Το bitcoin είναι ένα κρυπτονόμισμα, ένα αποκεντρωμένο ψηφιακό νόμισμα χωρίς κεντρική τράπεζα ή κεντρικό διαχειριστή που μπορεί να κάνει μεταφορές από χρήστη σε χρήστη του δικτύου bitcoin, χωρίς την ανάγκη ενδιάμεσου. Οι συναλλαγές εξασφαλίζονται από τους κόμβους του δικτύου με κρυπτογράφηση και καταχωρούνται σε ένα δημόσια κατανεμημένο ημερολόγιο ονομαζόμενο blockchain.
Το bitcoin εφευρέθηκε το 2008 από μία άγνωστη ομάδα χρησιμοποιώντας το όνομα Satoshi Nakamoto και ξεκίνησε το 2009 όταν ο πηγαίος κώδικάς του δόθηκε στο διαδίκτυο σαν ελεύθερο λογισμικό. Τα bitcoins δόθηκαν σαν αμοιβή για μια επεξεργασία ονομαζόμενη εξόρυξη (mining). Αυτά μπορούσαν να εξαργυρωθούν με άλλα νομίσματα, προϊόντα και υπηρεσίες. Έρευνα που έγινε από το πανεπιστήμιο Κέμπριτζ εκτιμά ότι το 2017, υπήρχαν από 2,9 έως 5,8 εκατομμύρια μοναδικοί χρήστες που χρησιμοποιούν ένα πορτοφόλι με κρυπτονομίσματα, οι περισσότεροι των οποίων χρησιμοποιούσαν bitcoin.
Ανησυχία στους επενδυτές και τους περιβαλλοντολόγους
Μάλιστα, η ξαφνική μεταστροφή του αφεντικού της Tesla, του Ίλον Μασκ, αναφορικά με την αποδοχή του bitcoin για την αγορά των ηλεκτρικών οχημάτων της εταιρίας του έφερε στο προσκήνιο την ενέργεια που καταναλώνει το κρυπτονόμισμα. Κάποιοι επενδυτές της Tesla, μαζί με περιβαλλοντολόγους, εμφανίζονται ολοένα και πιο επικριτικοί ως προς τον τρόπο εξόρυξης του bitcoin που χρησιμοποιεί τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας η οποία παράγεται από ορυκτά καύσιμα. Ο Μασκ είπε ότι συμμερίζεται αυτή την ανησυχία, ιδιαίτερα για τη χρήση «άνθρακα, που έχει τις χειρότερες εκπομπές από οποιοδήποτε άλλο καύσιμο».
Σε αντίθεση με τα κυρίαρχα, παραδοσιακά νομίσματα, το bitcoin είναι ψηφιακό και δεν είναι κατασκευασμένο από χαρτί, πλαστικό ή ακόμα και μέταλλο. Το bitcoin είναι εικονικό, αλλά ενεργοβόρο και δημιουργείται με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών μεγάλης ισχύος σε όλο τον κόσμο. Με αυτούς τους ρυθμούς, τέτοιου είδους εξόρυξη bitcoin απαιτεί περίπου την ίδια ποσότητα ενέργειας ετησίως όσο κατανάλωσε η Ολλανδία το 2019, σύμφωνα με στοιχεία από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Κάποιοι υποστηρικτές του bitcoin σημειώνουν ότι το υφιστάμενο χρηματοπιστωτικό σύστημα με τα εκατομμύρια εργαζομένων και ηλεκτρονικών υπολογιστών σε κλιματιζόμενα γραφεία επίσης χρησιμοποιεί τεράστιες ποσότητες ενέργειας.
Πώς δημιουργείται το bitcoin;
Το μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα του κόσμου, που κάποτε βρισκόταν στο περιθώριο ως περιουσιακό στοιχείο, αποκτά έναν ολοένα και πιο κυρίαρχο ρόλο καθώς γίνεται αποδεκτό από περισσότερες μεγάλες αμερικανικές επιχειρήσεις και χρηματοπιστωτικές εταιρίες. Η μεγαλύτερη ζήτηση και οι υψηλότερες τιμές οδηγούν περισσότερους μεταλλευτές (miners), τους ανθρώπους που ασχολούνται με την εξόρυξη (mining) του κρυπτονομίσματος, να επιλύουν γρίφους σε μικρότερο χρονικό διάστημα για να ανταμειφθούν με bitcoin, χρησιμοποιώντας ολοένα και πιο ισχυρούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές που απαιτούν περισσότερη ενέργεια. Το bitcoin δημιουργείται όταν ηλεκτρονικοί υπολογιστές μεγάλης ισχύος ανταγωνίζονται άλλα μηχανήματα για την επίλυση περίπλοκων μαθηματικών γρίφων, μια ενεργοβόρα διαδικασία που συχνά βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα, κυρίως άνθρακα, που είναι το πιο ρυπαρό εξ αυτών.
Η παραγωγή του bitcoin εκτιμάται ότι παράγει από 22 έως 22,9 εκατομμύρια μετρικούς τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατ’ έτος, ή μεταξύ των επιπέδων που παράγονται από την Ιορδανία και τη Σρι Λάνκα, σύμφωνα με έρευνα του 2019 στην επιστημονική επιθεώρηση Joule. Στη βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων καταβάλλονται ολοένα και περισσότερες προσπάθειες για να αμβλυνθεί ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος της εξόρυξης και η είσοδος μεγάλων επιχειρήσεων στην αγορά κρυπτονομισμάτων μπορεί να δώσει ώθηση σε κίνητρα για να παραχθούν «πράσινα bitcoin» με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ειδικοί σε θέματα βιωσιμότητας υποστηρίζουν ότι οι εταιρίες μπορούν να αγοράσουν πιστωτικές μονάδες άνθρακα για να αντισταθμίσουν τον αντίκτυπο αυτό. Και εταιρίες που ασχολούνται με την ανάλυση των blockchains (αλυσίδα των μπλοκ) λένε ότι θεωρητικά είναι δυνατόν να εντοπιστεί η πηγή του bitcoin, αυξάνοντας την πιθανότητα να υπάρχει μια επιπλέον χρέωση για τα πράσινα bitcoin. Σε αυτό μπορεί να διαδραματίσουν ρόλο και οι πολιτικές για την κλιματική αλλαγή που εφαρμόζουν κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο.
