Με το τελεσίγραφο του Πούτιν που απαιτεί να πληρώνεται σε ρούβλια για το φυσικό αέριο και τα εμπορεύματα που διοχετεύει στην Ευρώπη ουσιαστικά ξεκινάει και ένας ακήρυκτος αλλά αδυσώπητος εμπορικός πόλεμος μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας.
Ο Πούτιν θέλει να μετατρέψει το δίπολο ρούβλι-φυσικό αέριο σε οικονομικό όπλο για τη χώρα του, έπειτα από το πακέτο κυρώσεων που επέβαλε η Δύση στη Μόσχα για την εισβολή στην Ουκρανία.
Την ίδια στιγμή ο Πρόεδρος Μπάιντεν αποφάσισε να διαθέσουν οι ΗΠΑ τη μεγαλύτερη ποσότητα στρατηγικών αποθεμάτων πετρελαίου στην ιστορία, οδηγώντας σε πτώση την τιμή του αργού πετρελαίου κατά 5% στα 102 δολάρια το βαρέλι.
Στη σκληρή ελληνική πραγματικότητα όμως, η χώρας μας από τις 20 Απριλίου θα πρέπει να αντιμετωπίσει το ρωσικό τελεσίγραφο αφού εκείνη την ημέρα υπάρχει προθεσμία πληρωμής δόσης της ΔΕΠΑ Εμπορίας προς τη ρωσική Gazprom στο πλαίσιο του μακροχρόνιου συμβολαίου προμήθειας που έχουν συνάψει οι δυο εταιρείες και ισχύει για πέντε χρόνια.
Η ΔΕΠΑ αγοράζει 2 δις κυβικά μέτρα ετησίως, ποσοστό γύρω στο 40% των εισαγωγών σε αέριο.
Πως θα πληρώσει η ΔΕΠΑ
Έπειτα από πολλές συσκέψεις στην Αθήνα και διαβουλεύσεις με τις Βρυξέλλες, οι τεχνοκράτες της Κομισιόν λένε πως «οι αγοραστές φυσικού αερίου από τη Ρωσία θα πρέπει να ανοίξουν νέους λογαριασμούς έστω και εξ αποστάσεως στη Gazprombank.
Από εκεί οι αρχικές πληρωμές των συμβολαίων θα μετατρέπονται από δολάρια ή ευρώ σε ρούβλια στο Moscow Exchange, όπου περιλαμβάνεται η διαπραγμάτευση μετοχών, παραγώγων, ομολόγων και συναλλάγματος. Έπειτα τα κεφάλαια αυτά θα επιστρέφονται στους λογαριασμούς των αγοραστών και η τελική πληρωμή θα εκτελείται σε ρούβλια».
Mε αυτό το σενάριο, το ζήτημα γίνεται περισσότερο διαδικαστικό. Θα δημιουργήσει ζήτηση σε ρούβλια αλλά μάλλον ενδο-ρωσικό θέμα είναι και δεν θα έχει μεγάλες επιπτώσεις ούτε στη χώρα μας αλλά ούτε και σε άλλους αγοραστές.
«Εκτός εάν ο Πούτιν προσπαθήσει το ίδιο αυθαίρετα να αλλάξει τις ισοτιμίες υπέρ του ρουβλίου ώστε εμείς να πληρώνουμε περισσότερα ευρώ ή δολάρια για ίδια ποσότητα αερίου, αλλά αυτή μεγάλη αυθαιρεσία δεν μπορεί να γίνει εύκολα» μας λέει έλληνας τεχνοκράτης στις Βρυξέλλες.
Στην Ελλάδα να θυμίσουμε πως, απευθείας πελάτης της ρωσικής Gazprom εκτός της ΔΕΠΑ είναι επίσης και η Mytilineos με συμβόλαιο προμήθειας ποσοτήτων αερίου μέσω του αγωγού που φτάνει στο Σιδηρόκαστρο.
Το εναλλακτικό σχέδιο
«Στην απευκταία περίπτωση που η Μόσχα αποφασίσει να διακόψει την παροχή φυσικού αερίου, τότε όλο το σύστημα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας θα βρεθεί σε κρίσιμο σημείο και θα χρειαστεί ενεργοποίηση εκτενούς εναλλακτικού σχεδίου» λένε στο ΥΠΕΝ.
