Σε έκθεσή του που δημοσιεύθηκε μόλις προ δύο ημερών, το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB), δηλαδή ο συντονιστής των δημοσιονομικών κανόνων των οικονομιών του G20, επισημαίνει ότι η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξαν τις σημαντικές ευπάθειες των αγορών εμπορευμάτων, όπως η υπερμόχλευση, η αδιαφάνεια και η διασύνδεση των βασικών παικτών της με τις τράπεζες και κυρίως με το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Για το λόγο αυτό προειδοποιεί ότι η σημαντική συγκέντρωση εταιρειών τραπεζών, χρηματιστηρίων και εταιρειών εκκαθάρισης αποτελεί απειλή για τη μεταφορά τεράστιων ζημιών στην ευρύτερη οικονομία.

Λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι τιμές του πετρελαίου και του σιταριού εκτινάχθηκαν, ενώ οι αντίστοιχες του φυσικού αερίου και πολλών μετάλλων διπλασιάστηκαν.

Η εκτόξευση των τιμών, όπως ήταν εύλογο, αύξησε και τα περιθώρια για κάλυψη θέσεων των αντίστοιχων παραγώγων.

Εξ αυτού του λόγου μάλιστα, ορισμένες κυβερνήσεις αναγκάστηκαν να προσφέρουν άφθονη ρευστότητα σε κάποιους παίκτες – που δεν είχαν τα απαιτούμενα κεφάλαια, για να καλύψουν το περιθώριο – προκειμένου να μη τιναχτεί στον αέρα, τουλάχιστον ένα μέρος των οικονομικών τους προγραμμάτων και δραστηριοτήτων και να μην εμφανιστούν στις αγορές τους ελλείψεις σε κάποια “ανοιχτά” εμπορεύματα, δηλαδή στα συμβόλαιά τους.

Το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB), αναγκάστηκε ουσιαστικά να ερευνήσει την κατάσταση στις αγορές εμπορευμάτων!

Καθώς αρκετές ρυθμιστικές αρχές δήλωσαν αδυναμία (ή και άρνηση) να δώσουν πλήρη και σαφή εικόνα για έναν εκτεταμένο τομέα, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τομέας που περιλαμβάνει από συναλλαγές εντός και εκτός χρηματιστηρίων παραγώγων, από φυσικές μετοχές και ανομοιογενή δεδομένα, μέχρι και παραγωγούς προϊόντων σε όλο τον κόσμο.

Αν και η γλώσσα που χρησιμοποιείται στην έκθεση του FSB κινείται με όρους αγορών και χωρίς στόχο να δημιουργήσει περαιτέρω προβλήματα, αλλά να τα καταγράψει και να τα δημοσιοποιήσει, ουσιαστικά, καταδεικνύει το απολύτως άναρχο τοπίο στο οποίο κινούνται οι αγορές εμπορευμάτων.

Επηρεάζοντας έτσι καθοριστικά και μερικές φορές καταστρεπτικά, από την τιμή ενός προϊόντος, ενός μεταλλεύματος, μιας μετοχής, μέχρι και την εύρυθμη λειτουργία υποτίθεται οργανωμένων και ελεγχόμενων αγορών, καταλήγοντας στον επηρεασμό εθνικών οικονομιών και βλάπτοντας φυσικά τον τελικό αποδέκτη, τον χρήστη και καταναλωτή.

Προσέξτε τώρα τη διασύνδεση των παικτών αυτών των αγορών, με τις τράπεζες, τις εθνικές οικονομίες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα εν γένει

Η έκθεση του FSB αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «το οικοσύστημα των εμπορευμάτων περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό παικτών του χρηματοπιστωτικού, αλλά και του μη χρηματοπιστωτικού τομέα σε ένα ευρύ φάσμα φυσικών αγορών, όπως και αγορών παραγώγων. Αυτές οι αγορές τείνουν να είναι αρκετά ετερογενείς όσον αφορά τη δομή τους και τις πρακτικές.

Σε αντίθεση με τη δομή άλλων χρηματοπιστωτικών αγορών, ένας μικρός αριθμός trader εμπορευμάτων που δεν ανήκουν στον χρηματοπιστωτικό τομέα (εκ των οποίων κάποιοι είναι μάλιστα υπερβολικά μοχλευμένοι) διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Αυτές οι μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες συνδέονται με βασικούς παίκτες του χρηματοπιστωτικού τομέα και κάποιες εξ αυτών βασίζονται στις τράπεζες για τη βραχυπρόθεσμη χρηματοδότησή τους.

Οι τράπεζες είναι βασικοί πάροχοι πιστωτικής και χρηματοδοτικής ρευστότητας, καθώς και υπηρεσιών εκκαθάρισης, σε επιχειρήσεις βασικών εμπορευμάτων και τις υποκείμενες αγορές. Και αυτό δημιουργεί τη σύνδεση μεταξύ του οικοσυστήματος των εμπορευμάτων και του πυρήνα του χρηματοπιστωτικού συστήματος».

Με απλά λόγια, αν σε κάποιους ήταν κάπως δυσνόητα τα προαναφερθέντα, οι κίνδυνοι προκύπτουν από την άμεση σύνδεση και διαπλοκή του όλου συστήματος, που μπορεί κάλλιστα να μεταφέρει την αδιαφάνεια των συναλλαγών και τις προκύπτουσες διαταραχές στις αγορές εμπορευμάτων και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα ευρύτερα και στον ευρύτερο χώρο της οικονομίας, είτε τοπικής είτε διεθνούς.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα – και κλείνω με αυτό την όλη αναφορά στην αγορά εμπορευμάτων – αποτελεί η περίπτωση με το (και δικό μας) νικέλιο στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου. Η σημαντική αναταραχή στην αγορά, από τις επιπτώσεις της αύξησης των τιμών του νικελίου ανέδειξαν με τον πλέον εύγλωττο τρόπο τους ευρύτερους κινδύνους από τη μεγάλη συγκέντρωση θέσεων και την αδιαφάνεια στις αγορές εμπορευμάτων.

Διαβάστε περισσότερα