Μπορεί να υπάρχουν προβλήματα με πολλές από τις ενεργειακές επενδύσεις και τις ενστάσεις  χρηματοδότησής τους από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά τουλάχιστον στο μεγάλο θεματικό σχέδιο με την «κεντρική αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας» οι Βρυξέλλες υπερθεματίζουν:  το Ταμείο Ανάκαμψης θα εγκρίνει τελικά πάνω από μισό δις ευρώ γι’ αυτό και ήδη πολλές εταιρείες ελληνικές αλλά και κοινοπραξίες με ειδικευμένους αλλοδαπούς παίρνουν «θέσεις μάχης».

Σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες το Ταμείο Ανάκαμψης, όταν επιτέλους λειτουργήσει στην εκτελεστική του μορφή, θα διαθέσει μισό δις, ίσως και λίγο παραπάνω στον τομέα αυτό στη χώρα μας, αφού τον θεωρεί κομβικό για μια χώρα όπως η Ελλάδα, που δεν διαθέτει πλήθος χερσαίων διασυνδέσεων με την ηπειρωτική Ευρώπη όπως πχ η Γερμανία ή το Βέλγιο, άρα χρειάζεται αποθηκευτικούς χώρους για ενεργειακά αποθέματα.

Μπορεί το ΥΠΕΝ να έχει προετοιμαστεί για ένα ποσό κάτι λιγότερο από τα 500 εκατομμύρια αλλά η ευχάριστη έκπληξη έρχεται με την ολοκλήρωση και του θεσμικού πλαισίου στη χώρα μας.

Το θεσμικό πλαίσιο ετοιμάζεται

Ήδη το ΥΠΕΚΑ προχωρά στο θεσμικό αυτό πλαίσιο για την ανάπτυξη εγκαταστάσεων για αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας.

Η αρχή έγινε με μελέτη της ΡΑΕ, με το συμπέρασμα να είναι ότι οι ανάγκες του ελληνικού συστήματος σε μονάδες για αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψιν συμμετοχή των ΑΠΕ 60% στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής το 2030, φθάνουν τα 1.700 -1900 MW. «Τα κύρια οφέλη των τεχνολογιών αποθήκευσης έχουν να κάνουν με τη μείωση κόστους παραγωγής, την παροχή εφεδρειών, τη μεγαλύτερη ενσωμάτωση παραγωγής ΑΠΕ και τη συμβολή στην επάρκεια ισχύος του συστήματος» αναφέρεται χαρακτηριστικά στη μελέτη.

Στο ΥΠΕΚΑ το έργο «τρέχει» η γ.γ. Ενέργειας κα Αλεξάνδρα Σδούκου, που συγκρότησε επιτελείο  για τη διαμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου έργων αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, στα πλαίσια του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) σε σχέση με τη διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας

Ήδη υπάρχουν 170 έργα που έχουν πάρει άδειες για εγκατάσταση υβριδικών σταθμών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά και πάνω από 50 που περιμένουν αξιολόγηση και μόλις ψηφιστεί το πλαίσιο θα μπούν σε εφαρμογή..

Η ομάδα εργασίας θα εκπονήσει σχέδιο μέχρι το τέλος Μαίου που θα αφορά σε ίδρυση και λειτουργία:

– σταθμών αποθήκευσης στα μη διασυνδεδεμένα νησιά,

-σταθμών αποθήκευσης πίσω από τους μετρητές, δηλαδή μέσα σε μονάδες παραγωγής και

-σταθμών αποθήκευσης μπροστά από τους μετρητές δηλαδή σε  σημεία μακριά από μονάδες παραγωγής αλλά με σύστημα διασύνδεσης.

Στο σημείο αυτό, το θεσμικό πλαίσιο πρέπει να ξεκαθαρίζει  τον τρόπο συμμετοχής των μονάδων αποθήκευσης στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και την εξάρτησή τους από  τη χρήση των δικτύων.

Παράλληλα, θα πρέπει να διευκρινίζει τη συμβατότητα του πλαισίου με τις κοινοτικές οδηγίες, την ένταξη των αποθηκευτικών σταθμών σε χαρτοφυλάκια μαζί με μονάδες ΑΠΕ για την δραστηριοποίησή τους στις αγορές καθώς και την αποτελεσματική αξιοποίηση αποθηκευτικών μονάδων σε εγκαταστάσεις χρηστών όπως οι παραγωγοί και οι καταναλωτές.

Στο νέο νόμο που θα ψηφιστεί το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο θα πρέπει να διασφαλίζεται πως οι επενδύσεις δεν θα υποστούν καταχρηστικές χρεώσεις κάτι που ήδη εξασφαλίζεται στα κράτη της ΕΕ καθώς και να προβλέπεται ξεκάθαρα η απρόσκοπτη αποθήκευση στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.

Σύμφωνα με πληροφορίες «επιλέξιμες» θα χαρακτηρίζονται επενδύσεις αποθήκευσης σε αντλησιοταμιευτικούς σταθμούς και μονάδες συσσωρευτών. Η μελέτη της ΡΑΕ, αναφέρει πως η καλύτερη λύση κεντρικής αποθήκευσης είναι ο συνδυασμός αντλησιοταμιευτικών έργων και μπαταριών.