Ηδη ετοιμάζονται τα εναλλακτικά σχέδια σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας: παραγγέλνονται επιπρόσθετα φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στον τερματικό σταθμό του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, με άμεσο στόχο ο ανεφοδιασμός των τριών δεξαμενών να είναι συνεχής και οι δεξαμενές να είναι στο τεχνικό επίπεδο του «φουλαρίσματος».
Σε ότι αφορά στις σταδιακά επανακάμπτουσες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο τον λιγνίτη προετοιμάζονται κατά το δυνατόν για να είναι απολύτως έτοιμες τους θερινούς μήνες.
Το τεχνικό πρόβλημα είναι πως τα τελευταία δύο-τρία χρόνια έχουν πουληθεί σε Κύπρο και Βουλγαρία πολύτιμα μηχανήματα για την εξόρυξη και επεξεργασία του λιγνίτη και τώρα κάποιοι τρέχουν να τα ενοικιάσουν από τους αγοραστές!
Στα εναλλακτικά σχέδια έχει και το πετρέλαιο το ρόλο του: περίπου 1100 Μεγαβάτ της ΔΕΗ και της ‘ΗΡΩΝ’ θα λειτουργήσουν με εναλλακτικό καύσιμο το πετρέλαιο (αντί για φυσικό αέριο) προκειμένου να εξοικονομηθεί ενέργεια.
Τέλος, σύντομα θα ληφθεί και η τελική απόφαση του ΔΕΣΦΑ για την εγκατάσταση μιας ακόμη πλωτής δεξαμενής LNG.
Τι λένε οι ξένοι ηγέτες
«Αυτό που κατάλαβα, αλλά μπορεί να κάνω λάθος είναι πως η μετατροπή των πληρωμών σε ρούβλια είναι ένα εσωτερικό ζήτημα της Ρωσικής Ομοσπονδίας», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι.
Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς από την πλευρά του, ξεκαθάρισε πως «σε κάθε περίπτωση, οι εταιρείες επιλέγουν, έχουν τη δυνατότητα και θα πληρώνουν σε ευρώ». «Κοιτάξαμε τα συμβόλαια και αναφέρουν πως οι πληρωμές γίνονται σε ευρώ, ορισμένες φορές σε δολάρια, αλλά τις περισσότερες φορές σε ευρώ», συμπλήρωσε ο Σολτς.
Τόσο οι κ.κ Ντράγκι και Σολτς, όσο και ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, δήλωσαν μέσα στην εβδομάδα πως κατέστη ξεκάθαρο στον Βλαντιμίρ Πούτιν πως από την πλευρά τους οι πληρωμές δεν θα γίνονται σε ρούβλια. Όλες οι χώρες της Ομάδας των G7, των επτά ισχυρότερων οικονομιών του ανεπτυγμένου κόσμου, είχαν υπογραμμίσει εδώ και μέρες πως δεν θα ανταποκριθούν στην απαίτηση της Ρωσίας. Η γερμανική E.ON ζήτησε μια αποσαφήνιση των νέων δεδομένων, ενώ η δανέζικη Orsted τόνισε πως δεν την έχει προσεγγίσει ο κρατικός κολοσσός Gazprom και άρα υποθέτει πως ισχύουν οι υφιστάμενοι όροι των συμβολαίων.
Η Γερμανία και η Αυστρία, στο μεταξύ, έχουν ήδη σε ετοιμότητα σχέδια εκτάκτου ανάγκης για την ενεργειακή τους επάρκεια αν και οι όροι των συμβολαίων πληρούνται σε αυτή τη φάση. Αναλυτές της αγοράς τονίζουν πως το μείζον ερώτημα είναι τι θα γίνει τον επόμενο χειμώνα. Σε αυτή τη φάση υπάρχει πληρότητα 25% στα αποθέματα φυσικού αερίου της Ε.Ε.
Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, δεσμεύτηκαν με την «ιστορική απελευθέρωση» 1 εκατ. βαρελιών πετρελαίου από τα στρατηγικά τους αποθέματα κάθε μέρα για το επόμενο εξάμηνο. Συνοπτικά πρόκειται για 180 εκατ. βαρέλια από τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ, τα οποία αναλογούν στο ένα τρίτο του συνόλου.
