρέχει μια ξεκάθαρη ευκαιρία μείωσης της ενεργειακής εξάρτησης» τονίζει στο Bloomberg ο Μάνος Μανουσάκης, επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ. «Εάν η Ευρώπη σκοπεύει να “κυνηγήσει” την πράσινη ενέργεια, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις τεράστιες προοπτικές της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής σε ηλιακή ενέργεια».  

Τα επί χάρτου projects έχουν τη δυναμική να αντικαταστήσουν, όχι μόνο το σύνολο του ρωσικού αερίου που εισαγάγει η Ελλάδα, αλλά και ένα τμήμα των προμηθειών γειτονικών χωρών. Το πλεόνασμα ενέργειας θα μπορούσε να μεταφέρεται σε άλλα τμήματα της Ευρώπης και να διασφαλίζει ότι οι διακόπτες θα μείνουν ανοιχτοί.  

Σύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου 

Στον πρώτο πυλώνα αυτών των σχεδίων βρίσκεται η ελληνο-αιγυπτιακή ενεργειακή σύνδεση, η οποία ήδη τυγχάνει της στήριξης της Αθήνας και του Καΐρου. Και τώρα χρειάζεται την απαιτούμενη χρηματοδότηση από την Ε.Ε 

Η εταιρεία Elica του Ομίλου Κοπελούζου, η οποία «κρύβεται» πίσω από το project, έχει υποβάλλει αίτημα να συμπεριληφθεί το έργο στην ευρωπαϊκή λίστα των επονομαζόμενων «έργων κοινού συμφέροντος», κάτι που θα βοηθήσει στην εξασφάλιση τόσο της αδειοδότησης όσο και της χρηματοδότησης. 

Η ελληνική εταιρεία εκτιμά ότι στην επένδυση των 3,5 δισ. ευρώ ήδη καταγράφεται προθυμία συμμετοχής τόσο των ελληνικών τραπεζών όσο και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ). ΑΔΜΗΕ και Αίγυπτος συνεργάζονται, επίσης, για τον τεχνικό σχεδιασμό της γραμμής, η οποία θα διασχίζει απευθείας την ηπειρωτική Ελλάδα.  

«Το project χρήζει ευρωπαϊκής χρηματοδότησης και η ελπίδα είναι να υποβληθεί αίτημα χρηματοδότησης στην Ε.Ε. μέσα στους επόμενους 12 μήνες» τονίζει ο κ. Μανουσάκης. Η κατασκευή μπορεί να ξεκινήσει αμέσως μετά τις απαιτούμενες εγκρίσεις, συνέχισε ενώ πρόσθεσε ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να δείξει ευελιξία και να αποφύγει τις παραδοσιακά αργόσυρτες διαδικασίες ελέγχου.  

Το υποθαλάσσιο καλώδιο, δυναμικότητας 3 GW, θα χρειαστεί από έξι έως οκτώ χρόνια προκειμένου να κατασκευαστεί, με βάση το χρονοδιάγραμμα παρόμοιων projects. Θα μεταφέρει δε, ένα τμήμα ενέργειας από τις αιγυπτιακές Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (αναμένεται να αυξηθούν σε 61 GW το 2035 από 6,4 GW σήμερα). Επίσης, η Ελλάδα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ένα μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία παράγεται από «πράσινο» υδρογόνο.   

Ο ΑΔΜΗΕ, παράλληλα, εργάζεται για να διασφαλίσει την αναβάθμιση και την επέκταση του δικτύου υποδομών, ώστε η πλεονάζουσα ενέργεια να εξάγεται στην Ευρώπη, εξηγεί ο κ. Μανουσάκης. Ο ιταλικός πάροχος, εξάλλου, ήδη μελετάει τη δυνατότητα μιας δεύτερης σύνδεσης με την Ελλάδα, μεγέθους 1 GW. Παρεμφερή σχέδια καταρτίζονται και στην Αλβανία και στη Βόρεια Μακεδονία. 

Ο πιο «προχωρημένος» αγωγός 

Πέραν της σύνδεσης με την Αιγύπτου, υπάρχει και το πιο προχωρημένο project για τη μεταφορά αερίου από το Ισραήλ, μέσω της Κύπρου. Πρόκειται για ένα υποθαλάσσιο καλώδιο 1.208 χιλιομέτρων, το οποίο θα μεταφέρει ενέργεια που παράγεται από τα αποθέματα φυσικού αερίου της Κύπρου και του Ισραήλ, όπως κι από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.  

Το πρώτο τμήμα του έργου, προϋπολογισμού 2,5 δισ. ευρώ, θα έχει τη δυνατότητα μεταφοράς 1 GW, ενώ σε μεταγενέστερο επίπεδο υπάρχει πρόβλεψη για διπλασιασμό (2 GW). Η κατασκευή είναι εφικτό να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025, με την άδεια να παρέχεται στο α’ εξάμηνο του 2026. 

Τον Ιανουάριο, εξάλλου, η Ε.Ε. ενέκρινε την παροχή χρηματοδότησης 657 εκατ. ευρώ για το τμήμα, το οποίο συνδέει την Κύπρο με την Κρήτη, ενώ ακόμη 100 εκατ. ευρώ θα εκταμιευτούν από το Ταμείο Ανάκαμψης.