Η ίδια μελέτη που είχε μεγάλη συμμετοχή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου είχε αναδείξει τον ρόλο της «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ αλλά και την μείωση κόστους παραγωγής που θα επέλθει με την αποθήκευση. Σύμφωνα με τη μελέτη «για τη συμμετοχή 60% ΑΠΕ στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής το 2030, όπως προβλέπει το ΕΣΕΚ, τα βέλτιστα οφέλη θα προκύψουν από συστήματα συνολικής ισχύος  έως 1900 MW».

Επίσης, παραπλήσια  μελέτη του Imperial College έδειξε πως «η αντλησιοταμίευση μπορεί να μειώσει τις απαιτούμενες επενδύσεις για την αντιστάθμιση της στοχαστικότητας των ΑΠΕ, περιορίζοντας την ανάγκη νέων διασυνδέσεων και υποκαθιστώντας περισσότερο κοστοβόρες λύσεις για τη διασφάλιση φορτίου βάσης με χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα».

Στην  μελέτη της ΡΑΕ παράλληλα αναφέρεται και η σημασία της κεντρικής αποθήκευσης στην ενεργειακή μετάβαση, και οι επενδυτικές ευκαιρίες που θα προκύψουν από αυτήν που όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά «αποτελεί φυσικό έναυσμα για ολοένα περισσότερους επενδυτές, ώστε να συμμετέχουν στον κλάδο. Ενδεικτικό είναι ότι, ήδη από τα τέλη Ιανουαρίου άγγιζε τα 2,7 Γιγαβάτ η συνολική ισχύς των σταθμών κεντρικής αποθήκευσης, για τους οποίους είχαν υποβληθεί στη ΡΑΕ αιτήσεις για την έκδοση αδειών παραγωγής».

Ποιοι επενδυτές «κονταροχτυπιούνται» για το μισό δις

Στο παιχνίδι της αποθήκευσης με 8 μονάδες συσσωρευτών μπήκε γρήγορα η ΔΕΗ, που υπέβαλε στα τέλη Φεβρουαρίου στη ΡΑΕ τις αιτήσεις για άδειες παραγωγής. Οι μονάδες προορίζονται για εγκατάσταση σε πρώην λιγνιτικά πεδία, στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη, ενώ η επένδυση για την υλοποίησή τους εκτιμάται σε πάνω από 500 εκατομμύρια  ευρώ. Η συνολική ισχύς τους ανέρχεται σε περίπου 1000 Μεγαβάττ ενώ η χωρητικότητά τους σε 3000 Μεγαβάττ.

Προηγήθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου, η εταιρεία «ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΥΡΙΤΙΟΥ Α.Ε» του Ομίλου Κοπελούζου που έλαβε άδειες παραγωγής για δύο μονάδες συσσωρευτών, αποθηκευτικής ισχύος 150 MW κάθε μία. Οι δύο μονάδες θα στηθούν  στις ΒΙ.ΠΕ. Αλεξανδρούπολης και Πάτρας.

Επένδυση στη Δυτική Μακεδονία, ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ, σχεδιάζει η εταιρεία Eunice, για την εγκατάσταση μίας μονάδας κεντρικής αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω μπαταριών ιόντων λιθίου συνολικής ισχύος 250 MW. Η ελληνική εταιρεία έχει ήδη υποβάλλει στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και έλαβε την  άδεια παραγωγής για τη μονάδα στην Πτολεμαΐδα, αλλά και για το «δίδυμο» σύστημα αποθήκευσης που προορίζει προς εγκατάσταση στη Μεγαλόπολη, και για το οποίο υπέβαλε στην πορεία δεύτερο αίτημα. Η υποδομή θα αποτελείται από 75 συγκροτήματα μπαταριών, για την απορρόφηση κυρίως ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ τις ώρες χαμηλού φορτίου, η οποία κανονικά θα ήταν ανεκμετάλλευτη.

Η ενέργεια αυτή θα αξιοποιείται, «γυρίζοντας» στο δίκτυο σε ηλεκτρικό ρεύμα τα χρονικά διαστήματα υψηλής ζήτησης. Μάλιστα, η χρήση μπαταριών σημαίνει ότι η μονάδα θα έχει υψηλό ρυθμό απόκρισης. Έτσι, θα είναι κατάλληλη για προσφορά υπηρεσιών έντασης ισχύος στο σύστημα. Η μονάδα  θα είναι έτοιμη το 2022.

Επίσης, 25 αιτήσεις για άδειες παραγωγής είχε υποβάλει η Egnatia Group, με τα έργα να έχουν πλέον εξαγοραστεί από τη Mytilineos, στο πλαίσιο της πρόσφατης συμφωνίας των δύο εταιρειών.

Μεταξύ των έργων που βρίσκονται εν αναμονή της ψήφισης θεσμικού πλαισίου είναι και τα  έργα αντλησιοταμίευσης της «Τέρνα Ενεργειακή» στην Αμφιλοχία και στο Αμάρι της Κρήτης. Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή σχεδιάζει να εγκαταστήσει στην Αμφιλοχία, ισχύ 680 MW σε παραγωγή και 730 MW σε άντληση αλλά και μονάδα αντλησιοταμίευσης στο Αμάρι της Κρήτης, ισχύος 180 MW. Η επένδυση  υπολογίζεται στα 500 εκατομμύρια ευρώ.